Państwowy Zakład Higieny opracowuje nowe rozwiązania technologii utrzymywania czystości wody na basenach krytych. Projekt współfinansowany przez NCBiR jest prowadzony wspólnie z polskim startupem technologicznym VPPlant.
Na kilku publicznych basenach, m.in w podwarszawskim Józefowie i Łomiankach, działa już pilotażowy system monitorowania powstawania i usuwania z przestrzeni użytkowych pływalni szkodliwych substancji będących ubocznymi produktami procesu dezynfekcji wody.
Prace są współfinansowane przez NCBiR w ramach programu Szybka Ścieżka, wysokość grantu wynosi 3,5 mln. złotych. Dzięki zaangażowaniu interdyscyplinarnego zespołu naukowców, w tym zespołu PZH oraz inżynierów udało się stworzyć innowacyjną technologię poprawiającą warunki higieniczne na basenach krytych – jest to inteligentny optymalizator HVAC w funkcji tworzenia THM (trihalometanów) na basenach krytych.
Nowa technologia opiera się na stałym monitorowaniu stanu higienicznego wody, a na tej podstawie zarządzaniu energią elektryczną i ciepłem. Celem jest dopasowanie na bieżąco sterowania wentylacją, ogrzewaniem i chłodzeniem (czyli system HVAC) do stężeń rakotwórczych chlorowcopochodnych metanu takich jak trihalometany (THM) oraz ich usuwania z basenu. Dzięki wyższej precyzji oznaczania stężenia chloru można osiągnąć lepszą dezynfekcję wody.
Na podstawie wyników projektu badawczego został przygotowany i zgłoszony wniosek patentowy. Wiceburmistrz Józefowa Piotr Gąszcz podkreśla, że nowe rozwiązanie pozwala na monitorowanie trujących związków chloru (THM) w sposób ciągły, na stałe. Badania wody basenowej w tym zakresie wykonywane tradycyjnymi metodami odbywają się raz na kwartał.
Procesy chemiczne zachodzące w wodzie basenowej
W wodzie basenowej zachodzą złożone zjawiska fizyko-chemiczne. Nad jej jakością w trybie ciągłym czuwają rozbudowane układy, reagujące na zmiany kilkudziesięciu parametrów fizyko-chemicznych. Warunki higieniczne wody mają istotny wpływ na zdrowie użytkowników pływalni. Inteligentny optymalizator HVAC pozwala w znaczący sposób ustabilizować czystość wody basenowej, utrzymując optymalny poziom THM.
Utrzymywanie czystości wody jest oparte na aplikowaniu podchlorynu sodu. Jego dozowanie jest obliczane na podstawie pomiarów oraz dobowego cyklu eksploatacyjnego. Warunki higieniczne zależą od wiedzy i staranności basenowych techników, a także od algorytmów zaszytych między innymi w systemach dozowania podchlorynu sodu. Monitorowanie na bieżąco poziomu THM w wodzie sprawia, że te działania mogą być znacznie bardziej skuteczne.
Na optymalnie eksploatowanej pływalni systemy ogrzewania wody i wentylacji są sterowane w powiązaniu z wytycznymi budowlanymi, warunkami pogodowymi i obciążeniem obiektu. Wymagania, jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach, reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. Są w nim zdefiniowane wymagania higieniczne obowiązujące w Polsce, o których spełnianie dbają osoby odpowiadające za codzienną eksploatację pływalni.
