W projekcie strategii onkologicznej, która w najbliższych dniach powinna zostać przyjęta, zapisane są ambitne, wymierne cele do spełnienia w poszczególnych obszarach, których dotyczy dokument. Projekt, przygotowany przez ministerialny zespół kierowany przez prof. Piotra Rutkowskiego, został poddany ocenie przez amerykański MD Anderson Cancer Center oraz francuski Narodowy Instytut Raka.
Według zapisów w dokumencie, do końca 2030 roku powinniśmy przeznaczać 10 miliardów złotych rocznie na innowacyjne terapie. Inwestycje w polską onkologię powinny doprowadzić do tego, aby od 2025 roku koordynowana opieka onkologiczna obejmie wszystkich polskich pacjentów. Powinna ona stać się do tej pory w pełni zgodna ze standardami i wytycznymi dotyczącymi diagnostyki i leczenia. Strategia zakłada także stopniowy wzrost liczby pacjentów onkologicznych korzystających z rehabilitacji, opieki paliatywnej oraz psychoonkologicznej.
Projekt strategii zakłada również wzrost inwestycji w badania i innowacje, tak aby dzięki takim projektom zwiększać dostęp pacjentów do najskuteczniejszych metod diagnostycznych i terapeutycznych. Liczba pacjentów uczestniczących w badaniach klinicznych wczesnej fazy powinna się podwoić w ciągu najbliższych czterech lat. Odsetek pacjentów onkologicznych biorących udział w badaniach klinicznych powinien wzrosnąć do końca 2024 roku z poziomu 4 proc. do co najmniej 6 proc, a następnie do końca 2029 roku osiągnąć poziom 8 proc. Jednocześnie liczba niekomercyjnych badań klinicznych powinna wzrastać w stosunku do badań komercyjnych z dzisiejszego poziomu 2 proc. do co najmniej 10 proc. na koniec 2024 roku i co najmniej 15 proc. na koniec 2029 roku.
W zakresie zapobiegania chorobom nowotworowym zapisane w strategii cele są bardzo ambitne. Zakładają m.in.:
- do 2030 roku zmniejszenie odsetka dzieci i młodzieży z otyłością, z 10,4 proc. do 8 proc. wśród dziewcząt oraz z 19,2 proc. do 17 proc. wśród chłopców
- do 2030 roku zmniejszenie odsetka osób z nadwagą lub otyłością z 45,7 proc. do 43 proc. wśród kobiet oraz z 62,1 proc. do 60 proc. mężczyzn
- do 2030 roku spadek liczby palących – z 20 proc. do 15 proc. kobiet oraz z 30 proc. do 25 proc. mężczyzn
- do końca 2028 roku 60 proc. osób niepełnoletnich powinno być zaszczepionych przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV).
W ciągu najbliższych 5 lat powinny w Polsce powstać co najmniej cztery centra wspierania badań klinicznych, certyfikowane przez Agencję Badań Medycznych. Do końca 2029 roku takich centrów powinno działać już osiem. Autorzy strategii zakładają również, że do końca 2021 roku wejdzie w życie ustawa o biobankowaniu, dzięki której do 2024 roku zacznie w Polsce działać 6 biobanków onkologicznych. Dzięki temu rozwój badań klinicznych dotyczących terapii celowanych doprowadzi do utworzenia krajowej platformy dla takich terapii.
Zapisane w projekcie strategii cele w zakresie prewencji wtórnej zakładają stałe zwiększanie się uczestnictwa w badaniach przesiewowych w kierunku raka piersi od obecnych 40 proc. do poziomu 60 proc. na koniec 2024 roku, a następnie do poziomu 75 proc. na koniec 2027 roku. Uczestnictwo w badaniach przesiewowych w kierunku raka jelita grubego powinno dojść do poziomu 30 proc. na koniec 2024 roku i poziomu 45 proc. na koniec roku 2027. Podobnie zasięg badań wykrywających raka szyjki macicy powinien z 19 proc. wzrosnąć do 60 proc., a następnie do 80 proc. Natomiast do końca 2025 roku należy wdrożyć nowe metody badań przesiewowych w kierunku wczesnego wykrywania raka płuca.
W odniesieniu do kadr medycznych strategia zakłada, że do 2028 roku o 10 proc. wzrośnie liczba lekarzy posiadających specjalności w obszarze onkologii i dziedzin pokrewnych, takich jak radiologia, patomorfologia, genetyka kliniczna, rehabilitacja onkologiczna, medycyna paliatywna. Natomiast do 2024 roku liczba miejsc rezydenckich powinna być w 100 proc. wykorzystywana i zapełniana zgodnie z potrzebami ośrodków. Powinien także zwiększyć się zakres edukacji podyplomowej dla lekarzy ze specjalnościami onkologicznymi, a także edukacji z zakresu onkologicznego dla lekarzy rodzinnych i medycyny pracy oraz pielęgniarek i położnych.