– Zanieczyszczenia powietrza powoduje 7 milionów przedwczesnych śmierci rocznie. Wasza rola nie może się ograniczać do zwalczania chorób, czyli skutków zaistniałej sytuacji – pisze Światowa Organizacja Zdrowia do pracowników zdrowia.
„Szacuje się, że co roku narażenie na zanieczyszczenie powietrza powoduje 7 milionów przedwczesnych zgonów i powoduje utratę milionów zdrowszych lat życia. U dzieci może to obejmować zmniejszony wzrost i czynność płuc, infekcje dróg oddechowych i zaostrzoną astmę. U osób dorosłych choroba niedokrwienna serca i udar są najczęstszymi przyczynami przedwczesnej śmierci, które można przypisać zanieczyszczeniu powietrza na zewnątrz, a także pojawiają się dowody na inne skutki, takie jak cukrzyca i choroby neurodegeneracyjne” – czytamy we wstępie do nowych wytycznych WHO do walki z zanieczyszczeniami powietrza.
Organizacja podkreśla, że ciężar gatunkowy chorób związanych z zanieczyszczeniem powietrza jest porównywalny z innymi poważnymi globalnymi zagrożeniami dla zdrowia, takimi jak niezdrowa dieta i palenie tytoniu. „Pracownicy służby zdrowia mają regularnie do czynienia z wątpliwościami płynącymi od pacjentów o wpływie, jaki zanieczyszczenie powietrza może mieć na ich zdrowie. Odnosi się to szczególnie do osób cierpiących na choroby przewlekłe, takie jak astma, POChP, cukrzyca, niewydolność serca i choroba niedokrwienna serca. Zaangażowanie społeczności zdrowia, jako zaufanej, połączonej i zaangażowanej, ma kluczowe znaczenie dla zwalczania skutków zagrożeń, jak i ich prewencji” – pisze WHO.
Organizacja zaleca, aby społeczność zdrowotna zaangażowała się w:
- podnoszenie świadomości na temat wpływu jakości powietrza na zdrowie z wykorzystaniem dowodów dostarczonych w wytycznych WHO dotyczące jakości powietrza;
- informowanie społeczeństwa i pacjentów o wpływie zanieczyszczeń powietrza na zdrowie;
- działania rzecznicze na poziomie krajowym i międzynarodowym w celu zapewnienia, że argumenty zdrowotne z wytycznych WHO dotyczących jakości powietrza są słyszane w krajowych dyskusjach na temat polityki zdrowotnej.
„Wyjaśnienie ryzyka związanego z zanieczyszczeniem powietrza dla pacjentów indywidualnie, w odniesieniu do innych czynników ryzyka, takich jak palenie, jest również ważne. To rola organizacji takich jak towarzystwa medyczne i organizacje pacjentów” – podkreśla WHO.
Działania mające na celu zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza wymagają współpracy różnych sektorów i interesariuszy. Zaangażowanie sektora zdrowia ma kluczowe znaczenie dla podnoszenia świadomości na temat wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie, a tym samym na gospodarkę. WHO apeluje do środowisk medycznych o współpracę w prezentacji wytycznych dotyczących jakości powietrza w najbardziej dostępnych miejscach i w sposób dostosowany do potrzeb różnych grup docelowych.
„Czyste powietrze powinno być podstawowym prawem człowieka i niezbędnym warunkiem zdrowych i produktywnych społeczeństw. Znamy skalę problemu i wiemy, jak go rozwiązać. Zaktualizowane wytyczne dają decydentom solidne dowody i niezbędne narzędzie do radzenia sobie z tym długoterminowym obciążeniem zdrowotnym. Jednak pomimo pewnej poprawy jakości powietrza w ciągu ostatnich trzech dekad, miliony ludzi nadal umierają przedwcześnie, co często dotyka najbardziej wrażliwych i zmarginalizowanych populacji” – podkreśla Hans Kluge, dyrektor WHO Europa.
Nowe wytyczne WHO zalecają poziomy redukcję poziomu zanieczyszczeń powietrza najbardziej uciążliwych substancji: cząstek stałych (PM), ozonu (O₃), dwutlenku azotu (NO₂), dwutlenku siarki (SO₂) i tlenku węgla (CO). WHO zauważa, że mimo poprawy w 2019 r. ponad 90 proc. światowej populacji żyło na obszarach, na których stężenia przekraczały wytyczne WHO dotyczące jakości powietrza z 2005 r. dotyczące długotrwałego narażenia na PM₂.₅. „Kraje, w których wprowadzono restrykcyjną politykę redukcji zanieczyszczeń, często odnotowują znaczne ich zmniejszenie, podczas gdy spadki w ciągu ostatnich 30 lat były mniej zauważalne w regionach o dobrej wcześniej jakości powietrza” – podsumowuje WHO.
W ocenie WHO, ogólna ekspozycja na zanieczyszczenia powietrza ciągle rośnie. Wzrost wynika częściowo ze wzrostu ekspozycji w krajach o niskich i średnich dochodach. Zanieczyszczenia powietrza są szczególnie dotkliwe dla dzieci, seniorów i pacjentów cierpiących na przewlekłe choroby cywilizacyjne. „Zanieczyszczenie powietrza szczególnie zwiększa zachorowalność i śmiertelność od niezakaźnych chorób układu krążenia i układu oddechowego, które są głównymi przyczynami śmierci na świecie. Zanieczyszczenia zwiększają również ryzyko infekcji dolnych i górnych dróg oddechowych, przedwczesnego porodu i chorób powodujących śmierć dzieci oraz niemowląt” – wylicza WHO.
