Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach został nominowany przez ministra Adama Niedzielskiego na głównego partnera projektu JA-PreventNCDm w ramach wspólnych działań w prewencji chorób przewlekłych i onkologicznych w zakresie determinantów zdrowia. Komisja Europejska pozytywnie zatwierdziła przygotowany przez Konsorcjum wniosek na największą dotychczasową inicjatywę dotyczącą zdrowia publicznego. Jej celem będzie redukcja występowania, poprawa wykrywania i monitorowania chorób przewlekłych i onkologicznych.
“W 2020 r. u 2,7 mln osób w Unii europejskiej zdiagnozowano nowotwór, a życie z tego powodu straciło kolejne 1,3 mln osób. O ile nie zostaną podjęte zdecydowane działania, liczba ofiar śmiertelnych z powodu chorób onkologicznych w Unii Europejskiej do 2035 r. wzrośnie o ponad 24 proc., co uczyni je główną przyczyną zgonów. Natomiast choroby niezakaźne, takie jak choroby sercowo-naczyniowe, nowotwory, przewlekłe choroby układu oddechowego i cukrzyca, stanowią główną część obciążenia chorobami w Europie, odpowiadając za 80 proc. zgonów” – tłumaczy dr Katarzyna Brukało z Katedry Polityki Zdrowia Publicznego Wydziału Zdrowia Publicznego w Bytomiu, koordynatorka projektu z ramienia Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. I dodaje – “Podkreślić należy, że wśród niemal 100 partnerów Konsorcjum jesteśmy jedyną uczelnią medyczną i będziemy wspierać Konsorcjum naszym ogromnym doświadczeniem badawczym, aby wszystkie działania były oparte na dowodach naukowych (tzw. zdrowie publiczne oparte na dowodach) i rzetelnie analizowane, co wniesie ogromną wartość do wszystkich podejmowanych działań”.
Choroby niezakaźne powstają w wyniku połączenia czynników genetycznych, fizjologicznych, środowiskowych i behawioralnych. Oprócz kwestii środowiskowych, na zdrowie i śmiertelność człowieka może mieć wpływ szereg modyfikowalnych czynników ryzyka. Palenie tytoniu, brak aktywności fizycznej, niezdrowa dieta, nadwaga i otyłość są powodem około 60 proc. zgonów. Pomimo, że tym zgonom można w dużej mierze zapobiec, wydatki na opiekę profilaktyczną stanowią zaledwie około 3 proc. krajowych budżetów na opiekę zdrowotną w krajach Unii Europejskiej.
W Projekcie JAPreventNCD Śląski Uniwersytet Medyczny zaangażowany jest w obszar tworzenia zdrowego środowiska życia. Takie podejście polega na tym, aby w każdym momencie codziennego funkcjonowania (pracy, spędzania czasu wolnego, mieszkania w danym miejscu, itp.) warunki, które tworzymy i które nas otaczają, były jak najbardziej sprzyjające utrzymaniu i poprawie zdrowia. Interwencje te pozwolą na wprowadzenie skutecznej profilaktyki chorób onkologicznych i przewlekłych, przyczyniając się również do zwiększenia świadomości, wiedzy jednostek i populacji, a w konsekwencji do zmniejszenia obciążenia tymi chorobami.
“W 25 krajach Unii Europejskiej wdrażane będzie ponad 50 pilotażowych interwencji w tym obszarze, służących poprawie prewencji chorób onkologicznych i przewlekłych oraz promocji zdrowia. SUM stworzy platformę, która służyć będzie zbieraniu szczegółowych danych z wdrażania tych interwencji, ich analizowania i ewaluacji. W ten sposób powstanie platforma tzw. najlepszych praktyk, o udowodnionej skuteczności, które będą możliwe do rozpowszechnienia i wdrożenia w dowolnym czasie i miejscu. Celem tego Projektu jest wsparcie Państw Członkowskich w zmniejszaniu obciążenia związanego chorobami przewlekłymi i nowotworowymi oraz związanymi z nimi czynnikami ryzyka, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i społecznym, a także wsparcie państw członkowskich poprzez przyjęcie holistycznego podejścia do zapobiegania chorobom niezakaźnym i onkologicznym poprzez skoordynowanie działań” – dodaje dr Brukało.
Wspólne działanie ma na celu wdrażanie najlepszych praktyk medycznych, określanie wytycznych dotyczących zdrowia publicznego, techniczne przygotowanie i wdrażanie nowych podejść politycznych oraz redukcję nierówności w zdrowiu. Przewiduje się, że skutkiem krótkoterminowym projektu będzie zwiększona liczba interwencji w zakresie zdrowia publicznego we wszystkich Państwach Członkowskich oraz poprawa profilaktyki chorób i promocji zdrowia oraz polityki zarządzania związanej z chorobami niezakaźnymi i onkologicznymi. Tworzenie sieci między ekspertami przyniesie również długoterminowe korzyści w zakresie opracowywania i ulepszania polityk zdrowia publicznego, opartych na dowodach i podejściu strategicznym.