Pandemia Covid-19 odcisnęła swoje piętno także na biznesowych zestawieniach największych firm farmaceutycznych oraz najlepiej sprzedających się leków. W 2021 roku do czołówki największych firm awansowało dwóch producentów szczepionek (Moderna i BioNTech). Jednocześnie awansowały w biznesowych rankingach te, które będąc już wcześniej w czołówce, również wprowadziły na rynek szczepionki lub leki przeciwko Covid-19 (Pfizer, Roche, AstraZeneca, Regeneron). Zestawienie według wyników po 2022 roku jest dostępne tutaj.
1. Pfizer – 81,3 mld USD przychodów
Największą firmą farmaceutyczną stał się kierowany przez Alberta Bourlę amerykański Pfizer, którego obroty dzięki szczepionce przeciwko Covid-19 niemal się podwoiły (wzrost o 95 proc.) Odnotował także znacznie wyższe niż w ubiegłych latach zyski, na poziomie 22 miliardów dolarów, mimo że niemal połowę dochodu ze sprzedaży szczepionki musiał zapłacić niemieckiemu partnerowi BioNTech. Zatrudniający 79 tys. pracowników koncern myśli jednak o przyszłości i wydał 13,83 mld dolarów na badania i rozwój. Sprzedaż trzech kolejnych jego produktów przekroczyła 5 miliardów każdy.
2. Sinopharm – 58,5 mld USD (część farmaceutyczna)
Kontrolowany przez państwo największy chiński konglomerat farmaceutyczny jest organizacją zintegrowaną pionowo – od aptek po produkcję API. Część farmaceutyczna przyniosła 73 proc. przychodów, czyli ponad 58,5 mld dolarów, do czego przyczyniła się m.in. szczepionka przeciwko Covid-19, dystrybuowana głównie w Chinach, Azji i Afryce. Ponad 113 tysięcy pracowników wypracowało zysk na poziomie 1,95 miliarda dolarów.
3. AbbVie – 56,2 mld USD
Koncern z Chicago nie zajmował się szczepionką na Covid-19 tylko głównie swoim największym lekiem przeciwzapalnym, Humirą, którego roczna sprzedaż wyniosła 20,7 mld dolarów, głównie w USA (17,3 mld). Roczny wzrost obrotów wyniósł 22,7 proc., także dzięki lekowi Imbruvica (sprzedaż 5,21 mld). W ten sposób 50 tys. pracowników wypracowało zysk w wysokości 11,6 mld dolarów.
4. Johnson&Johnson – 52 mld USD przychodów w sektorze farmaceutycznym
Czwarte miejsce w zestawieniu zajął także amerykański koncern Johnson&Johnson ze sprzedażą leków za 52 miliardy. Kolejne 27 miliardów zarobił na wyrobach i urządzeniach medycznych. Zyski na poziomie 21 miliardów zapewniły m.in. doskonale sprzedające się leki, z których aż 5 miało sprzedaż wyższą niż 3 miliardy. Zatrudniał aż 141,7 tys. osób, z tego jedną trzecią – w Ameryce Północnej.
5. Novartis – 51,6 mld USD
Szwajcarska firma okazała się najbardziej zyskownym (kwotowo) producentem leków z dochodem netto 24 mld, ale jednocześnie wydała 9,54 mld dolarów na badania i rozwój. Zatrudnia ponad 104 tys. osób. Zróżnicowane i bogate portfolio zawiera pięć leków z roczną sprzedażą ponad 2 mld dolarów.
6. Roche – 47,3 mld USD (część farmaceutyczna)
Szwajcarski Roche został wyprzedzony przez kilku konkurentów mimo zwiększenia rocznych obrotów o 8 proc. Jego część farmaceutyczna przyniosła 47,25 mld a diagnostyka – kolejne 17,8 mld dolarów. Ponad 101 tysięcy pracowników wypracowało w sumie zysk w wysokości 15,5 miliarda. Firma wydała ponad 14 mld dolarów na badania i rozwój i miała pięć leków z roczną sprzedażą ponad 3 miliardy.
7. Bristol Myers Squibb – 46,4 mld USD
Kolejny amerykański koncern ze Wschodniego Wybrzeża odnotował stosunkowo niewielki wzrost na poziomie 9 proc., ale zyski na poziomie 9,9 mld. Wydał prawie jedną czwartą obrotów na badania i rozwój (11,4 mld). Swoją pozycję zawdzięcza przede wszystkim dwóm największym lekom ze sprzedażą ponad 10 mld dolarów rocznie – to Revlimid w hematoonkologii i przeciwzakrzepowy Eliquis.
8. Merck & Co. – 43,1 mld USD (leki)
Amerykanie z Merck & Co. odnotowali przychody w wysokości 48,7 mld dolarów, ale 5,6 mld pochodziła z biznesu weterynaryjnego. Prawie jedną czwartą (12,2 mld) zainwestowali w badania i rozwój. Niemal identyczną kwotę stanowił zysk (12,3 mld). Głównym fundamentem sukcesów jest Keytruda – najlepiej sprzedający się lek przeciwnowotworowy na świecie ze sprzedażą roczną 17,19 mld dolarów. Ale dwa kolejne także przynoszą kwoty ponad 5 miliardów rocznie.
9. GSK – 40,9 mld USD
Brytyjski koncern wypracował ponad 10,5 mld dolarów zysku przy sprzedaży 40,9 miliarda, przeznaczając też 6,3 miliarda na badania i rozwój. Posiada zróżnicowane portfolio leków i szczepionek, z których dwa odnotowały sprzedaży większą niż 2 mld dolarów – szczepionka Shingrix i Triumeq przeciwko HIV.
10. Sanofi – 39,7 mld USD
Największy francuski producent leków wypracował 6,6 mld dolarów zysku przy sprzedaży 39,7 mld dolarów (37,8 mld euro). Zatrudnia ponad 95 tysięcy pracowników a na badania i rozwój przeznacza ok. 6 mld dolarów. Największe pod względem sprzedaży produkty – to przeciwzapalne Dupixent i Aubagio oraz analog insuliny Lantus.
Miejsca 11-20
Drugą dziesiątkę największych firm farmaceutycznych świata otwiera brytyjska AstraZeneca, zatrudniająca 83 tys. osób. Mogłaby wylądować znacznie wyżej, gdyby nastawiła się na sprzedawanie swojej szczepionki na COVID-19 z równie dużym zyskiem co konkurenci. Tymczasem jej Vaxzevria przyniosła jedynie 3,98 mld dolarów, czyli mniej niż największy lek w portfolio – przeciwnowotworowy Tagrisso. Kolejne cztery leki sprzedały się za więcej niż 2 mld dolarów. W sumie zyski wyniosły 9,93 mld dolarów , niemal tyle samo co wydatki na badania i rozwój (9,7 mld).
Kolejne miejsce zajmuje druga co do wielkości chińska firma farmaceutyczna Shanghai Pharmaceuticals oraz największy japoński koncern Takeda, którego najważniejszym lekiem jest Entyvio ze sprzedażą 4,679 mld dolarów. W drugiej dziesiątce są też trzy kolejne koncerny z USA – Eli Lilly, Amgen i Gilead, który ma w swoim portfolio najlepiej sprzedający się lek na HIV (Biktarvy – sprzedaż 8,62 mld).
Na miejscach 17-20 znaleźli się producenci dwóch szczepionek na COVID-19 (amerykańska Moderna oraz niemiecki BioNTech, którego przychód ze wspólnej szczepionki Comirnaty stanowi połowę sprzedaży partnera, czyli Pfizera – ponad 19 mld) oraz dwa europejskie koncerny: duński NovoNordisk będący liderem w diabetologii – największy produkt Ozempic ze sprzedażą 4,72 mld dolarów oraz farmaceutyczna część niemieckiego Bayera z flagowym lekiem przeciwzakrzepowym Xarelto ze sprzedażą prawie 5 mld).
Miejsca 21-30
W trzeciej dziesiątce są kolejne 4 koncerny amerykańskie, dwie firmy z Chin oraz kolejni producenci leków z Niemiec (Merck KGaA), Japonii (Astellas) i największe firmy z Izraela (generyczna Teva) oraz Australii (CSL Behring). Amerykanów reprezentuje tutaj generyczny Viatris, który niedawno przejął Mylana i stał się numerem jeden w tym sektorze przemysłu lekowego, a także Baxter, Biogen i Regeneron. Chińskie firmy – to Jointown Pharmaceutical Group z Szanghaju i Guangzhou Pharmaceutical Holding z Hongkongu.
Tylko dwie firmy z trzeciej dziesiątki mają w swoich portfolio produkty ze sprzedażą roczną większą niż 3 miliardy dolarów. Jedną z nich jest Regeneron, którego trzy leki są w czołówce światowych blockbusterów, czemu sprzyja model biznesowy polegający na własnej sprzedaży na terenie USA oraz podpisaniu umów o współpracy z innymi światowymi gigantami, którzy je sprzedają na pozostałych rynkach – to Eylea ze sprzedażą w sumie 9,39 mld dolarów w okulistyce (Bayer), Dupixent (6,2 mld) w pulmonologii (Sanofi) i REGEN-COV (7,57 mld) sprzedawany przez Roche. Najważniejszy produkt firmy Astellas – to przeciwnowotworowy Xtandi ze sprzedażą 4,8 mld dolarów.
Najwięksi producenci leków na świecie:
Miejsce 2021 | Nazwa firmy – skrócona | Przychody w mld USD | Zysk w mld USD | Główne produkty (sprzedaż powyżej 3 mld USD) | Kraj |
1 | PFIZER | 81,3 | 22 | Comirnaty (COVID) – 36,78 Eliquis (zakrzep.) – 5,97 Inbrance (onkol.) – 5,44 Prevnar (pneumokok.) – 5,27 | USA |
2 | SINOPHARM* | 58,5 | 1,9 | Chiny | |
3 | ABBVIE | 56,2 | 11,6 | Humira (immunol.) – 20,69 Imbruvica (onkol.) – 5,41 | USA |
4 | JOHNSON & JOHNSON* | 52 | 20,9 | Stelara (immunol.) – 9,13 Darzalex (onkol.) – 6,02 Imbruvica (onkol.) – 4,37 Invega/Trevicta (neurol.) – 4,02 Remicade (immunol.) – 3,19 | USA |
5 | NOVARTIS | 51,6 | 24 | Cosentyx (immunol.) – 4,72 Entresto (kardiol.) – 3,55 | Szwajcaria |
6 | ROCHE * | 47,3 | 15,5 | Ocrevus (neurol.) – 5,25 Perjeta (onkol.) – 4,12 Actemra (immunol.) – 3,70 Tecentriq (onkol.) – 3,45 Avastin (onkol.) – 3,18 | Szwajcaria |
7 | BMS | 46,4 | 9,9 | Revlimid (hematoonkol.) – 12,82 Eliquis (kardiol.) – 10.76 Opdivo (onkol.) – 7,52 Pomalyst (hematoonkol.) – 3,33 Orencia (immunol.) – 3,31 | USA |
8 | MERCK & CO* | 43,1 | 12,3 | Keytruda (onkol.) – 17,19 Gardasil (HPV) – 5,67 Januvia (diabetol.) – 5,29 | USA |
9 | GSK | 40,9 | 10,6 | Triumeq (HIV) – 2,26 Shingrix (ospa) – 2,07 | W.Brytania |
10 | SANOFI | 39,7 | 6,59 | Dupixent (immunol.) – 5,51 | Francja |
11 | ASTRAZENECA | 37,4 | 9,93 | Tagrisso (onkol.) – 5,02 Vaxzevria (Covid) – 3,98 Farxiga (diabetol.) – 3,01 | W.Brytania |
12 | SHANGHAI PHARM.* | 32,4 | 0,94 | Chiny | |
13 | TAKEDA | 32,1 | 4,15 | Entyvio (gastrol.) – 4,69 | Japonia |
14 | ELI LILLY | 28,3 | 5,58 | Trulicity (diabetol.) – 6,47 | USA |
15 | GILEAD | 27,3 | 6,23 | Biktarvy (HIV) – 8,62 Veklury (przeciwwirus.) – 5,6 | USA |
16 | AMGEN | 26 | Enbrel (immunol.) – 4,47 Prolia (osteopor.) – 3,25 | USA | |
17 | BIONTECH | 19,9 | 15,8 | Comirnaty (COVID) – 19,75 | Niemcy |
18 | NOVO NORDISK | 19,7 | 8,2 | Ozempic (diabetol.) – 4,72 | Dania |
19 | BAYER* | 19,3 | 4,47 | Xarelto (przeciwzakrz.) – 5,08 Eylea (astma) – 3,06 | Niemcy |
20 | MODERNA | 18,5 | 12,2 | COVID VACCINE – 17,68 | USA |
21 | JOINTOWN PHARM. | 18,3 | 0,55 | Chiny | |
22 | VIATRIS | 17,9 | 4,55 | USA | |
23 | MERCK KGAA | 17 | 6,41 | Niemcy | |
24 | REGENERON | 16,1 | 8,08 | EYLEA (okul.) – 9,39 Dupixent (pulmonol.) – 6,19 REGEN-COV (COVID) – 7,57 | USA |
25 | TEVA | 15,9 | 4,4 | Izrael | |
26 | BAXTER | 12,8 | 1,3 | USA | |
27 | ASTELLAS | 11,7 | 2,2 | Xtandi (onkol.) – 4,81 | Japonia |
28 | BIOGEN | 11 | 1,73 | USA | |
29 | GUANGZHOU PHARM. | 10,8 | 0,62 | Chiny | |
30 | CSL BEHRING | 10,6 | 2,26 | Australia |
W trójce najlepiej sprzedających się leków na świecie znalazły się dwie szczepionki przeciwko Covid-19 oraz jeden lek przeciwzapalny (Humira), który przed pandemią miał pierwsze miejsce na listach farmaceutycznych blockbusterów.
Najlepiej sprzedające się leki w 2021 roku:
- Comirnaty – 36,78 mld USD (Pfizer + BioNTech)
- Humira – 20,69 mld (AbbVie)
- Moderna C-19 Vaccine – 17,68 mld
- Keytruda – 17,19 mld (MSD)
- Eliquis – 16,73 mld (10,76 BMS + 5,97 Pfizer)
- Revlimid – 12,82 mld USD (BMS)
- Imbruvica – 9,78 mld (4,37 J&J + 5,41 AbbVie)
- Eylea – 9,39 mld (Regeneron + Bayer)
- Stelara – 9,13 (J&J)
- Biktarvy – 8,62 mld (Gilead)
Zestawienie według wyników po 2022 roku jest dostępne tutaj.