Z badań przeprowadzonych w ramach programu DINO-PL (Diagnoza-Interwencja-Nadciśnienie-Otyłość) przez Instytut Matki i Dziecka, pod kierownictwem profesor Anny Fijałkowskiej wynika, że pogarsza się kondycja fizyczna i psychiczna polskich dzieci. Raport został opracowany na podstawie danych, uzyskanych w ostatnim kwartale 2021 roku od 2227 uczniów II klasy szkoły podstawowej (109 szkół publicznych, z różnych województw, zarówno z miast, jak i wsi) i ich rodziców. Średnia jakość życia dzieci pogorszyła się w trakcie trwania pandemii. U dziewczynek odnotowano większy spadek samopoczucia niż u chłopców. Ponadto wyniki ankiety u 8 proc. dziewczynek i 6 proc. chłopców mogą wskazywać na to, że cierpią na depresję.
Dwa lata obostrzeń wprowadzonych w związku z walką z pandemią dotknęły wielu sfer życia społecznego. Między innymi mocno ograniczona została paleta aktywności sprzyjających zdrowemu rozwojowi dzieci i młodzieży. Wprowadzone środki zastępcze, np. zdalna nauka, nie zawsze spełniały swoje zadanie. Wirtualna rzeczywistość nie zaspokoi potrzeby kontaktu z grupą rówieśniczą. W czasie największych restrykcji obniżony został do minimum poziom aktywności fizycznej. Doszła kwestia podwyższonego poziomu lęku, niepewności, oraz zakłóconego normalnego rytmu dnia (brak nauki, potem zdalne lekcje; odwołane zajęcia pozalekcyjne etc.).
Od 2016 roku obserwowano liniowy wzrost odsetka drugoklasistów z nadwagą i otyłością. Częstość występowania nadwagi i otyłości u dzieci ośmioletnich zwiększyła z 32,2 proc. w 2018 roku do 35,3 proc. w 2021 roku. W 2021 roku wagę powyżej normy miało 35,3 proc. ośmiolatków, częściej chłopcy. Otyłość brzuszną stwierdzono u 22,4 proc. badanych: u jednego na czterech chłopców i jednej na pięć dziewcząt. Wynika z tego, że mniej więcej co trzeci drugoklasista ma nadwagę lub jest otyły.
W trakcie trwania pandemii 23 proc. dzieci częściej spożywało słodycze, a 17 proc. częściej niż wcześniej sięgało po słone przekąski. Równocześnie o około 40 proc. wzrósł czas spędzany przez uczniów przed ekranem komputera, także w celach rozrywki. 37,2 proc. rodziców stwierdziło, że ich dzieci są mniej aktywne fizycznie niż przed pandemią. Co szczególnie niepokojące, w 2021 roku 17,3 proc. klas drugich nie realizowało zajęć wychowania fizycznego w pełnym wymiarze godzin. W kwestii spędzania wolnego czasu widoczne są tu różnice wynikające z miejsca zamieszkania: 40,3 proc. rodziców ze środowisk miejskich odpowiedziało, że ich dzieci spędzały mniej czasu na zabawach z rówieśnikami na świeżym powietrzu, natomiast 20 proc. rodziców mieszkający na terenach wiejskich zauważyło, że ich dzieci spędzają więcej czasu aktywnie z rówieśnikami poza domem.
W ostatnich latach zaobserwowano wzrost częstości występowania podwyższonego ciśnienia tętniczego krwi w tej grupie wiekowej. W pomiarach prowadzonych w 2021 roku stwierdzono podwyższone wartości ciśnienia tętniczego krwi skurczowego u 1/3, a rozkurczowego u 1/5 badanych. W raporcie przygotowanym przez Instytut Matki i Dziecka znalazły się rekomendacje dla Ministerstwa Zdrowia, oraz nauczycieli i rodziców dzieci. Głównym celem działań jest zadbanie aby szkody zdrowotne ostatnich lat ponoszone przez młode pokolenie nie zostały utrwalone.
Piśmiennictwo:
Zdrowie dzieci w pandemii COVID19 Raport z badań dotyczących zdrowia i zachowań zdrowotnych dzieci w wieku 8 lat podczas pandemii COVID‐19.
https://imid.med.pl/pl/do-pobrania
