Przemysł farmaceutyczny jako potencjalny beneficjent funduszy europejskich i krajowych. Jak te fundusze mogą i powinny być spożytkowane dla poprawy bezpieczeństwa lekowego Polski – dyskutowali o tym uczestnicy XIV Europejskiego Kongresu Gospodarczego.
FENG – Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki – to jeden z głównych programów finansowanych w ramach nowej polityki spójności na lata 2021-2027. 8 mld euro z tego programu ma wesprzeć firmy w działalności badawczo-rozwojowej i inwestowaniu w nowe technologie.
“Z badań wynika, że tylko 30 proc. polskich firm wykazuje aktywność innowacyjną. Obszarem, który nadal wymaga poprawy, jest współpraca między nauką i biznesem” – mówiła Małgorzata Szczepańska, dyrektor Departament Programów Wsparcia Innowacji i Rozwoju Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej. Jak zauważyła, że dla branży farmaceutycznej istotne jest, że wsparcie można będzie otrzymać nie tylko na działalność badawczo-rozwojową, ale również samo wdrożenie innowacji, czyli nowych rozwiązań technologicznych – “Zakładamy, ż będziemy wspierać działania związane z nowym produktem, ale też nowym procesem. Będziemy kierować środki również na innowację procesową, nie tylko produktową. Ponad połowa z 8 mld euro trafi na wsparcie przedsiębiorców, którzy będą chcieli realizować projekty badawczo-rozwojowe, działania innowacyjne”.
Wsparcie jest przewidziane również dla przemysłu farmaceutycznego, ponieważ jedną z Krajowych Inteligentnych Specjalizacji jest obszar zdrowego społeczeństwa. “To bardzo szeroki obszar, w ramach którego firmy farmaceutyczne będą się mogły ubiegać o dofinansowanie czy to na prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, czy też na wdrożenie nowych technologii, nowych rozwiązań. Nie wykluczamy też organizacji konkursów, które będą skierowane do konkretnej branży, w tym farmaceutycznej“ – podkreśliła Małgorzata Szczepańska.
Leki generyczne podstawą bezpieczeństwa lekowego
Natomiast Marlena Tryka, zastępca dyrektora Departamentu Innowacji i Polityki Przemysłowej Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii zauważyła, że branża farmaceutyczna jest jednym z najbardziej innowacyjnych sektorów w polskiej gospodarce. Przoduje pod względem nakładów na działalność badawczo-rozwojową w stosunku do wartości produkcji sprzedanej. Kluczowe jest dalsze sprzyjanie inwestycjom w poprawę bezpieczeństwa lekowego, w tym m.in. wsparcie przemysłu generycznego, który mamy bardzo mocny w Polsce, i chcemy, żeby się dalej rozwijał – mówiła dyrektor Tryka. Przypomniała również, że leki generyczne stanowią podstawę bezpieczeństwa lekowego w Polsce. Nie możemy zapomnieć o innych obszarach przemysłu farmaceutycznego, np. sektorze biotechnologicznym, który jest sektorem rozwijającym się, ale jeżeli myślimy o bezpieczeństwie lekowym w perspektywie długoterminowej, musimy brać udział w międzynarodowym wyścigu biotechnologicznym, uwzględniającym terapie genowe czy komórkowe.
Firmy farmaceutyczne powinny starać się o fundusze unijne na transformację cyfrową i zieloną transformację, bo są to wyzwania, z którym każdy przemysł w Polsce będzie musiał się zmierzyć. Chodzi o inwestycje zmierzające do poprawy efektywności energetycznej czy wdrażanie gospodarki w obiegu zamkniętym. Dyrektor Tryka przypomniała, że dla poprawy bezpieczeństwa lekowego Polski potrzebna jest współpraca interesariuszy na forum krajowym jak i europejskim – “Przykładem, który pokazuje, w którym punkcie się znajdujemy, jest produkcja aktywnych substancji farmaceutycznych. W Polsce działają 33 podmioty zajmujące się produkcją API. Wytwarzają one ponad 600 substancji, z czego tylko 171 powstaje od początku do końca w Polsce. Blisko 1400 substancji aktywnych importujemy “.
ABM planuje konkursy dla branży farmaceutycznej
Sławomir Gadomski, zastępca prezesa ds. finansowania badań Agencji Badań Medycznych, mówił o tym, na jakie wsparcie może liczyć branża farmaceutyczna z ABM – “Rok 2022 to w pewnym sensie rok przełomowy. Dlatego że już w sposób systemowy, a nie covidowy, zamierzamy wspierać nie tylko obszar niekomercyjnych badań klinicznych, ale chcemy skierować dość duże fundusze, zorganizować dużo konkursów dla przedsiębiorców, w tym sektora farmaceutycznego. Pięć konkursów skierowanych jest bezpośrednio do przedsiębiorców, z tego trzy do sektora farmaceutycznego. W ramach tych konkursów chcemy wydatkować 1 mld zł, z czego większość na te związane z produktami leczniczymi”.
“Jeden z konkursów dotyczy generyków, ale tak naprawdę innowacyjnych generyków. Od dłuższego czasu trwa dyskusja, czy generyki mogą być innowacyjne? Czy można wspierać je jako innowacyjność? ABM uważa, że absolutnie można i trzeba. Wspomniany konkurs przeznaczony jest do producentów leków generycznych i biopochodnych. Wsparcie finansowe ma być skierowane przede wszystkim na prace badawczo-rozwojowe nad nowymi postaciami farmaceutyków. To mogą być nowe postacie leków o modyfikowalnym uwalnianiu, nowe produkty lecznicze złożone, nowe postacie produktów farmaceutycznych. Planujemy wydać w tym konkursie 150 mln zł. Zakładamy, że 31 maja konkurs zostanie rozpisany“ – dodał Sławomir Gadomski.
Dwa pozostałe konkursy związane są z rozwojem produktów leczniczych w medycynie personalizowanej. “Uważam, że to jest kierunek ekstremalnie rozwojowy. Szacowany jest na świecie dwuipół-trzykrotny wzrost tego rynku w najbliższych 8-10 latach. To przede wszystkim terapie w chorobach onkologicznych, rzadkich, immunologicznych, w medycynie regeneracyjnej. W tym właśnie zakresie będziemy preferować te dwa konkursy, ale zostawiamy otwarte możliwości aplikowania. Główny cel to wykorzystanie terapii komórkowych, produktów białkowych, produktów opartych na kwasach nukleinowych. Będą to dwa oddzielne postępowania konkursowe, które zaplanowaliśmy na drugą połowę tego roku. Alokacja funduszy będzie na poziomie 250-400 mln zł. Ostateczne decyzje jeszcze nie zostały podjęte” – powiedział Sławomir Gadomski.
To nie są wszystkie działania dotyczące wsparcia sektora farmaceutycznego. Jak mówił wiceprezes Gadomski – “Myślę, że warto zwrócić uwagę na Rządowy Plan Wsparcia Sektora Biotechnologicznego. To dokument, który zaledwie przed kilkoma dniami został przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów. Głęboko wierzę, że wkrótce trafi pod obrady Rady Ministrów. Mam nadzieję, że ewoluując ten plan stanie się planem kompleksowym. Na jego realizację przewidziane zostały 2 mld zł z dwóch źródeł finansowania – ze środków krajowych i Krajowego Planu Odbudowy, którego wdrażanie – mam nadzieję – niedługo rozpoczniemy. Wprowadzanie Rządowego Planu Wsparcia Sektora Biotechnologicznego chcielibyśmy rozpocząć w trzecim-czwartym kwartale 2022 r.”.
