W programie profilaktyki obrzęku limfatycznego po leczeniu raka piersi, który realizowało Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach, udało się osiągnąć skuteczność bliską 100 proc. Z projektu skorzystało ponad 3,5 tys. pacjentek, które dzięki kompleksowej opiece uniknęły powikłań po leczeniu zabiegowym.
Obrzęk limfatyczny jest późnym następstwem leczenia onkologicznego. Szacuje się, że dotyka nawet 30-50 proc. pacjentek po leczeniu raka piersi. Polega na gromadzeniu się chłonki w przestrzeniach międzykomórkowych, co powoduje wzrost obwodu kończyny po stronie operowanej piersi. Nieleczony staje się chorobą przewlekłą, pogarszając sprawność fizyczną chorej, a nawet prowadząc do inwalidztwa. Program profilaktyki obrzęku limfatycznego po leczeniu raka piersi realizowało w latach 2020-2023 Świętokrzyskie Centrum Onkologii. Wyniki projektu okazały się bardzo dobre..
Jak poinformowała autorka programu, dr Anna Opuchlik, kierownik Zakładu Rehabilitacji ŚCO, na 3526 pacjentek biorących udział w tym projekcie obrzęk limfatyczny wystąpił tylko u 33 uczestniczek (0,9 proc.). „Jesteśmy bardzo zadowoleni z efektów. Zamierzeniem projektu było zmniejszenie o 10 proc. ryzyka wystąpienia obrzęku limfatycznego u kobiet po leczeniu raka piersi. Dzięki udziałowi w programie ponad 99 procent pacjentek uniknęło tego powikłania” – powiedziała dr Opuchlik.
W ramach programu kobiety w całej Polsce będące w wieku aktywności zawodowej, u których rozpoznano raka piersi i zakwalifikowano je do leczenia chirurgicznego, mogły skorzystać z bezpłatnego wsparcia specjalistów: onkologa, lekarza rehabilitacji medycznej, dietetyka, fizjoterapeuty, psychologa. Zakres pomocy obejmował m.in. badania, porady, ćwiczenia (usprawnianie ruchowe), ocenę psychologiczną i dietetyczną oraz bezpośrednie konsultacje ze specjalistami przez okres przed podjęciem leczenia operacyjnego do 6-13 miesięcy po jego zakończeniu. Każda uczestniczka programu otrzymywała rękaw profilaktyczny, wspomagający terapię przeciwobrzękową.
U ponad 78 proc. uczestniczek programu – pacjentek poddanych leczeniu chirurgicznemu raka piersi – poprawiono sprawność funkcjonalną we wczesnym okresie leczenia i kształtowano lub podtrzymywano aktywność fizyczną w okresie późniejszym poprzez kinezyterapię ogólnokondycyjną, czyli rodzaj fizjoterapii.
Na potrzeby projektu została utworzona strona internetowa pol.onkol.kielce.pl. Dostępne są tam m.in. filmy instruktażowe dotyczące samodzielnego ćwiczenia w domu, a także informacje odnośnie do wskazań dietetycznych i porad psychologicznych. Program realizowany był w latach 2020-2023 przez Świętokrzyskie Centrum Onkologii oraz ośrodki partnerskie: Wojewódzkie Wielospecjalistyczne Centrum Onkologii i Traumatologii w Łodzi, Narodowy Instytut Onkologii – PIB w Warszawie, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku, Wielkopolskie Centrum Onkologii w Poznaniu oraz Białostockie Centrum Onkologii. Wartość projektu wyniosła prawie 3 mln zł, z czego 2,5 mln zł zostało dofinansowane z funduszy unijnych.