• Kontakt
  • Reklama
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
  • Login
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
NEWSLETTER
mzdrowie.pl
Radio mZdrowie.pl
  • FAKTY
    NFZ zaczyna prace nad nowym kształtem sieci szpitali
    FAKTY

    Ponad 84 proc. szpitali podpisało dotychczas aneksy dotyczące zwiększenia finansowania

    Marta Pietrzak
    12/08/2022
    Publicysta „Bilda”: przez von der Leyen Europejczycy wyszli na głupców
    FAKTY

    Rekordowo długie kolejki do lekarzy w Anglii

    Marta Pietrzak
    12/08/2022
    Migranci i uchodźcy mają w Polsce dostęp do opieki medycznej
    FAKTY

    Migranci i uchodźcy mają w Polsce dostęp do opieki medycznej

    Katarzyna Redmerska
    11/08/2022
    Zbadają przyczyny męskiej niepłodności
    FAKTY

    Zmiana rozporządzenia dotyczącego opieki koordynowanej w POZ kierowana do konsultacji

    Krzysztof Jakubiak
    11/08/2022
    NFZ zaczyna prace nad nowym kształtem sieci szpitali
    FAKTY

    Dodatkowe 350 mln na podwyżki wynagrodzeń w szpitalach

    redakcja
    09/08/2022
    Niewielkie zmiany na liście leków refundowanych od 1 maja 2019
    FAKTY

    Marże apteczne zostaną podniesione

    Marta Pietrzak
    09/08/2022
    NFZ uruchomił portal Zdrowe Dane
    FAKTY

    Sieć onkologiczna ogarnie całą Polskę od stycznia 2023

    Krzysztof Jakubiak
    04/08/2022
  • TRENDY
    Doktor Google pomaga w czasie wakacji
    TRENDY

    Doktor Google pomaga w czasie wakacji

    Marta Pietrzak
    11/08/2022
    Pandemia była katalizatorem działań dezinformacyjnych
    TRENDY

    Pandemia była katalizatorem działań dezinformacyjnych

    Marta Pietrzak
    09/08/2022
    Na Międzynarodową Stację Kosmiczną poleci robot chirurgiczny
    TRENDY

    Na Międzynarodową Stację Kosmiczną poleci robot chirurgiczny

    Krzysztof Jakubiak
    05/08/2022
    Dekada zmian w ochronie zdrowia według GUS
    TRENDY

    Wydatki na ochronę zdrowia wyniosły 6,6 proc. PKB w 2021 roku

    Krzysztof Jakubiak
    29/07/2022
    Przeprowadzany przez farmaceutę przegląd lekowy może stać się świadczeniem gwarantowanym w 2024 roku
    DEBATY

    Przeprowadzany przez farmaceutę przegląd lekowy może stać się świadczeniem gwarantowanym w 2024 roku

    Marta Pietrzak
    20/07/2022
    Będzie kompleksowa reforma lecznictwa uzależnień
    TRENDY

    Będzie kompleksowa reforma lecznictwa uzależnień

    Krzysztof Jakubiak
    18/07/2022
    Sztuczne pompy popularniejsze niż serca od dawców
    TRENDY

    Żądania płacowe neonatologów mogą doprowadzić do niewypłacalności szpitala w Poznaniu

    Krzysztof Jakubiak
    15/07/2022
  • LEKI
    Farmaceuci będą szczepić przeciw COVID-19, potrzebne dostosowanie aptek
    LEKI

    NFZ będzie finansował szczepienie na grypę w aptekach

    Krzysztof Jakubiak
    09/08/2022
    Pierwsza terapia genowa podawana w bezpośredniej infuzji do mózgu
    INNOWACJE

    Pierwsza terapia genowa podawana w bezpośredniej infuzji do mózgu

    Krzysztof Jakubiak
    08/08/2022
    Czy będziemy mieli trzy terapie SMA do wyboru
    LEKI

    Czy będziemy mieli trzy terapie SMA do wyboru

    Krzysztof Jakubiak
    04/08/2022
    TOP 10 HEMATO: hematoonkolodzy wskazują priorytety refundacyjne
    LEKI

    Dostęp do nowych terapii w hematoonkologii jest coraz lepszy, ale wciąż pojawiają się nowe potrzeby

    Krzysztof Jakubiak
    04/08/2022
    LEKI

    Leczenie SMA bez wychodzenia z domu

    Malwina Użarowska
    25/07/2022
    “Zdrowe życie” w dziewięciu miastach
    LEKI

    Zmiany w ustawie o Funduszu Medycznym przygotuje Kancelaria Prezydenta

    Krzysztof Jakubiak
    22/07/2022
    Terapia genowa skuteczna w leczeniu hemofilii typu B
    INNOWACJE

    Terapia genowa skuteczna w leczeniu hemofilii typu B

    redakcja
    21/07/2022
  • MEDYCYNA
    Opieka koordynowana opłaca się placówkom POZ
    MEDYCYNA

    Opieka koordynowana opłaca się placówkom POZ

    Krzysztof Jakubiak
    10/08/2022
    Infekcje wirusowe mogą prowadzić do choroby Alzheimera
    MEDYCYNA

    Infekcje wirusowe mogą prowadzić do choroby Alzheimera

    redakcja
    02/08/2022
    Asystenci zdrowienia standardem, a nie wyjątkiem
    INNOWACJE

    Science: czy 16 lat badań choroby Alzheimera pójdzie na marne?

    redakcja
    29/07/2022
    Rak gruczołu krokowego coraz częściej wykrywany jest w zaawansowanych, przerzutowych stadiach
    MEDYCYNA

    Rak gruczołu krokowego coraz częściej wykrywany jest w zaawansowanych, przerzutowych stadiach

    Marta Pietrzak
    21/07/2022
    Brakuje wytycznych w sprawie leczenia łagodnej postaci COVID-19
    MEDYCYNA

    Brakuje wytycznych w sprawie leczenia łagodnej postaci COVID-19

    redakcja
    21/07/2022
    Rozwój technologii w ablacjach podłoża arytmii
    INNOWACJE

    Rozwój technologii w ablacjach podłoża arytmii

    redakcja
    19/07/2022
    Czy KOC jest dziurawy? Janiszewski i Fałek analizują system opieki nad ciężarnymi
    MEDYCYNA

    Czy KOC jest dziurawy? Janiszewski i Fałek analizują system opieki nad ciężarnymi

    Krzysztof Jakubiak
    15/07/2022
  • PRAWO
    Hydroksychlorochina traci wskazania do terapii COVID-19
    PRAWO

    Zmiany w obowiązkowych badaniach epidemiologiczno-sanitarnych

    Katarzyna Redmerska
    08/08/2022
    Mamy problem z fałszywymi orzeczeniami lekarskimi
    PRAWO

    Mamy problem z fałszywymi orzeczeniami lekarskimi

    Katarzyna Redmerska
    04/08/2022
    Ponad 7 tys. studentów medycyny będzie mogło ubiegać się o kredyt na studia
    PRAWO

    Sejm uchwalił nowelizację ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej

    Marta Pietrzak
    22/07/2022
    Debata: Poszerzanie dostępu do leczenia biologicznego
    PRAWO

    Konsultacje rozporządzenia w sprawie wyrobów medycznych zostały przedłużone

    Marta Pietrzak
    21/07/2022
    WHO nie zaleca rezygnacji z gotówki (komentarz)
    PRAWO

    Nie będzie VAT na leki kupowane ze zbiórek publicznych rozpoczętych w czasie pandemii

    Krzysztof Jakubiak
    05/07/2022
    Łukasz Jankowski prezesem Naczelnej Rady Lekarskiej
    FAKTY

    Samorząd lekarski pracuje nad swoją propozycją „no fault”

    redakcja
    05/07/2022
    Kampanijne hasła wyborcze w ochronie zdrowia
    PRAWO

    Rząd obniża bariery wejścia do zawodów medycznych

    redakcja
    21/06/2022
  • PACJENT

    VII edycja kampanii “BreastFit. Kobiecy biust. Męska sprawa”
    PACJENT

    VII edycja kampanii “BreastFit. Kobiecy biust. Męska sprawa”

    Krzysztof Jakubiak
    11/08/2022
    Kolarze z cukrzycą ścigali się w Tour de Pologne
    PACJENT

    Kolarze z cukrzycą ścigali się w Tour de Pologne

    Krzysztof Jakubiak
    09/08/2022
    Nadmiarowe zgony są związane ze słabością systemu opieki zdrowotnej
    PACJENT

    RPO popiera krytyczne uwagi pacjentów stomijnych do zmian w finansowaniu wyrobów

    Marta Pietrzak
    04/08/2022
    Aktywność sportowa przy schorzeniach sercowo-naczyniowych latem
    PACJENT

    Aktywność sportowa przy schorzeniach sercowo-naczyniowych latem

    Marta Pietrzak
    27/07/2022
    Cukrzycę leczymy coraz lepiej, ale potrzebna profilaktyka i edukacja
    FAKTY

    Pacjenci z cukrzycą już się cieszą na zmiany w refundacji

    Krzysztof Jakubiak
    25/07/2022
    Anna Śliwińska
    PACJENT

    Pacjenci apelują o szerszą refundację systemów monitorowania glikemii

    Krzysztof Jakubiak
    15/07/2022
    Nowe wyzwania wymuszają zmiany w systemie leczenia chorych na SM
    PACJENT

    W leczeniu SM dla pacjentów najważniejsze jest bezpieczeństwo i skuteczność terapii

    Krzysztof Jakubiak
    12/07/2022

  • KADRY

    NFZ zaczyna prace nad nowym kształtem sieci szpitali
    FAKTY

    Dodatkowe 350 mln na podwyżki wynagrodzeń w szpitalach

    redakcja
    09/08/2022
    System no-fault nie oznacza bezkarności
    DEBATY

    System no-fault nie oznacza bezkarności

    Krzysztof Jakubiak
    03/08/2022
    Łukasz Jankowski prezesem Naczelnej Rady Lekarskiej
    KADRY

    NRL proponuje nowy system kompensacji błędów i zdarzeń niepożądanych

    Krzysztof Jakubiak
    03/08/2022
    Mateusz Hołda, najmłodszy profesor w Polsce
    KADRY

    Mateusz Hołda, najmłodszy profesor w Polsce

    redakcja
    21/07/2022
    Kredyty na studia medyczne mają złagodzić braki kadr medycznych
    KADRY

    Kredyty na studia medyczne mają złagodzić braki kadr medycznych

    Krzysztof Jakubiak
    13/07/2022
    Uniwersytet Warszawski otworzy wydział medyczny
    KADRY

    Uniwersytet Warszawski otworzy wydział medyczny

    redakcja
    04/07/2022
    Nowy przydział miejsc rezydenckich: docenione m.in. neurologia i medycyna ratunkowa
    KADRY

    Kolejny rok z większą liczbą miejsc na studiach lekarskich

    Marta Pietrzak
    13/06/2022

  • W BIZNESIE

    Moderna i AstraZeneca w wyścigu o szczepionkę na C-19
    W BIZNESIE

    Komisja Europejska i Moderna zmieniły umowę w sprawie zakupu szczepionek na COVID-19

    Krzysztof Jakubiak
    09/08/2022
    Krajowi producenci zaniepokojeni projektem ustawy o Funduszu Medycznym
    W BIZNESIE

    Przerwy w dostawach energii będą powodować braki leków w aptekach

    Katarzyna Redmerska
    06/08/2022
    Nie można uzależniać refundacji od miejsca produkcji leków
    W BIZNESIE

    Nie można uzależniać refundacji od miejsca produkcji leków

    Krzysztof Jakubiak
    26/07/2022
    Polskie firmy mają szansę uczestniczyć w powrocie produkcji API do Europy
    W BIZNESIE

    Polskie firmy mają szansę uczestniczyć w powrocie produkcji API do Europy

    Krzysztof Jakubiak
    13/07/2022
    Strategia na rzecz rozwoju aptek daleka od realiów
    W BIZNESIE

    Czy marże na leki refundowane zostaną podniesione

    Krzysztof Jakubiak
    11/07/2022
    W Warszawie otworzono laboratorium całogenomowe
    W BIZNESIE

    W Warszawie otworzono laboratorium całogenomowe

    Krzysztof Jakubiak
    06/07/2022
    Polfa Tarchomin inwestuje w produkcję leków onkologicznych
    W BIZNESIE

    Trzeba pilnie wdrożyć Narodową Strategię Onkologiczną

    Krzysztof Jakubiak
    05/07/2022

  • RADIO

    INNOWACJE

    Podcast o hematoonkologii: refundacja, priorytety i potrzeby

    Krzysztof Jakubiak
    18/06/2022
    RADIO

    Podcast: Otyłość trzeba leczyć

    Krzysztof Jakubiak
    15/06/2022
    MEDYCYNA

    Podcast o neurologii: priorytety i wsłuchiwanie się w głos pacjentów

    Krzysztof Jakubiak
    22/03/2022
    INNOWACJE

    Podcast: Chirurgia robotowa w Wojskowym Instytucie Medycznym

    Krzysztof Jakubiak
    22/02/2022
    MEDYCYNA

    Podcast: Nowe nadzieje dla chorych na zespoły mielodysplastyczne

    Krzysztof Jakubiak
    21/02/2022
    MEDYCYNA

    Podcast: Dlaczego leczymy mniej niż połowę osób chorych na raka płuca

    Krzysztof Jakubiak
    18/02/2022
    RADIO

    Podcast: Migrena to coś więcej niż ból głowy

    Krzysztof Jakubiak
    18/02/2022

  • FAKTY
    NFZ zaczyna prace nad nowym kształtem sieci szpitali
    FAKTY

    Ponad 84 proc. szpitali podpisało dotychczas aneksy dotyczące zwiększenia finansowania

    Marta Pietrzak
    12/08/2022
    Publicysta „Bilda”: przez von der Leyen Europejczycy wyszli na głupców
    FAKTY

    Rekordowo długie kolejki do lekarzy w Anglii

    Marta Pietrzak
    12/08/2022
    Migranci i uchodźcy mają w Polsce dostęp do opieki medycznej
    FAKTY

    Migranci i uchodźcy mają w Polsce dostęp do opieki medycznej

    Katarzyna Redmerska
    11/08/2022
    Zbadają przyczyny męskiej niepłodności
    FAKTY

    Zmiana rozporządzenia dotyczącego opieki koordynowanej w POZ kierowana do konsultacji

    Krzysztof Jakubiak
    11/08/2022
    NFZ zaczyna prace nad nowym kształtem sieci szpitali
    FAKTY

    Dodatkowe 350 mln na podwyżki wynagrodzeń w szpitalach

    redakcja
    09/08/2022
    Niewielkie zmiany na liście leków refundowanych od 1 maja 2019
    FAKTY

    Marże apteczne zostaną podniesione

    Marta Pietrzak
    09/08/2022
    NFZ uruchomił portal Zdrowe Dane
    FAKTY

    Sieć onkologiczna ogarnie całą Polskę od stycznia 2023

    Krzysztof Jakubiak
    04/08/2022
  • TRENDY
    Doktor Google pomaga w czasie wakacji
    TRENDY

    Doktor Google pomaga w czasie wakacji

    Marta Pietrzak
    11/08/2022
    Pandemia była katalizatorem działań dezinformacyjnych
    TRENDY

    Pandemia była katalizatorem działań dezinformacyjnych

    Marta Pietrzak
    09/08/2022
    Na Międzynarodową Stację Kosmiczną poleci robot chirurgiczny
    TRENDY

    Na Międzynarodową Stację Kosmiczną poleci robot chirurgiczny

    Krzysztof Jakubiak
    05/08/2022
    Dekada zmian w ochronie zdrowia według GUS
    TRENDY

    Wydatki na ochronę zdrowia wyniosły 6,6 proc. PKB w 2021 roku

    Krzysztof Jakubiak
    29/07/2022
    Przeprowadzany przez farmaceutę przegląd lekowy może stać się świadczeniem gwarantowanym w 2024 roku
    DEBATY

    Przeprowadzany przez farmaceutę przegląd lekowy może stać się świadczeniem gwarantowanym w 2024 roku

    Marta Pietrzak
    20/07/2022
    Będzie kompleksowa reforma lecznictwa uzależnień
    TRENDY

    Będzie kompleksowa reforma lecznictwa uzależnień

    Krzysztof Jakubiak
    18/07/2022
    Sztuczne pompy popularniejsze niż serca od dawców
    TRENDY

    Żądania płacowe neonatologów mogą doprowadzić do niewypłacalności szpitala w Poznaniu

    Krzysztof Jakubiak
    15/07/2022
  • LEKI
    Farmaceuci będą szczepić przeciw COVID-19, potrzebne dostosowanie aptek
    LEKI

    NFZ będzie finansował szczepienie na grypę w aptekach

    Krzysztof Jakubiak
    09/08/2022
    Pierwsza terapia genowa podawana w bezpośredniej infuzji do mózgu
    INNOWACJE

    Pierwsza terapia genowa podawana w bezpośredniej infuzji do mózgu

    Krzysztof Jakubiak
    08/08/2022
    Czy będziemy mieli trzy terapie SMA do wyboru
    LEKI

    Czy będziemy mieli trzy terapie SMA do wyboru

    Krzysztof Jakubiak
    04/08/2022
    TOP 10 HEMATO: hematoonkolodzy wskazują priorytety refundacyjne
    LEKI

    Dostęp do nowych terapii w hematoonkologii jest coraz lepszy, ale wciąż pojawiają się nowe potrzeby

    Krzysztof Jakubiak
    04/08/2022
    LEKI

    Leczenie SMA bez wychodzenia z domu

    Malwina Użarowska
    25/07/2022
    “Zdrowe życie” w dziewięciu miastach
    LEKI

    Zmiany w ustawie o Funduszu Medycznym przygotuje Kancelaria Prezydenta

    Krzysztof Jakubiak
    22/07/2022
    Terapia genowa skuteczna w leczeniu hemofilii typu B
    INNOWACJE

    Terapia genowa skuteczna w leczeniu hemofilii typu B

    redakcja
    21/07/2022
  • MEDYCYNA
    Opieka koordynowana opłaca się placówkom POZ
    MEDYCYNA

    Opieka koordynowana opłaca się placówkom POZ

    Krzysztof Jakubiak
    10/08/2022
    Infekcje wirusowe mogą prowadzić do choroby Alzheimera
    MEDYCYNA

    Infekcje wirusowe mogą prowadzić do choroby Alzheimera

    redakcja
    02/08/2022
    Asystenci zdrowienia standardem, a nie wyjątkiem
    INNOWACJE

    Science: czy 16 lat badań choroby Alzheimera pójdzie na marne?

    redakcja
    29/07/2022
    Rak gruczołu krokowego coraz częściej wykrywany jest w zaawansowanych, przerzutowych stadiach
    MEDYCYNA

    Rak gruczołu krokowego coraz częściej wykrywany jest w zaawansowanych, przerzutowych stadiach

    Marta Pietrzak
    21/07/2022
    Brakuje wytycznych w sprawie leczenia łagodnej postaci COVID-19
    MEDYCYNA

    Brakuje wytycznych w sprawie leczenia łagodnej postaci COVID-19

    redakcja
    21/07/2022
    Rozwój technologii w ablacjach podłoża arytmii
    INNOWACJE

    Rozwój technologii w ablacjach podłoża arytmii

    redakcja
    19/07/2022
    Czy KOC jest dziurawy? Janiszewski i Fałek analizują system opieki nad ciężarnymi
    MEDYCYNA

    Czy KOC jest dziurawy? Janiszewski i Fałek analizują system opieki nad ciężarnymi

    Krzysztof Jakubiak
    15/07/2022
  • PRAWO
    Hydroksychlorochina traci wskazania do terapii COVID-19
    PRAWO

    Zmiany w obowiązkowych badaniach epidemiologiczno-sanitarnych

    Katarzyna Redmerska
    08/08/2022
    Mamy problem z fałszywymi orzeczeniami lekarskimi
    PRAWO

    Mamy problem z fałszywymi orzeczeniami lekarskimi

    Katarzyna Redmerska
    04/08/2022
    Ponad 7 tys. studentów medycyny będzie mogło ubiegać się o kredyt na studia
    PRAWO

    Sejm uchwalił nowelizację ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej

    Marta Pietrzak
    22/07/2022
    Debata: Poszerzanie dostępu do leczenia biologicznego
    PRAWO

    Konsultacje rozporządzenia w sprawie wyrobów medycznych zostały przedłużone

    Marta Pietrzak
    21/07/2022
    WHO nie zaleca rezygnacji z gotówki (komentarz)
    PRAWO

    Nie będzie VAT na leki kupowane ze zbiórek publicznych rozpoczętych w czasie pandemii

    Krzysztof Jakubiak
    05/07/2022
    Łukasz Jankowski prezesem Naczelnej Rady Lekarskiej
    FAKTY

    Samorząd lekarski pracuje nad swoją propozycją „no fault”

    redakcja
    05/07/2022
    Kampanijne hasła wyborcze w ochronie zdrowia
    PRAWO

    Rząd obniża bariery wejścia do zawodów medycznych

    redakcja
    21/06/2022
  • PACJENT

    VII edycja kampanii “BreastFit. Kobiecy biust. Męska sprawa”
    PACJENT

    VII edycja kampanii “BreastFit. Kobiecy biust. Męska sprawa”

    Krzysztof Jakubiak
    11/08/2022
    Kolarze z cukrzycą ścigali się w Tour de Pologne
    PACJENT

    Kolarze z cukrzycą ścigali się w Tour de Pologne

    Krzysztof Jakubiak
    09/08/2022
    Nadmiarowe zgony są związane ze słabością systemu opieki zdrowotnej
    PACJENT

    RPO popiera krytyczne uwagi pacjentów stomijnych do zmian w finansowaniu wyrobów

    Marta Pietrzak
    04/08/2022
    Aktywność sportowa przy schorzeniach sercowo-naczyniowych latem
    PACJENT

    Aktywność sportowa przy schorzeniach sercowo-naczyniowych latem

    Marta Pietrzak
    27/07/2022
    Cukrzycę leczymy coraz lepiej, ale potrzebna profilaktyka i edukacja
    FAKTY

    Pacjenci z cukrzycą już się cieszą na zmiany w refundacji

    Krzysztof Jakubiak
    25/07/2022
    Anna Śliwińska
    PACJENT

    Pacjenci apelują o szerszą refundację systemów monitorowania glikemii

    Krzysztof Jakubiak
    15/07/2022
    Nowe wyzwania wymuszają zmiany w systemie leczenia chorych na SM
    PACJENT

    W leczeniu SM dla pacjentów najważniejsze jest bezpieczeństwo i skuteczność terapii

    Krzysztof Jakubiak
    12/07/2022

  • KADRY

    NFZ zaczyna prace nad nowym kształtem sieci szpitali
    FAKTY

    Dodatkowe 350 mln na podwyżki wynagrodzeń w szpitalach

    redakcja
    09/08/2022
    System no-fault nie oznacza bezkarności
    DEBATY

    System no-fault nie oznacza bezkarności

    Krzysztof Jakubiak
    03/08/2022
    Łukasz Jankowski prezesem Naczelnej Rady Lekarskiej
    KADRY

    NRL proponuje nowy system kompensacji błędów i zdarzeń niepożądanych

    Krzysztof Jakubiak
    03/08/2022
    Mateusz Hołda, najmłodszy profesor w Polsce
    KADRY

    Mateusz Hołda, najmłodszy profesor w Polsce

    redakcja
    21/07/2022
    Kredyty na studia medyczne mają złagodzić braki kadr medycznych
    KADRY

    Kredyty na studia medyczne mają złagodzić braki kadr medycznych

    Krzysztof Jakubiak
    13/07/2022
    Uniwersytet Warszawski otworzy wydział medyczny
    KADRY

    Uniwersytet Warszawski otworzy wydział medyczny

    redakcja
    04/07/2022
    Nowy przydział miejsc rezydenckich: docenione m.in. neurologia i medycyna ratunkowa
    KADRY

    Kolejny rok z większą liczbą miejsc na studiach lekarskich

    Marta Pietrzak
    13/06/2022

  • W BIZNESIE

    Moderna i AstraZeneca w wyścigu o szczepionkę na C-19
    W BIZNESIE

    Komisja Europejska i Moderna zmieniły umowę w sprawie zakupu szczepionek na COVID-19

    Krzysztof Jakubiak
    09/08/2022
    Krajowi producenci zaniepokojeni projektem ustawy o Funduszu Medycznym
    W BIZNESIE

    Przerwy w dostawach energii będą powodować braki leków w aptekach

    Katarzyna Redmerska
    06/08/2022
    Nie można uzależniać refundacji od miejsca produkcji leków
    W BIZNESIE

    Nie można uzależniać refundacji od miejsca produkcji leków

    Krzysztof Jakubiak
    26/07/2022
    Polskie firmy mają szansę uczestniczyć w powrocie produkcji API do Europy
    W BIZNESIE

    Polskie firmy mają szansę uczestniczyć w powrocie produkcji API do Europy

    Krzysztof Jakubiak
    13/07/2022
    Strategia na rzecz rozwoju aptek daleka od realiów
    W BIZNESIE

    Czy marże na leki refundowane zostaną podniesione

    Krzysztof Jakubiak
    11/07/2022
    W Warszawie otworzono laboratorium całogenomowe
    W BIZNESIE

    W Warszawie otworzono laboratorium całogenomowe

    Krzysztof Jakubiak
    06/07/2022
    Polfa Tarchomin inwestuje w produkcję leków onkologicznych
    W BIZNESIE

    Trzeba pilnie wdrożyć Narodową Strategię Onkologiczną

    Krzysztof Jakubiak
    05/07/2022

  • RADIO

    INNOWACJE

    Podcast o hematoonkologii: refundacja, priorytety i potrzeby

    Krzysztof Jakubiak
    18/06/2022
    RADIO

    Podcast: Otyłość trzeba leczyć

    Krzysztof Jakubiak
    15/06/2022
    MEDYCYNA

    Podcast o neurologii: priorytety i wsłuchiwanie się w głos pacjentów

    Krzysztof Jakubiak
    22/03/2022
    INNOWACJE

    Podcast: Chirurgia robotowa w Wojskowym Instytucie Medycznym

    Krzysztof Jakubiak
    22/02/2022
    MEDYCYNA

    Podcast: Nowe nadzieje dla chorych na zespoły mielodysplastyczne

    Krzysztof Jakubiak
    21/02/2022
    MEDYCYNA

    Podcast: Dlaczego leczymy mniej niż połowę osób chorych na raka płuca

    Krzysztof Jakubiak
    18/02/2022
    RADIO

    Podcast: Migrena to coś więcej niż ból głowy

    Krzysztof Jakubiak
    18/02/2022

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Radio mZdrowie.pl
mzdrowie.pl
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna MEDYCYNA

Prof. Sergiusz Markowicz: Trzecia dawka szczepionki przeciw COVID nie wcześniej niż pół roku po drugiej

Krzysztof Jakubiak Krzysztof Jakubiak
24/08/2021
w MEDYCYNA
Prof. Sergiusz Markowicz: Trzecia dawka szczepionki przeciw COVID nie wcześniej niż pół roku po drugiej

Sergiusz Markowicz

Wirus SARS-CoV-2 ma szereg podobieństw do tkanek ustroju ludzkiego, w związku z tym reakcja przeciwko niemu może być reakcją obosieczną. Uderzając w tego wirusa, nierzadko uderzamy także we własne tkanki. Cała strategia szczepienia i wywoływania odpowiedzi układu odpornościowego musi uwzględniać fizjologię tego układu – mówi prof. Sergiusz Markowicz z Narodowego Instytutu Onkologii.

– Jaka jest optymalna strategia szczepień przeciwko COVID?

Prof. Sergiusz Markowicz – Szczepienie ma zasadniczo przygotować organizm na inwazję patogenu i umożliwić jego zniszczenie zapobiegając rozwinięciu się choroby. Jeżeli zatem szczepionką uprzedzająco wywołamy silną reakcję na antygeny czynnika chorobotwórczego, organizm może skutecznie zwalczyć zakażenie.  Jednak w sytuacji, gdy wirus ma antygeny podobne do naszych antygenów, intensywne szczepienie wiąże się z ryzykiem powstania lub nasilenia się reakcji autoagresyjnych. I na tym właśnie polega problem z wirusem SARS-CoV-2. Nie szczepić się – oznacza, że z wysokim prawdopodobieństwem zachorujemy i jest ryzyko, że choroba będzie wyniszczająca, a często śmiertelna. Jeżeli się zaszczepimy, z wysokim prawdopodobieństwem unikniemy choroby i jej skutków. Jeśli jednak będziemy mieli pecha, po samym szczepieniu może dojść do wywołania reakcji autoagresyjnej w wyniku odpowiedzi układu odpornościowego na antygeny wirusa zawarte w szczepionce. Działania autoagresyjne układu odpornościowego w trakcie choroby COVID-19 są jednak wielokrotnie częstsze i silniejsze niż po szczepieniu. Odnotowano przypadki śmierci po szczepieniu przeciwko wirusowi SARS-CoV-2, ale to przypadki jednostkowe; mniej niż 2 przypadki na 100000 osób zaszczepionych w USA, czyli naprawdę niezwykle rzadko w porównaniu do proporcji zgonów wśród chorych na COVID-19.

– To jest stąpanie po cienkiej linie.

– Nie aż tak! Choć szczepienie przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 obarczone jest ryzykiem działań niepożądanych, to ryzyko związane zachorowaniem na Covid-19 i jego skutkami zdecydowanie skłania do poddania się szczepieniu. Dyskusyjne mogą być strategie szczepienia. Jeśli spowodujemy za silną stymulację antygenową podając szczepionkę w zbyt dużej dawce lub w nieodpowiednim rytmie – to możemy wywołać oddziaływania autoagresyjne, ale też paradoksalnie możemy wywołać tolerancję na antygeny. Taki mechanizm wywołania tolerancji immunologicznej występuje np. w chorobie nowotworowej. Stała stymulacja układu odpornościowego przez nowotwór prowadzi do wyczerpania funkcjonalnego komórek układu odpornościowego na skutek  włączenia mechanizmów regulacyjnych, które normalnie kontrolują nadmierną reakcję układu odpornościowego. U chorego na nowotwór komórki reaktywne na antygeny nowotworowe po przewlekłej ekspozycji na te antygeny zostają wyłączone sygnałami poprzez tak zwane punkty kontrolne i przestają reagować. Nowoczesne terapie, nagrodzone nagrodą Nobla, polegają na zablokowaniu tych punktów kontrolnych, tak aby przywrócić reaktywność układu odpornościowego na nowotwór.

Wirus SARS-CoV-2 ma szereg podobieństw do tkanek ustroju ludzkiego, w związku z tym reakcja przeciwko niemu jest potencjalnie reakcją obosieczną. Uderzając w wirusa, możemy wywołać atak układu odpornościowego także na własne tkanki. Cała strategia szczepienia i wywoływania odpowiedzi układu odpornościowego na ten wirus powinna uwzględniać fizjologię układu odpornościowego.

– Czy w związku z tym szczepionki przeciw SARS-CoV-2 są mniej bezpieczne od innych i czy pomysł na multiplikowanie dawek jest bezpieczny?

– Reakcje niepożądane występują również przy innych szczepionkach, ale w przypadku SARS-CoV-2 są rzeczywiście częstsze w porównaniu do innych szczepionek. Innym zagadnieniem jest rozłożenie i powtarzalność dawek szczepionki. Tylko niektóre szczepionki raz podane zapewniają odporność na bardzo długi czas. Na ogół dawki są powtarzane, bo forsowanie odpowiedzi podawaniem jednorazowo zbyt dużej dawki zwiększa ryzyko nasilenia działań niepożądanych albo niesie ze sobą ryzyko wywołana tolerancji.

– Jest ryzyko, że podanie zbyt dużej dawki szczepionki na SARS-CoV-2 spowoduje, że odpowiedź organizmu zostanie wytłumiona?

– Takie niebezpieczeństwo oczywiście także istnieje. Ale ryzyko związane ze zbyt wczesnym  podaniem trzeciej dawki szczepionki przeciwko SARS-CoV-2 przede wszystkim wynika z możliwości pojawienia się nadmiernie nasilonej reakcji prowadzącej do objawów niepożądanych. Problemem jest takie wypośrodkowanie wielkości dawki szczepionki i rytmu jej powtarzania, żeby uzyskać jak najsilniejszą reakcje na antygeny wirusa, ale bez nadmiernego nasilania się objawów niepożądanych.  W zależności od immunogenności antygenów czynników chorobotwórczych czy antygenów nowotworowych strategie szczepień są niezwykle zróżnicowane.

– Dlaczego powtarzanie dawek jest potrzebne?

– Pierwszy kontakt organizmu z antygenem powoduje, że niewielka pula limfocytów swoiście rozpoznających dany antygen namnaża się. Nieustanna stymulacja bez umożliwienia komórkom przejścia w stan spoczynkowy jako komórek pamięci immunologicznej może jednak doprowadzić je do wyczerpania czynnościowego. Dlatego stymulację trzeba w pewnym momencie przerwać, a wtedy komórki układu odpornościowego, już uczulone na antygen, przechodzą do formy komórek pamięci. Można podać antygen ponownie po jakimś czasie, a wtedy uczulone na antygen i wcześniej namnożone komórki układu odpornościowego są zdolne do szybkiej odpowiedzi wtórnej. W większości stosowanych szczepionek, w tym stosowanych u dzieci, podaje się dawki przypominające szczepionki po czasie uznanym na podstawie badań i obserwacji za optymalny, aby odporność stopniowo wzmocnić i utrwalić. Kolejne przypominające dawki podaje się w odpowiednio coraz bardziej rozciągniętych odstępach czasowych.

Przy klasycznych metodach szczepień, przy podawaniu dawek przypominających antygenu w odpowiednich odstępach, zapewniamy odporność przez całe życie. Chociaż miano krążących przeciwciał może spadać w dłuższym okresie po szczepieniu, to jednak utrzymywana jest w ustroju pula komórek pamięci, które te przeciwciała mogą wytwarzać, jak też szybko się namnażać po uzyskaniu sygnału pojawieniu się czynnika patogennego w ustroju. Równie ważne jest utrzymywanie się limfocytów T pamięci immunologicznej zdolnych do podjęcia działań cytotoksycznych wobec komórek zakażonych wirusem.

– Decyzja o podawaniu trzeciej dawki przeciwko COVID jest mocno dyskutowana.

– To jest robienie paniki z tego powodu, że u osób zaszczepionych w miarę szybko spada miano przeciwciał. Miano spada, ponieważ powinno spaść, jeżeli w organizmie nie ma wirusa. Komórki, które mają zdolność do produkcji przeciwciał, powinny się uśpić i przejść w formę komórek pamięci, które mają na powierzchni przeciwciała umożliwiające im rozpoznanie antygenu, kiedy się pojawi. Utrzymywanie reakcji, w której te komórki sieją przeciwciałami, chociaż nie ma już w ustroju wirusa, jest nieracjonalne.

– Wysoki poziom przeciwciał może świadczyć o nieprawidłowościach?

– Sytuacja, kiedy komórki swoiste dla danego antygenu namnażają się bez przerwy czy też produkują przeciwciała przy braku stymulacji antygenem zachodzi na przykład w białaczkach czy chłoniakach i wynika z powodu utraty kontroli namnażania się limfocytów w wyniku transformacji nowotworowej.

Człowiek żyje w środowisku, w którym od dziecka styka się z patogenami. Jego organizm stopniowo przystosowuje się do obrony przed patogenami obecnymi w środowisku. Układ odpornościowy reaguje wtedy w sposób wyważony. Kiedy trafia się nowy patogen w środowisku, wtedy trzeba ten układ gwałtownie zmobilizować – chorujemy, a w wyścigu między czynnikiem chorobotwórczym a naszym układem odpornościowym wynik nie jest z góry przesądzony. To właśnie szczepionki „dały nam fory” w tych wyścigach.  

W przypadku COVID sytuacja jest dodatkowo skomplikowana. Organizm wytwarza przeciwciała i infekcja przeważnie zostaje wygaszona, ale komórki zaczynają reagować krzyżowo na antygeny własne organizmu i wywołują chorobę autoagresyjną. Wtedy może dojść do sytuacji, w której wirus został wyeliminowany lub jest go niewiele, ale układ odpornościowy zaczyna niszczyć własne tkanki. U niektórych osób z przewlekłym COVID miano przeciwciał  rozpoznających antygeny wirusa wzrasta mimo jego eliminacji. W niedawnej publikacji naukowej opisano, że nadmierny wyrzut cytokin ma związek z określonymi wariantami łańcuchów beta receptora antygenowego limfocytów T, występującymi u niektórych osób, rozpoznającymi białko spike wirusa SARS jako superantygen.   

– Czyli dla tych osób podanie trzeciej dawki może być bardziej niebezpieczne?

– To nie jest takie proste, niestety. Na pewno trzeba zwrócić uwagę na osoby, które miały bardzo silną reakcję po szczepionce – w takiej sytuacji trzeba być ostrożnym z podawaniem kolejnych dawek. Przeważnie zdarza się tak, że jeżeli ktoś ma jakieś objawy niepożądane po pierwszej dawce, to nasilają się one po drugiej dawce. W takim przypadku należy bardzo ostrożnie postępować z podawaniem kolejnych. Jeśli mamy pecha i posiadane przez nas warianty łańcuchów beta receptora antygenowego limfocytów T mają powinowactwo do elementu białka spike wirusa SARS-CoV-2 stanowiącego superantygen, powoduje to nadmierną reakcję bardzo dużej puli limfocytów. Inny region białka spike wirusa, który ma powinowactwo do stymulującej molekuły CD28 tę reakcję jeszcze nasili. Dlatego do podawania trzeciej dawki trzeba podchodzić ostrożnie.

– Nie szczepić po raz trzeci?

– Klasyczną zasadą wszystkich szczepień jest, aby odstępy między kolejnymi dawkami były coraz dłuższe. Uważam, że nawet jeśli spada poziom przeciwciał, to ewentualnej trzeciej dawki nie powinno się podawać szybciej niż po pół roku, a pewnie lepiej po roku od drugiej. Należy także zwrócić uwagę, jaka była reakcja po pierwszych, wcześniej podanych dawkach. Jeżeli reakcja była bardzo silna, należy być tym bardziej ostrożnym z podawaniem trzeciej dawki za szybko. Mechanizm pamięci immunologicznej – to stan gotowości, ale ekonomiczny, czyli organizm nie produkuje czegoś, co w danym momencie nie jest już potrzebne do bezpośrednich działań.

– Czy można temu zagrożeniu zapobiec, podając jako trzecią dawkę inną szczepionkę niż dwie pierwsze, np. produkt AstraZeneca po dwukrotnym podaniu produktu Pfizera?

– Wszystkie szczepionki polegają na odpowiedzi na białko spike. Antygeny, które mogą wywołać tę reakcję, są takie same. Tak więc to nie ma znaczenia. Ewentualne zmniejszenie skutków ubocznych przy zmianie szczepionki może dotyczyć tylko takiej sytuacji, w której ich przyczyną nie był antygen wirusowy, tylko nośniki szczepionki. W produkcie AstraZeneca – to adenowirus, który sam jest antygenem. Z tej przyczyny nie widzę również problemu, aby jako pierwszą dawkę podawać szczepionkę jednej firmy, a jako drugą – inny produkt. Nośnik jest w tej kwestii rzeczą drugorzędną, choć oczywiście ważną, ponieważ determinuje, jak długo będą uwalniane antygeny. Badania wykazały choćby to, że jeśli zwiększymy odstęp między pierwszą i drugą dawką produktu AstraZeneca, to skuteczność szczepienia jest wyższa. Okres do uśpienia komórek i przejścia ich do formy komórek pamięci immunologicznej musi być w jej przypadku dłuższy, ponieważ zainicjowany proces aktywacji wolniej się wygasza niż przy zastosowaniu szczepionki mRNA. 

– Skoro trzecia dawka jest bardziej ryzykowna niż dwie pierwsze, czy jest sposób, aby przewidzieć reakcję organizmu?

– Rozłożenie czasowe dawek przypominających jest niezwykle ważną sztuką. Przewidywanie bierze się z obserwacji i badań. W Wielkiej Brytanii stwierdzono, że opóźnienie drugiej dawki w stosowaniu szczepionki AstraZeneca spowodowało, że uzyskana odporność była wyższa. Na podstawie dotychczasowych doniesień, odstęp pomiędzy drugą i ewentualną trzecią powinien trwać przynajmniej 6 miesięcy. Przy silnych patogenach, jak to ma miejsce w szczepionce przeciw SARS-CoV-2, ze względów epidemiologicznych z założenia mocna reakcja odpornościowa ma następować już na początku procesu szczepienia. Dlatego stosowane są względnie duże pierwsze dwie dawki – ale co za tym idzie, odstęp czasowy dla kolejnych dawek musi być odpowiednio większy. Dlatego trzeciej dawki nie dawałbym szybciej niż po pół roku, a lepiej po roku. W istocie nawet nie czas podania trzeciej dawki jest tu głównym problemem, ale to, na ile bez odpowiedniej modyfikacji szczepionka będzie skuteczna w zapobieganiu zakażeniem powstającymi obecnie nowymi wariantami wirusa.

– Czy wirus SARS-CoV-2 jest wyjątkowy?

– SARS-CoV-2 powoduje, że chory we wczesnym okresie choroby zaraża wirusem, choć jeszcze nie ma objawów choroby. Do tego ten wirus w swoim białku szczytowym (ang. spike)  ma całe spektrum struktur działających jako superantygeny, tj. struktur molekularnych mających powinowactwo do cząsteczek występujących na dużej proporcji komórek układu odpornościowego. U niektórych ludzi, którzy mają takie konfiguracje łańcucha beta receptora antygenowego, które pasują do struktur wirusowych, białko spike uwolnione z wirusa stymuluje bardzo dużą pulę limfocytów. Do tego wiemy, że spike może się łączyć z lipopolisacharydem bakteryjnym i razem dawać silny sygnał dla makrofagów. To wywołuje u chorego tzw. sztorm cytokinowy. W stanie zapalnym reakcja obronna organizmu polega na wydzielaniu cytokin. Gdy dochodzi do sztormu cytokinowego, obrona jest nadmierna i może prowadzić do niewydolności wielonarządowej.

– Dlaczego wirus jest groźniejszy od innych?

– Posiada on mnóstwo struktur podobnych do struktur ludzkiego organizmu, np. do ligandów dla receptorów. Dlatego cała reakcja organizmu na antygeny tego wirusa może nie tylko bezpośrednio powodować dysfunkcje układu odpornościowego z powodu jego nadmiernej reakcji, ale może także prowadzić do szeregu działań autoagresyjnych. Układ odpornościowy produkuje przeciwciała czy aktywuje limfocyty T wywierające efekt cytotoksyczny, co wpływa na różne części organizmu – m.in. zaburza ciśnienie krwi, wywołuje wybroczyny, działa neurotoksycznie, wywołuje osłabienie pamięci – tzw. mgłę covidową oraz inne objawy. Niestety, niektóre z tego typu efektów związanych z nasileniem działań autoagresyjnych organizmu mogą występować także po szczepionce, co określamy jako działania niepożądane.

– Czy doskonałe dopasowanie wirusa SARS-CoV-2 do naszego układu odpornościowego może być argumentem za tym, że został stworzony w chińskim laboratorium?

– SARS-CoV-2 powstał na bazie wirusa, który ewoluował naturalnie i infekował kolejno różne gatunki zwierząt, adaptując się do nich, co zaobserwowano również po jego pojawieniu się w Europie. Nie można jednak wykluczyć, że został dodatkowo zmodyfikowany w laboratorium.

(rozmawiał Krzysztof Jakubiak)

© mZdrowie.pl

Tagi: COVID-19koronawirusMarkowicznarodowy instytut onkologiiSARS-CoV-2szczepieniaszczepionka

Podobne wpisy

Opieka koordynowana opłaca się placówkom POZ
MEDYCYNA

Opieka koordynowana opłaca się placówkom POZ

10/08/2022
Infekcje wirusowe mogą prowadzić do choroby Alzheimera
MEDYCYNA

Infekcje wirusowe mogą prowadzić do choroby Alzheimera

02/08/2022

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Reklama

Przeczytaj również:

Infekcje wirusowe mogą prowadzić do choroby Alzheimera

Infekcje wirusowe mogą prowadzić do choroby Alzheimera

2022
Asystenci zdrowienia standardem, a nie wyjątkiem

Science: czy 16 lat badań choroby Alzheimera pójdzie na marne?

2022
Rak gruczołu krokowego coraz częściej wykrywany jest w zaawansowanych, przerzutowych stadiach

Rak gruczołu krokowego coraz częściej wykrywany jest w zaawansowanych, przerzutowych stadiach

2022
Brakuje wytycznych w sprawie leczenia łagodnej postaci COVID-19

Brakuje wytycznych w sprawie leczenia łagodnej postaci COVID-19

2022
Rozwój technologii w ablacjach podłoża arytmii

Rozwój technologii w ablacjach podłoża arytmii

2022
Czy KOC jest dziurawy? Janiszewski i Fałek analizują system opieki nad ciężarnymi

Czy KOC jest dziurawy? Janiszewski i Fałek analizują system opieki nad ciężarnymi

2022
Powstała grupa wsparcia dla chorych na zakrzepową plamicę małopłytkową

Postulaty zmian w opiece nad chorymi na ostrą białaczkę szpikową

2022
Horyzonty w psychiatrii

Horyzonty w psychiatrii

2022
mzdrowie.pl

© 2019 | Modern Healthcare Institute sp. z o.o.

  • Kontakt
  • Reklama
  • Regulamin
  • Polityka prywatności

Social media

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Home
  • Radio mZdrowie.pl

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Portal mZdrowie.pl korzysta z technologii takich jak cookies w celu personalizacji treści oraz reklamy, udostępniania funkcji mediów społecznościowych oraz analizowania ruchu w Internecie. Więcej OK
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are as essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT