Badanie zespołu naukowców z Narodowego Instytutu Onkologii i CMKP udowodniło, że obecnie zalecany odstęp 10 lat pomiędzy kolonoskopią jako badaniem przesiewowym można bezpiecznie wydłużyć do co najmniej 17 lat. Wysokiej jakości kolonoskopia przesiewowa, w której nie wykazano nieprawidłowości, wiąże się z redukcją ryzyka zachorowania na raka jelita grubego o 84 proc. oraz redukcją zgonów o 90 proc.
Aktualne światowe wytyczne zalecają, aby kolonoskopia przesiewowa była powtarzana co 10 lat u osób bez istotnych czynników ryzyka. Przedział ten został określony na podstawie szacunkowego czasu rozwoju raka jelita grubego ze zmiany przednowotworowej oraz wyników badań określających możliwość wykrycia takiej zmiany dzięki kolonoskopii. Dotychczas nie było danych z długotrwałych obserwacji, które pozwoliłyby określić optymalny odstęp pomiędzy badaniami.
Badania zespołu z Centrum Profilaktyki Nowotworów i Kliniki Gastroenterologii Onkologicznej Narodowego Instytutu Onkologii oraz Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, opublikowane w Annals of Internal Medicine, rzucają nowe światło na ten problem. Aby określić ryzyko zachorowania na raka jelita grubego i zgonu z tego powodu, badacze przestudiowali losy ponad 165 tysięcy osób, u których kolonoskopia wykonana w ramach Polskiego Programu Badań Przesiewowych nie wykazała nieprawidłowości. W ciągu 17 lat obserwacji od momentu tego badania, ryzyko zachorowania i zgonu z powodu raka jelita grubego u tych pacjentów było znacząco niższe niż w populacji ogólnej i utrzymywało się na stałym poziomie. Autorzy badania podkreślają jednak, że tylko kolonoskopia wysokiej jakości wykazała stabilną redukcję ryzyka.
“Wyniki naszej pracy wskazują, że kolonoskopia wysokiej jakości, czyli wykonana przez doświadczonego endoskopistę, którego jakość pracy można zmierzyć odpowiednim wskaźnikiem, u osoby z odpowiednio oczyszczonym jelitem może zmniejszyć liczbę koniecznych badań przesiewowych u jednego pacjenta. Obniży to wydatki na profilaktykę i pozwoli objąć nią więcej osób. Jest to również dobra wiadomość dla pacjentów, którzy niechętnie poddawali się temu badaniu” – mówi dr Nastazja Dagny Pilonis, lider projektu badawczego.
Praca polskich badaczy dowiodła ponadto, że tylko kolonoskopia wysokiej jakości zapewniała długotrwałą redukcję ryzyka nowotworu w prawej połowie jelita i u kobiet. Jest to szczególnie ważne okrycie, gdyż przez wiele lat skuteczność kolonoskopii w tych aspektach była kwestionowana.
Nie wszystkie wykonywane kolonoskopie spełniają kryterium wysokiej jakości. Problemy z jakością występują na całym świecie, dlatego dowód pochodzący z badania polskich naukowców może stanowi kluczowy impuls do zmiany praktyki medycznej na całym świecie.
Rak jelita grubego – to trzeci pod względem śmiertelności nowotwór, na który z roku na rok zapada coraz więcej osób. Program badań przesiewowych raka jelita grubego jest prowadzony w Polsce od 2000 r., merytoryczny nadzór nad jego realizacją sprawuje Narodowy Instytut Onkologii. Obecnie planowane jest ich włączenie do świadczeń NFZ. Autorzy badania obawiają się, że zmiana sposobu finansowania grozi obniżeniem jakości, ponieważ Fundusz nie jest w stanie kontrolować jakości badania tak, jak to robił dotychczas Instytut Onkologii. “Przed ewentualną zmianą finansowania, chcielibyśmy mieć pewność, że dotychczasowa dbałość I wysiłki dotyczące jakości nie zostaną zmarnowane, bo jak wykazała cytowana publikacja jest to kluczowy aspekt efektywności skryningu” – podkreślają polscy badacze.
© mZdrowie.pl