Europejski thinktank EIT Health opublikował wytyczne dotyczące wdrażania systemów ochrony zdrowia nakierowanych na wartość – Value-based Healthcare, VBHC. Zasady opublikowano w podręczniku EIT Health, który zbiera doświadczenia ponad 240 ekspertów z 22 europejskich krajów. W ich ocenie, epidemia COVID-19 może przyspieszyć wdrażanie elementów VBHC.
Opracowanie zatytułowane „Implementing Value-Based Health Care: Handbook for Pioneers” dotyczy przede wszystkim standaryzacji mierzenia wyników terapeutycznych, która dziś jest jednym z największych wyzwań w zarządzaniu ochroną zdrowia w większości krajów Unii Europejskiej. Na przykładzie ortopedii autorzy raportu wskazują, że mimo iż szwedzkie kliniki ortopedyczne są uznawane za najlepsze na świecie, różnice w wynikach terapeutycznych pacjentów po wszczepieniu endoprotezy biodra są znaczące. Analizy pokazały, że pacjenci leczeni w szpitalach zajmujących niższe pozycje w rankingach efektywności wymagają powtórnego leczenia w ciągu dwóch lat od pierwszej operacji. To sześciokrotnie gorsze wyniki niż te osiągane przez najlepiej oceniane w rankingach kliniki.
Z kolei z analiz narodowego funduszu zdrowia w Walii wynika, że 19 proc. operacji usunięcia zaćmy nie poprawiło wzroku pacjentów. Biorąc pod uwagę koszty jednej operacji (ok. 730 euro) nieefektywność tej procedury medycznej jest znacząca.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) i Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) szacują, że obecnie aż ok. 30 proc. zasobów wykorzystywanych w ochronie zdrowia jest marnowane. Najczęstsze powody to powikłania, które wymagają dodatkowego leczenia pacjentów, a które można było przewidzieć, oraz wdrażanie terapii, które nie były konieczne. Innym źródłem strat mogą być także nieefektywne procedury administracyjne.
Podobne dane zaczęto zbierać także w Polsce, gdzie od 2017 r. funkcjonuje program KOS-zawał monitorujący efektywności funduszy przeznaczanych na pacjentów po zawale serca podczas leczenia szpitalnego, rehabilitacji kardiologicznej oraz kardiologicznej opieki specjalistycznej. Wyniki programu są bardzo pozytywne, np. udało się zmniejszyć śmiertelność pacjentów z 6,2 proc. do 4,3 proc.
Promocja odpowiedzialności za pacjenta
„Koncepcja Value-based Healthcare integruje wielu interesariuszy systemu: pacjentów, personel medyczny, właścicieli podmiotów i instytucje regulacyjne wokół kluczowego i wspólnego celu, jakim powinna być maksymalizacja wartości zdrowotnej. Mobilizuje do spojrzenia na podejmowane przez wszystkie te podmioty działania z perspektywy efektów tj. jakości i efektywności leczenia. Jej upowszechnienie w polskim systemie warunkowane jest oswojeniem leków i obaw przed publikowaniem wyników, bez których trudno doskonalić to co nie działa. Wymaga transformacji kultury organizacyjnej, a nie tylko zmiany podejścia do struktury zasobów czy organizacji procesów. Filarem systemu opartego na wartości zdrowotnej jest zarządzanie oparte na danych, otwartość na dzielenie się doświadczeniem, uczenie się od lepszych. Szczególną rolę we wdrażaniu VBHC może odegrać płatnik publiczny, doceniając tych, którzy są gotowi do ewaluacji swoich wyników, promując koordynację i odpowiedzialność za pacjenta” – wyjaśnia dr Małgorzata Gałązka-Sobotka, dyrektor Center of Value Based Healthcare Uczelni Łazarskiego.
Eksperci EIT Health opracowali matrycę implementacyjną, która pomoże we wdrażaniu modelu Value-based Healthcare w życie. Ma ona pomóc w odstąpieniu od podejścia ilościowego na rzecz wartości zdrowotnej. Nowe podejście ma także usprawnić posługiwanie się danymi w ochronie zdrowia, tak by było możliwe porównywanie efektów, analiza porównawcza i analiza różnic pomiędzy osiąganymi wynikami zdrowotnymi w całej Unii Europejskiej.
Koronawirus przyspieszy ewolucję systemów opieki zdrowotnej w kierunku VBHC
„Innym ważnym aspektem jest doświadczenie pacjenta, które powinno być jak najlepsze. Jednak także w tym obszarze dane należy analizować z uwagą. W takich dziedzinach jak np. nefrologia czy diabetologia, udana terapia często wiąże się z tymczasowym pogorszeniem ogólnego samopoczucia pacjenta. Ten przykład obrazuje złożoność opieki nakierowanej na wartość. Zasady ramowe EIT Health opublikowano właśnie po to, by ułatwić poruszanie się po tym obszarze. Mam nadzieję, że będą one szczególnie przydatne właśnie teraz, kiedy zmagamy się z pandemią koronawirusa. Niewykluczone, że paradoksalnie wirus przyspieszy ewolucję systemów opieki zdrowotnej w kierunku Value-based Healthcare” – ocenia Mikołaj Gurdała, dyrektor ds. innowacji EIT Health InnoStars.
Podręcznik EIT Health powstał pod kierunkiem prof. Gregory’ego Katza, kierownika katedry innowacji i wartości w Szkole Medycznej Uniwersytetu Paryskiego oraz przy współudziale szerokiego grona uznanych ekspertów z całej Europy. Wykorzystano w nim m.in. opracowania na temat VBHC przygotowane przez wiodące europejskie instytucje i firmy, takie jak: Santeon, Szpital Uniwersytecki w Bazylei, Szpital Akademicki w Uppsali, Martini Klinik, Diabeter, szpital New Karolinska, Netherlands Heart Registry, Menzis oraz National Health Service w Walii.
Forum wymiany opinii EIT Health Think Tank skupia się na najbardziej palących wyzwaniach opieki zdrowotnej w Unii Europejskiej; zrzesza liderów opieki zdrowotnej i innych dziedzin, którzy wypracowują wizję opieki zdrowotnej przyszłości.
© mZdrowie.pl