mZdrowie © Trwający od roku pilotaż Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, czyli leczenia środowiskowego, objął dotychczas około 3 milionów dorosłych osób, znajdujących się pod opieką 27 centrów zdrowia psychicznego w 14 województwach (oprócz wielkopolskiego i opolskiego). Minister Łukasz Szumowski zapowiada poszerzenie pilotażu o kolejne dwadzieścia kilka ośrodków opiekujących się 2-3 milionami osób. Pilotaż kosztował dotychczas 310 milionów złotych.
Każde z centrów zdrowia psychicznego biorące udział w pilotażu opiekuje się 50-200 tysiącami osób mieszkających na określonym terenie. Marek Balicki, od niedawna pełnomocnik ministra zdrowia ds. reformy psychiatrii, uważa że największym sukcesem pilotażu jest zorganizowanie przez każde centrum punktu zgłoszeniowo-koordynacyjnego, otwartego dla wszystkich potrzebujących pomocy przez cały dzień. Dzięki nim nastąpiło jego zdaniem „przełamanie bariery dostępu do świadczeń”. Do punktów zgłaszają się osoby bez potrzeby zapisywania się, ustalane są na bieżąco plany terapii, a w przypadkach pilnych rozpoczęcie leczenia następuje nie dłużej niż 3 dni od chwili zgłoszenia. Dla porównania czas oczekiwania na terminy wizyt w tradycyjnie funkcjonujących poradniach wynosi aktualnie 3-5 miesięcy.
W chwili obecnej przygotowywane jest poszerzenie pilotażu. Do końca września powstanie lista kolejnych ośrodków rekomendowanych do objęcia pilotażem. Zgłosiło się 47 podmiotów mających potencjał opieki nad 5,6 milionami osób. Wstępną weryfikację przeszło pozytywnie 27 spośród nich. Jednocześnie 15 centrów zdrowia psychicznego już prowadzących pilotaż zgłosiło wnioski o poszerzenie obszaru swojego działania, np. o sąsiednie gminy, które dotyczą dodatkowych 820 tysięcy osób.
Rozkład funkcjonujących centrów i wstępnie zakwalifikowanych nowych wniosków wygląda następująco:
- dolnośląskie (1 centrum istniejące) – 8 zgłoszeń, z tego 4 zakwalifikowane
- kujawsko-pomorskie (1) – 1 zgłoszenie, 1 zakwalifikowane
- lubelskie (2) – 5 zgłoszeń, 2 zakwalifikowane
- lubuskie (2) – 0 zgłoszeń
- łódzkie (2) – 2 zgłoszenia, 1 zakwalifikowane
- małopolskie (3) – 5 zgłoszeń, 4 zakwalifikowane
- mazowieckie (4) – 1 zgłoszenie, 1 zakwalifikowane
- opolskie (0) – 1 zgłoszenie, 1 zakwalifikowane
- podkarpackie (2) – 2 zgłoszenia, 2 zakwalifikowane
- podlaskie (4) – 2 zgłoszenia, 1 zakwalifikowane
- pomorskie (1) – 5 zgłoszeń, 2 zakwalifikowane
- śląskie (2) – 4 zgłoszenia, 3 zakwalifikowane
- świętokrzyskie (1) – 2 zgłoszenia, 1 zakwalifikowane
- warmińsko-mazurskie (1) – 2 zgłoszenia, 1 zakwalifikowane
- wielkopolskie (0) – 3 zgłoszenia, 3 zakwalifikowane
- zachodniopomorskie (1) – 3 zgłoszenia, 1 zakwalifikowane
Marek Balicki zapowiada, że w przyszłym roku powstaną założenia ustawy, która wprowadzi model psychiatrycznej opieki środowiskowej nad osobami dorosłymi na terenie całej Polski. Także w przyszłym roku powstać mają docelowe mapy rozmieszczenia centrów, których będzie około 250. Przygotowane zostanie także rozporządzenie określające standardy organizacyjne opieki psychiatrycznej. Profesor Jacek Wciórka, kierownik centrum zdrowia psychicznego na warszawskim Mokotowie, podkreśla że w trakcie pilotażu widać rosnącą świadomość pacjentów, że szpital nie jest jedynym miejscem, gdzie można otrzymać opiekę. Dostrzega on także coraz większą świadomość społeczną, także wśród decydentów, że opieka psychiatryczna jest ważnym elementem systemu ochrony zdrowia, której potrzebują osoby znajdujące się w trudnych sytuacjach życiowych.
Jako największe zagrożenie dla powodzenia reformy psychiatrii zarówno Łukasz Szumowski jak i Marek Balicki wskazują problemy kadrowe, czyli deficyt specjalistów. Z tego powodu jednym z najważniejszych założeń pilotażu jest zmiana proporcji zaangażowania psychiatrów i innych zawodów – obecnie spośród 5 milionów porad psychiatrycznych świadczonych rocznie w polskim systemie zdrowia, według Marka Balickiego 3/4 z nich wykonują psychiatrzy, a jedynie 1/4 psycholodzy. Jego zdaniem ten stosunek powinien się zmienić, tak aby psychiatrzy zostali odciążeni i zajmowali się przede wszystkim trudniejszymi przypadkami.
mzdrowie