W Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii, w Zabrzu odbyła się XX Konferencja Roboty Medyczne – jedna z najstarszych cyklicznych konferencji poświęconych robotom medycznym. Podczas tegorocznej konferencji prezentowano m.in: robota rehabilitacyjnego Luna, diagnostycznego Melody czy humanoidalną Grace.
Konferencje Roboty Medyczne organizuje Międzynarodowe Stowarzyszenie na Rzecz Robotyki Medycznej i Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii im. prof. Zbigniewa Religi, przy wsparciu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego i samorządu województwa śląskiego. Do tej pory w konferencjach wzięło udział kilkuset wynalazców, inżynierów, lekarzy, a także użytkowników robotów. To okazja do zaprezentowania robotyki medycznej z całego świata i prezentowania najnowszych osiągnięć w tej dziedzinie.
Na przestrzeni ostatnich lat w medycynie widoczny jest dynamiczny rozwój robotyzacji. Jak podkreślali zgodnie prelegenci, celem wprowadzenia robotów do medycyny jest poprawa skuteczności, precyzja, powtarzalność (standaryzacja) i zmniejszenie inwazyjności zabiegów chirurgicznych. Obecnie roboty medyczne stosowane w chirurgii – to telemanipulatory, przy których wszystkie decyzje są podejmowane przez chirurga, operującego robotem. Prowadzone są eksperymentalne teleoperacje, które umożliwiają rozszerzenie grupy pacjentów, u których skuteczna ingerencja chirurgiczna jest możliwa pomimo braku obecności specjalisty na miejscu zabiegu. Zdalnie sterowany robot przenosi na odległość funkcje motoryczne i sensoryczne operatora.
W trakcie XX Konferencji Roboty Medyczne, zostało przeprowadzone USG u pacjenta w Paryżu – badanie było możliwe dzięki systemowi robotowemu „Melody” do wykonywania na odległość ultrasonografii, autorstwa firmy AdEchoTech, członka francuskiego Stowarzyszenia Opieki Zdrowotnej. Zrobotyzowany system tele-ultrasonograficzny „Melody” to ramię robota – ultrasonograf oraz technologia wideokonferencji – pozwala na połączenie pacjenta z ekspertem w dwóch różnych miejscach (odległych od siebie nawet o setki kilometrów). System stosowany jest już w Europie, a także Kanadzie, gdzie są ogromne odległości pomiędzy słabo zaludnionymi rejonami, a dostęp do tradycyjnych placówek medycznych jest niezwykle ograniczony. System został także zatwierdzony do użytku klinicznego w USA przez amerykańską Agencję Żywności i Leków – FDA.
Obraz ultrasonograficzny, polecenie ramienia robota, jak i wideokonferencje zostają przesłane przez Internet w czasie rzeczywistym. System wideokonferencyjny pozwala ekspertowi na rozmowę z pacjentem. Zaprojektowano go w taki sposób, aby wykorzystywać ograniczoną przepustowość łącza internetowego. W miejscu wykonywania badania musi się znajdować robot tele-ultrasonograficzny ale również asystent, który przygotuje pacjenta oraz uruchamia i ustawia robota. To wpływa na wzrost kosztów.
Uczestnicy konferencji obejrzeli działanie systemu – prezentujący go Philippe Homsi wykorzystując transmisję wideo, przedstawił pacjenta we Francji – do badania został przygotowany przez asystenta. Pomiędzy operatorem, asystentem i pacjentem przekazywano sobie wzajemnie uwagi oraz wskazówki. W celu wykonania badania, asystent przyłożył do ciała pacjenta robota. Za pomocą specjalnej głowicy, na biurku w sali FRK manipulował nim w Zabrzu dyrektor Homsi a obraz tele-ultrasonografu był widoczny na ekranie monitora.
Luna EMG wykorzystuje sygnały elektryczne pochodzące z mięśni
Kolejnym prezentowanym w czasie konferencji robotem był Luna EMG – robot rehabilitacyjno-diagnostyczny, opracowany przez polską firmę EGZOTech, wspomagający kinezyterapię ukierunkowaną na pacjentów ortopedycznych i neurologicznych. Robot wykorzystuje sygnały elektryczne pochodzące z mięśni,. Wykrywając te najsłabsze i najlżejsze z nich, wspomaga rehabilitację pacjenta. Robot stanowi odpowiedź na potrzeby pacjentów z ograniczeniami poruszania się, umożliwiając poprawę ich komfortu życia. „Aktywny udział pacjenta przyczynia się do znacznie większej aktywacji sieci sensomotorycznej podczas aktywnej kontroli motorycznej, w porównaniu do ruchu wykonywanego biernie” – tłumaczyła dr Anna Poświata, kierownik kliniczny EgzoTech. Ze wsparciem robota Luna EMG, aktywny udział w rehabilitacji można osiągnąć nawet u pacjentów, którzy nie są w stanie wykonać ruchu samodzielnie. Polski producent sprzedał już ponad 250 takich urządzeń, których cena wynosi około 250 tys zł.
Grace do opieki nad osobami starszymi
Na konferencji zaprezentowany został pierwszy humanoidalny robot Grace firmy Hanson Robotics – do opieki nad pacjentem i testowanej w domu opieki długoterminowej w Montrealu. Robot powstał na potrzeby służby zdrowia, a konkretnie nad osobami starszymi i tymi, które trafiły na izolację w czasie pandemii COVID-19. Grace ma kilkadziesiąt dużych mięśni twarzy i zaprogramowane zachowanie współczującej, cierpliwej osoby. Niezwykle podobny do ludzkiego wygląd ma wzbudzać zaufanie i naturalne reakcje pacjentów oraz rezydentów domu opieki. Robot ma kamerę termowizyjną w klatce piersiowej, która mierzy temperaturę i mierzy reakcję. Wykorzystuje też sztuczną inteligencję do diagnozowania pacjenta.
