Rząd planuje międzyresortową strategię działań na rzecz zdrowia dzieci w latach 2023–2027. Informacja na ten temat została w poniedziałek zamieszczona w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.
W zapowiedzianym projekcie uchwały znajdą się rozwiązania mające poprawić stan zdrowia dzieci i młodzieży.
Strategia obejmować będzie kilka obszarów: zdrowy styl życia, zdrowie psychiczne i profilaktykę uzależnień, ochronę wzroku i słuchu oraz szczepienia. Planowane jest m.in. prowadzenie kompleksowych działań na rzecz przeciwdziałania wadom postawy oraz zwiększenia aktywności ruchowej dzieci i młodzieży; rozbudowa bazy infrastrukturalnej do uprawiania sportu; leczenie otyłości oraz działania psychoedukacyjne dotyczące zdrowia psychicznego. Za przygotowanie projektu odpowiada Ministerstwo Zdrowia. Planowany termin przyjęcia go przez Radę Ministrów – to trzeci kwartał 2023.
W informacji wskazano, że na obecny stan zdrowia dzieci i młodzieży ogromny wpływ miała pandemia COVID-19. Przypomniano, że uczniowie przebywając głównie w domu zostali pozbawieni rytmu dnia, w tym regularnych kontaktów z rówieśnikami oraz w znacznej mierze aktywności fizycznej. Z krajowych badań przeprowadzonych w 2021 r. wynika, że odsetek uczniów w wieku ośmiu lat, u których występuje nadwaga lub otyłość wynosi 35,3 proc. (częściej u chłopców – 38,5 proc. niż dziewcząt – 32,1 proc.). Z badań z 2021 r. wynika, że zbyt duży obwód w talii odnotowuje się u blisko 30 proc. drugoklasistów.Zwrócono również uwagę, że w czasie pandemii wielu rodziców dostrzegło, że zwiększyła się ilość czasu spędzana przez dzieci przed ekranem w celach niezwiązanych z edukacją, zarówno w ciągu tygodnia, jak i w weekendy. Zmniejszył się natomiast czas, jaki dziecko spędzało po lekcjach na aktywnej i energicznej zabawie.
Dodano, że dla oceny aktualnego stanu kondycji fizycznej cenne okazały się informacje uzyskane podczas realizacji w 2021 i 2022 r. badań kondycji fizycznej w ramach programu “Wf z AWF – aktywny powrót do szkoły”. Podczas badań dokonano pomiarów somatycznych (wysokość i masa ciała oraz obwód talii), a także pomiarów wybranych aspektów sprawności fizycznej. Odnotowano kilkunastoprocentowe obniżenie poziomu wytrzymałości w stosunku do wyników sprzed dekady, potwierdzając tym samym niebezpieczny dla zdrowia spadek wydolności krążeniowo-oddechowej. Wskazane zatem jest, jak podkreślono, aby podczas zajęć wychowania fizycznego większy nacisk kłaść na nauczanie umiejętności ruchowych, przydatnych i niezbędnych do podejmowania aktywności fizycznej. Zmiany zaobserwowano nie tylko we wskaźnikach antropometrycznych, ale także w obszarze stanu zdrowia psychicznego uczniów klas drugich. Dziewczęta czuły się gorzej niż chłopcy. Niemal 8 proc. dziewcząt i 6 proc. chłopców zaklasyfikowano do grupy dzieci z objawami depresji.
Na podstawie danych zawartych w badaniu “Kompleksowe badanie stanu zdrowia psychicznego społeczeństwa i jego uwarunkowań (EZOP II)” zaobserwowano, że najczęściej występującymi zaburzeniami rozwojowymi pojawiającymi się na różnych etapach życia małego dziecka w wieku do 6 lat są zaburzenia emocjonalno-afektywne. Kolejne to: zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia komunikacji społecznej oraz zaburzenia interakcji z innymi (łącznie ponad 420 tys.). Ponad 200 tys. dzieci w wieku 7–11 lat i 350 tys. młodzieży w wieku 12–17 lat ma zaburzenia psychiczne (zaburzenia lękowe, zaburzenia nastroju, w tym zaburzenia depresyjne i epizody manii). Wśród nich zdecydowana większość to nastoletnia młodzież. W informacji w wykazie prac rządu podano, że co trzeci nastolatek (33,6 proc.) ma objawy problemowego użytkowania Internetu (PUI), a trzech na stu – osiąga bardzo wysokie wskaźniki problemów (3,2 proc.).
W informacji wskazano też, że pod koniec 2021 r. zostały przeprowadzone przez Fundację CBOS ogólnopolskie badania na młodzieży szkolnej obejmujące m.in. używanie środków psychoaktywnych. Najczęściej zażywane przez badanych były marihuana i haszysz. Do przyjmowania ich “kiedykolwiek w życiu” przyznało się w 2021 r. 36 proc. badanych, co oznacza spadek (o 6 pkt proc.) w stosunku do rekordowego 2016 r. W ciągu 12 miesięcy poprzedzających ostatni pomiar, marihuanę lub haszysz zażywał co piąty uczeń. Do zażywania leków uspokajających i nasennych bez przepisania przez lekarza przyznało się w 2021 r. 20,4 proc. badanych.
Strategia ma też dotyczyć szczepień ochronnych, które są najskuteczniejszym sposobem w walce z niebezpiecznymi, często śmiertelnymi, chorobami zakaźnymi, a także dbałości o stan słuchu i wzroku.
