Na tętnicze nadciśnienie płucne choruje w Polsce ok 1,1 tys. osób, a w ciągu roku rozpoznaje się ją u ok. 120 osób. Dotyka głównie ludzi młodych, ale obecnie coraz częściej diagnozowana jest także u osób po 60. roku życia. Nowoczesne leczenie pozwala chorym powrócić do normalnego życia i aktywności zawodowej.
TNP można podejrzewać na podstawie wyników badania echa serca. Definitywne rozpoznanie TNP dokonywane jest na podstawie cewnikowania prawego serca. W zależności od wyników testu marszu, który bada, ile metrów pacjent jest w stanie przejść w ciągu 6 min. można określić jego wydolność. Test jest miarodajną, powtarzalną i tanią metodą oceny tolerancji wysiłku u chorych. Badanie przeprowadza się pod opieką pielęgniarki na korytarzu o długości przynajmniej 20-30 m. Przed rozpoczęciem i po zakończeniu marszu zaleca się dokonanie w pozycji siedzącej pomiarów tętna, ciśnienia tętniczego oraz saturacji krwi włośniczkowej. Dystans marszu u zdrowego człowieka to powinno być minimum 600 m. Chory na TNP w tym czasie pokona znacznie krótszy odcinek.
Rożne stopnie zaawansowania choroby. Do oceny stopnia zaawansowania TNP służy czterostopniowa klasyfikacja NYHA, klasa czynnościowa warunkuje dalszy proces leczenia chorego:
- Klasa I – choroba nie ogranicza aktywności fizycznej; chory nie czuje zmęczenia, duszności, bólu w klatce piersiowej czy stanu przedomdleniowego.
- Klasa II – chory nie czuje dolegliwości podczas spoczynku, ale podczas zwykłej aktywności fizycznej zaczyna gorzej się czuć – bywa zmęczony, miewa duszności, bóle w klatce piersiowej lub stan przedomdleniowy.
- Klasa III – chory nie czuje dolegliwości podczas spoczynku, ale musi ograniczyć aktywność fizyczną. Nawet przy niewielkim wysiłku czuje zmęczenie, miewa duszności, bóle w klatce piersiowej lub stan przedomdleniowy.
- Klasa IV – chory nie jest w stanie wykonać jakiegokolwiek wysiłku fizycznego, nawet podczas spoczynku może mieć objawy niewydolności prawej komory, duszność i czuć zmęczenie.
Leczenie. Aktualnie nowoczesne leczenie obniżyło śmiertelność do poziomu poniżej 10 proc. chorych rocznie. Jeszcze do połowy lat 90-tych rokowania chorych na TNP były bardzo niekorzystne. Średni czas przeżycia chorych w IV klasie czynnościowej wynosił poniżej 6 miesięcy. Dziś dzięki leczeniu można znacząco poprawić perspektywę pacjentów. Obecnie przy zastosowaniu terapii, 90 proc. pacjentów przeżywa rok.
Nowoczesne leczenie pozwala chorym powrócić do normalnego życia i aktywności zawodowej. W Polsce specjalistycznym leczeniem i diagnostyką TNP zajmują się specjaliści z 23 ośrodków klinicznych. Pacjent musi przyjmować leki do końca życia, a przerwanie terapii może pogorszyć rokowania. Jeżeli farmakoterapia nie pomaga, jedynym rozwiązaniem jest przeszczep płuc.
W trzeciej grupie leków stosowanych w leczeniu TNP – pojawił się lek doustny, który jest prostacykliną tylko syntetyczną molekułą, działającą jak ta substancja aktywna. Nowy lek w tabletce może zastąpić chorym w III klasie czynnościowej substancje, które obecnie otrzymują w inhalacjach, infuzji podskórnej lub dożylnej i byłby dopełnieniem leczenia tętniczego nadciśnienia płucnego w Polsce.
