22 największe ośrodki onkologiczne w Polsce, jako pierwsze w Europie, mają systemowo wdrażać najnowsze wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Standardem ma być diagnostyka powikłań sercowo-naczyniowych i dostępność kardiologa w każdym z ośrodków.
O planowanym wdrożeniu najnowszych medycznych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego poinformowali przedstawiciele Ogólnopolskiego Zrzeszenia Publicznych Centrów i Instytutów Onkologicznych (OZPCiIO). W skład organizacji wchodzą 22 największe publiczne ośrodki onkologiczne w Polsce. Wprowadzenie zasad nowoczesnej diagnostyki powikłań sercowo-naczyniowych u chorych na nowotwory ma przyczynić się do wcześniejszego rozpoznawania powikłań kardiologicznych w onkologii, a tym samym poprawić rokowania chorych. W tym celu OZPCiIO podjęło uchwałę o powołaniu w swoich strukturach Sekcji Kardioonkologii.
Przewodniczącym sekcji został dr Sebastian Szmit, prof. CMKP,. Podkreśla on, że praktycznie wszystkie terapie przeciwnowotworowe są obarczone powikłaniami kardiologicznymi, a spektrum powikłań jest bardzo szerokie – “Po niektórych lekach możemy obserwować niewydolność serca, zawały serca, udary, po innych zatorowość płucną, zapalenie mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca. Ale trzeba spojrzeć na to tak: walczymy z chorobą nowotworową, niewątpliwie bardzo poważnym przeciwnikiem, a kiedy idziemy na wojnę, musimy się spodziewać strat. Chodzi o to, aby przy tak intensywnym leczeniu, obarczonym ryzykiem powikłań, objąć pacjentów odpowiednią opieką interdyscyplinarną”.
Prof. Stanisław Góźdź, dyrektor Świętokrzyskiego Centrum Onkologii, wiceprezes OZPCiIO, zaznaczył, że bez współpracy onkologów z kardiologami nie będzie dobrych wyników leczenia pacjentów onkologicznych – “Ponieważ nasze działania mają też efekt kardiotoksyczny, musimy znać wyjściowy poziom sprawności serca i układu krążenia, żeby dostosować odpowiednie leczenie i monitorować je, aby nie doprowadzić do tego, że wyleczymy pacjenta, ale on będzie miał uszkodzone serce. Dlatego od ponad 20 lat naszymi partnerami są kardiolodzy, którzy czuwają nad pacjentami, monitorują ich i wiedzą, czy możemy kontynuować leczenie, czy nasze postępowanie musi ulec modyfikacjom. Dzięki nim możemy prowadzić bezpiecznie leczenie onkologiczne”. Prof. Góźdź podkreślił, że w onkologii liczy się holistyczne podejście do pacjenta – “Nie koncentrujemy się na samym tylko nowotworze, ale dbamy o całego człowieka. Kardiolodzy są naszymi oczami, patrzą w serce i układ krążenia naszego pacjenta. Dzięki tej współpracy wydłużają się przeżycia naszych pacjentów. Choroby nowotworowe już stają się chorobami przewlekłymi”.
Docelowym standardem ma być dostępność kardiologa we wszystkich ośrodkach onkologicznych zrzeszenia, aby pacjenci – poza wyjątkowymi sytuacjami, wymagającymi interwencji specjalistycznego ośrodka kardiologicznego – nie musieli szukać wsparcia w innym szpitalu. Ważnym aspektem jest wymiana doświadczeń i obserwacji pomiędzy kardioonkologami działającymi w ośrodkach onkologicznych. “Wprowadzenie jednolitych standardów opieki kardioonkologicznej, zalecanych przez Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne we wszystkich naszych ośrodkach, ewaluacja naszych działań i współpraca naukowa z całą pewnością przełoży się na korzyść pacjentów” – dodaje prof. Góźdź. Wytyczne przewidują również monitorowanie pacjentów po zakończeniu leczenia onkologicznego. “Jeśli mamy pacjentów radykalnie leczonych, z dobrym rokowaniem odległym, to nawet jeśli zakończą leczenie onkologiczne, nadal ich monitorujemy, ponieważ w tej grupie czasem możemy spodziewać się odległych efektów ubocznych” – mówi prof. Szmit.
Systemowe wdrożenie kardioonkologicznych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego w 22 największych, kompleksowych ośrodkach onkologicznych tworzących Ogólnopolskie Zrzeszenie Publicznych Centrów i Instytutów Onkologicznych to, w opinii prof. Szmita, unikalne rozwiązanie w skali Europy. “Unikalność tego projektu polega na interdyscyplinarnej współpracy wielu specjalistów zajmujących się leczeniem onkologicznym oraz kardiologów. Nie znam kraju, który wdrożyłby te wytyczne systemowo. Pod tym względem Polska jest wyjątkowa” – podkreśla profesor Szmit. Kardioonkologiczne wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego są realizowane, m.in. w kilku uznanych ośrodkach, jak: Mayo Clinic w USA, Royal Brompton Hospital w Londynie, La Paz University Hospital w Madrycie, Europejski Instytut Onkologii we Włoszech.