Wdrażanie rozwiązań w zakresie zarządzania i informatyzacji, które pozwalają na stworzenie tzw. inteligentnego szpitala, było tematem dyskusji na jednej z sesji panelowej Kongresu Wyzwań Zdrowotnych.
Uczestnicy dyskusji zgodzili się, że szpital inteligentny to taki, który uczy się na własnych doświadczeniach i na tej podstawie potrafi przystosować się do zmieniających się warunków makro i mikro środowiskowych, do personelu, potrzeb płatnika, warunków ekonomicznych. Opierając się na tym będzie zdolny określić przyszłe potrzeby populacyjne, środowiskowe i regionalne, wyznaczyć cele krótko i długoterminowe, wybrać obszary wymagające rozwoju i opracować sposób zarządzania całą infrastrukturą budowlaną, sprzętową i ludzką.
Jakub Kraszewski, dyrektor Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku mówił, że kluczowe jest opanowanie olbrzymiej ilości danych, które są obecnie gromadzone. Szpitale przechodzą z fazy pierwotnej komputeryzacji do cyfryzacji, a po niej kolejną fazą będzie inteligentne wybieranie danych, które będą poddane analizie, aby na ich podstawie podejmować decyzje. “Bez narzędzi do analizy danych i podejmowania na tej podstawie decyzji nie będziemy mieli inteligentnego szpitala” – dodał dr Tomasz Maciejewski, dyrektor Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie.
Potrzeba zbierania danych przez szpitale jest już widoczna. Zdaniem Marka Witulskiego z Siemens Healthineers, istotne znaczenie ma sposób ich selekcji i agregowania, a następnie wykorzystywania. Dla dużych wieloprofilowych szpitali klinicznych i instytutów są projektowane i budowane tzw. common center, czyli centra zarządzania. Takie centrum opiera się na procedurach, opisujących wszystkie działania, np. przyjęcie pacjenta planowanego, przyjęcie na SOR, transport itd. Procesy zarządcze, specyficzne dla każdego szpitala, różnią się od procedur postępowania klinicznego. Ich wytworzenie oraz wdrożenie, czyli przekonanie personelu, że musi pracować w systemie zunifikowanym, jest trudnym ale potrzebnym zdaniem dla nowocześnie funkcjonującego szpitala.
Czy centra zarządzania powinny być w każdym szpitalu? – pytał prof. Maciej Banach, przewodniczący Polskiego Towarzystwa Lipidologicznego. Rozwiązania inteligentnego szpitala są kosztowne, ale w dłuższym okresie działania powinny generować oszczędności. Prof. Grzegorz Gielerak, dyrektor Wojskowego Instytutu Medycznego podkreślił, że oprócz bariery finansowej, szpitale borykają się z brakami infrastruktury. Nie wszędzie komputeryzacja została zakończona, brakuje komputerów i innych narzędzi informatycznych.
Marek Witulski dodał, że szpitale często skupiają się na kupowaniu urządzenia, nie tworząc odpowiednich systemów. Brakuje właściwej oceny i integracji różnych urządzeń, wykorzystuje się przestarzałe standardy, dane nie są rejestrowane, repozytoria danych nie spełnia standardów. Zdaniem Rafała Włacha z CompuGroup Medical Polska, dla szpitali problemem jest również ograniczona dostępność konsultantów biznesowych, którzy potrafiliby przełożyć proces medyczny na system informatyczny.
Opracowywanie i wdrażanie procedur zarządzania, opartych na systemach informatycznych, jest konieczne wobec braków kadrowych i coraz większych wyzwań, nowych zadań stawianych przed szpitalami. Jak podkreślił Jakub Kraszewski, wykorzystanie narzędzi informatycznych i urządzeń peryferyjnych pozwala lepiej wykorzystywać zasoby kadrowe i rozwiązywać pojawiające się problemy.
Efekty już funkcjonujących rozwiązań inteligentnych szpitali
W Instytucie Matki i Dziecka wszystkie dane medyczne zostały przeniesione do systemu. Administracja szpitala działa w obiegu cyfrowym. “Wdrażamy i testujemy zarządzanie kliniczne. Poprawiliśmy jakość komunikacji poprzez wzrost umiejętności pracy w przestrzeni cyfrowej. Wdrożyliśmy rozwiązania teleinformatyczne zyskując przy tym oszczędności czasowe i zwiększając efektywność” – mówił dyr. Tomasz Maciejewski.
Jakub Kraszewski wymieniał korzyści i przykłady działań inteligentnego szpitala wdrożonych w UCK w Gdańsku – to m.in. opanowanie pożaru w Centrum Klinicznym; uruchomienie systemu oceny parametrów życiowych pacjenta zintegrowanego z systemem informatycznym szpitala, uruchomienie robota do produkcji leków cytotoksycznych. Wdrożono także system elektronicznego zlecania leków, trwają prace wdrożeniowe kontroli ich podawania. Jednoznaczna identyfikacja próbówki i pacjenta przekłada się na oszczędność czasu i eliminację błędów. Uruchomiona została poczta pneumatyczna do transportu próbówek, utworzono centralne laboratorium kliniczne.
W Wojskowym Instytucie Medycznym nastąpiła m.in. optymalizacja funkcjonowania SOR. W obrazowaniu wprowadzono czytanie obrazów np. mózgu nadsyłanych z innych ośrodków i podejmowanie na tej podstawie decyzji o dalszym postępowaniu z chorym. Usprawniono pracę anestezjologów na sali operacyjnej. Widoczne jest podniesienie jakości i bezpieczeństwa, automatyzacja procesów.
Prof. Maciej Banach w podsumowaniu dyskusji zwrócił uwagę, że inteligentny szpital – to nie tylko rozwiązania medyczne, ale także optymalizacja pracy administracji, księgowości, działów prawnych, ochrona przeciwpożarowa, właściwe zbieranie danych i ich analizowanie, analizy efektywności kosztowej, usprawnienie procedur, oszczędności i wzrost wynagrodzeń.
