Poszczególne kraje oraz firmy lotnicze dostosowują rygory podróżowania w czasie pandemii do rozwoju sytuacji. Coraz więcej rozwiązań uzależnia możliwość podróży od zaszczepienia się lub wykonania testów, tak aby unikać kwarantanny.
W krajach członkowskich UE obowiązuje obecnie jednolity system określający zasady ruchu transgranicznego, ustalony przez Radę UE w czwartym kwartale 2020 roku. Coraz częściej pojawiają się jednak pomysły, by zamiast testów PCR podróżni posługiwali się świadectwem szczepienia przeciw SARS-CoV-2. Państwa unijne przyjęły zalecenia Rady UE o uznawaniu wyniku szybkich testów antygenowych oraz testów RT-PCR. Wspólne ramy ich stosowania oraz wzajemne uznawanie wyników zostało przyjęte jednogłośnie 21 stycznia 2021 roku. Test na obecność SARS-CoV-2 jest obecnie głównym narzędziem pomagającym w ograniczeniu rozprzestrzenianiu się wirusa. Jego uznawalność we wszystkich krajach członkowskich ma być krokiem w ułatwieniu ruchu transgranicznego w Europie.
W wielu krajach nienależących do Unii Europejskiej obowiązuje tymczasowe ograniczenie związane z podróżami do krajów członkowskich. Lista tych krajów monitorowana przez Radę jest systematycznie aktualizowana na podstawie danych na temat poziomu zachorowalności i w oparciu o wytyczne opublikowane 28 października 2020 roku. Na podstawie danych Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) opracowane zostały strategie i narzędzia ułatwiające monitorowanie pandemii na świecie.
Komisja Europejska proponuje dodatkowe zabezpieczenia podczas podróży spoza UE oraz zaktualizowane kryteria stosowania ograniczeń w podróżowaniu. Pod koniec stycznia 2021 roku KE zaproponowała dodatkowe zabezpieczenia dla zagranicznych turystów podróżujących do krajów Unii Europejskiej. Zaktualizowane kryteria mają dotyczyć m.in. sposobu przeprowadzania testów, weryfikowania ich wyniku a także zwiększenia wykrywalności wariantów budzących wątpliwości. Państwa członkowskie zostały zobowiązane przez Komisję Europejską do wprowadzenia dodatkowych środków bezpieczeństwa, mających na celu zabezpieczenie podróżowania. Dla podróżnych spoza UE obowiązujące stało się przeprowadzenie badania (nie wcześniej niż na 72 godziny przed odlotem) oraz przedstawienie negatywnego wyniku na COVID-19. Pasażerowie będący obywatelami Unii Europejskiej mają możliwość przystąpienia do testu po przyjeździe.
Istnieją wyjątki od przyjętych zasad dla niektórych kategorii podróżnych, którym rygor przyjętych zasad bezpieczeństwa utrudniłby wykonywanie zawodu lub dotarcie do celu. Do nich należą m.in. sportowcy czy pracownicy transgraniczni, którzy negatywny test PCR mogą przestawić po przybyciu z zagranicy. Niektóre kraje, np. Malta, umożliwiają wykonanie bezpłatnego testu po przylocie. W Egipcie taki test można wykonać za 30 dolarów.
Do nowych rozwiązań należą także środki podejmowane w przypadku nierozstrzygniętego wyniku testu na obecność koronawirusa. Samoizolacja i kwarantanna oraz monitorowanie stanu zdrowia przez czternaście dni od momentu przybycia do kraju docelowego zalecane jest także w przypadku podróżnych przybywających z krajów, w których wykryto nowe mutacje wirusa.
Najważniejszą zmianą, jaka obowiązuje podróżnych przemieszczających się na terenie Unii Europejskiej jest nowy „wspólny” formularz europejski, uznawany na terenie każdego z krajów członkowskich. Wjeżdżający do UE pasażerowie są zobowiązani do wypełnienia i przedłożenia formularza, w którym poza danymi osobowymi znajdą się również informacje na temat miejsca pobytu pasażera czy miejsca zameldowania. W związku z dynamiczną sytuacją związaną z trwającą pandemią SARS-CoV-2 KE zobowiązała się do aktualizowania opisanych kryteriów co dwa tygodnie i dostosowywania ich do aktualnej sytuacji epidemicznej.
Międzykontynentalne podróże lotnicze
Większość krajów spoza UE wymaga poddania się testowi 1-3 dni przed planowaną podróżą. Obok innych środków ostrożności w trakcie podróży, takich jak noszenie masek czy dystans społeczny uznanym standardem ma stać się posiadanie ważnego dokumentu potwierdzającego negatywny wynik na obecność wirusa COVID-19 lub ważny dokument informujący o odbytym szczepieniu.
Dla podróżujących do USA wymagane jest przedstawienie negatywnego testu na COVID-19. Dopuszczalne jest także przedstawienie dokumentu potwierdzającego otrzymanie pełnej dawki szczepionki lub dowód wyzdrowienia z COVID-19, który należy okazać przed wejściem na pokład samolotu. Taki obowiązek dotyczy zarówno cudzoziemców jak i obywateli amerykańskich.
Podróże tylko dla zaszczepionych?
Mimo obowiązujących obostrzeń coraz więcej krajów rozważa wprowadzenie przepisów, na mocy których możliwe będzie podróżowanie wyłącznie z dokumentem potwierdzającym odbyte szczepienie przeciw SARS-CoV-2. Takie rozwiązanie biorą pod uwagę m.in. Hiszpania, Grecja czy Izrael. Rząd Hiszpanii poparł niedawno pomysł Grecji, aby na terenie Unii Europejskiej wprowadzić tzw. paszport szczepień. Z takim dokumentem podróżni mogliby przemieszczać się pomiędzy krajami członkowskimi bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków – obowiązku wykonywania testów czy odbywania kwarantanny. Propozycję „paszportu szczepień” przedstawił premier Grecji Kirikos Mtisotakis w liście do przewodniczącej KE Ursuli von der Leyen. W 2020 roku grecki premier oraz premier Izraela Benjamin Netanjahu podpisali porozumienie w sprawie zastosowania tzw. zielonego paszportu dla obywateli Izraela, którzy planują podróż do Grecji. Natomiast w Danii trwają prace nad stworzeniem cyfrowego odpowiednika takiego dokumentu.
Również władze Cypru, Singapuru i Seszeli zapowiedziały, że dla osób posługujących się ważnym dokumentem potwierdzającym przyjęcie szczepionki przeciw ARS-CoV-2 zniesione zostaną wszelkie obostrzenia. Świadectw szczepienia będą wymagały również linie lotnicze. Takie rozwiązanie mają wprowadzić m.in. linie Qantas. Tanie linie lotnicze Ryanair czy Wizz Air nie ogłosiły na razie konieczności posługiwania się w Europie świadectwem szczepienia. Od 27 listopada 2020 r. Wizz Air oferuje tanie testy dla pasażerów, którzy potrzebują certyfikatu badania wykonanego od 72 do 96 godzin przed podróżą. Test można wykonać w domu, próbka odsyłana jest do jednego z laboratoriów, a po upływie kilkunastu godzin, jeśli wynik jest negatywny, podróżny otrzymuje certyfikat Fit to Fly. Taki wymóg obowiązuje np. obywateli Australii. Podobną do Qanras decyzję podjęli niektórzy touroperatorzy i przewoźnicy, np. brytyjski operator statków wycieczkowych SAGA.
Zaszczepieni mogą korzystać z przywilejów także w Polsce – osoby, które przyjęły szczepionkę nie muszą odbywać dziesięciodniowej kwarantanny. Bez testów i kwarantanny można wjechać na teren Islandii, Estonii (możliwość wjazdu bez testu również dla osób, które przeszły koronawirusa w ciągu ostatnich 6 miesięcy i wytwarzają przeciwciała), od 1 lutego ze świadectwem szczepienia bez dodatkowych testów można wjechać także do Gruzji. Zwolnieni z obowiązkowej kwarantanny będą także podróżni wjeżdżający na teren Rumunii. Podróżny będzie mógł swobodnie przemieszczać się po kraju, jeśli od przyjęcia dwóch dawek szczepionki minęło min. dziesięć dni. Takie zasady będą obowiązywały również dla krajów z tzw. żółtej listy.
© mZdrowie.pl