Polacy w gronie największych konsumentów antybiotyków w UE

Nadużywanie antybiotyków zwiększa zagrożenie opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe. W konsekwencji infekcje stają się oporne na leczenie i potencjalnie zagrażające życiu – przestrzega Światowa Organizacja Zdrowia. WHO opublikowała listę rankingową, w której państwa UE uszeregowane są w kolejności według zużycia antybiotyków.

Ranking opracowano we współpracy z Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób European (Centre for Disease Prevention and Control – ECDC). Pośród krajów Unii najmniejsze zużycie antybiontyków odnotowano w Holandii, największe na Cyprze. W latach 2014 – 2018 w dwunastu krajach UE (w tym w Polsce) zużycie antybiotyków wzrosło, a w 14 – spadło. Czechy nie przedstawiły danych porównywalnych z innymi państwami i nie zostały sklasyfikowane.

Kolejność rankingowa:

Holandia 9,7 dobowych dawek (DDD) na 1000 mieszkańców dziennie w 2018 roku. W porównaniu z rokiem 2014 to spadek o 1,5 proc.;
Austria 10,3 – spadek o 3,8 proc.;
Niemcy 11,7 – spadek o 3,4 proc.;
Estonia 11,8 – spadek o 0,3 proc.;
Szwecja 12,4 – spadek o 2,9 proc.;
Słowenia 13,2 – wzrost o 0,2 proc.;
Łotwa 13,4 – wzrost o 1,6 proc.;
Węgry 14,8 – spadek o 0,5 proc.;
Finlandia 15,4 – spadek o 5,2 proc.;
Litwa 15,4 – wzrost o 0,6 proc.;
Dania 15,5 – spadek o 2,5 proc.;
Portugalia 18,6 – wzrost o 0,7 proc.;
Chorwacja 18,8 – spadek o 0,8 proc.;
Malta 20,2 – spadek o 2,6 proc.;
Bułgaria 21,1 – wzrost o 1,4 proc.;
Włochy 21,4 – spadek o 3,4 proc.
Słowacja 22,0 – wzrost o 0,9 proc.;
Luksemburg 22,1 – spadek o 1,3 proc.;
Belgia 22,3 – spadek o 1,8 proc.;
Irlandia 22,4 – wzrost o 1,7 proc.;
Polska 24,4 – wzrost o 3,6 proc.;
Rumunia 25,1 – spadek o 1,5 proc.;
Francja 25,3 – wzrost o 0,4 proc.;
Hiszpania 26,2 – wzrost o 11,3 proc.;
Cypr 28,0 – wzrost o 6,0 proc.;
Grecja 34,1 – wzrost o 2,4 proc.

„W raporcie wykorzystano do pomiaru stosowania antybiotyków całkowite zużycie. Tym samym raport może pominąć istotne niuanse i jako taki jest niewystarczające do oceny ogólnych wyników krajowych. Badanie wymaga pogłębienia i bardziej szczegółowej analizy konkretnych grup i osób w krajach. Może to pomóc w identyfikacji przydatnych krajowych interwencji mających na celu poprawę stosowania antybiotyków i promowanie dostosowania praktyk klinicznych do międzynarodowych wytycznych dotyczących ich odpowiedzialnego stosowania – zauważa WHO.

W Polsce podobnej analizy dokonała Naczelna Izba Kontroli opierając się na danych z 2017. Wynika z nich, że za wzrost zużycia antybiotyków w Polsce odpowiada POZ i AOS, natomiast w lecznictwie szpitalnym po leki te sięga się o wiele bardziej wstrzemięźliwie. W 2017 roku „zużycie antybiotyków w leczeniu otwartym w Polsce było powyżej średniej europejskiej i wynosiło 27 DDD na 1000 mieszkańców dziennie. Natomiast średnie ważone spożycie środków w leczeniu zamkniętym w Polsce było poniżej średniej europejskiej i wynosiło 1,79 DDD na 1000 mieszkańców dziennie” – czytamy w raporcie NIK.

„W latach 2014–2018 w sześciu krajach UE – Danii, Finlandii, Niemczech, Luksemburgu, Holandii i Szwecji nastąpiły statystycznie istotne spadki całkowitego spożycia środków przeciwbakteryjnych do stosowania ogólnoustrojowego. Wszystkie te kraje mają wieloletnie programy i zobowiązania do ograniczenia spożycia antybiotyków” – zauważa Vera Vlahović-Palčevski , profesor Uniwersytetu w Rijece, współautorka raportu WHO.

Światowa Organizacja Zdrowia zainicjowała globalną kampanię, wzywającą decydentów do redukcji użycia antybiotyków. Jednym z jej elementów jest wezwanie do ogólnej redukcji użycia antybiotyków, drugim jest wdrożenie narzędzia AWaRe. Klasyfikuje antybiotyki do trzech grup (Access, Watch i Reserve) charakteryzujących ich stosowanie – od najlżejszych do najcięższych zakażeń.

Leki z grupy Reserve powinny być stosowane wyłącznie gdy to niezbędne a ich użycie powinno zostać ograniczone do minimum. Możliwość częstszego – choć nadal reglamentowanego użycia przewidziano dla antybiotyków z grupy Watch. Antybiotyki z grupy Access powinny stanowić ponad 60 proc. wszystkich substancji o działaniu antybakteryjnym i dalszemu ograniczeniu stosowania leków z grup Reserve i Watch.