W 2023 r. trwanie życia w zdrowiu w momencie urodzenia wyniosło 61,3 roku dla mężczyzn i 64,6 roku dla kobiet. Oznacza to wzrost o 1,2 roku dla mężczyzn i o 0,9 roku dla kobiet w stosunku do 2022 r. – informuje Główny Urząd Statystyczny.
Wydłużenie trwania życia w zdrowiu jest jednym z głównych celów polityki zdrowotnej wielu krajów. Jeżeli oczekiwane trwanie życia w zdrowiu wzrasta szybciej niż przeciętne trwanie życia, oznacza to, że ludzie przez coraz większą część życia charakteryzują się dobrym zdrowiem. Oczekiwane lata przeżyte w zdrowiu (Healthy Life Years, HLY) nazywane też wskaźnikiem oczekiwanej długości życia bez niepełnosprawności (Disability Free Life Expectancy, DFLE) – to wskaźnik obrazujący sytuację zdrowotną ludności, obliczany na podstawie tablic trwania życia oraz indywidualnie i subiektywnie postrzeganej niepełnosprawności. Wartość HLYX interpretuje się jako przewidywaną średnią liczbę lat, jaką ma do przeżycia bez niepełnosprawności osoba w wieku x ukończonych lat, pod warunkiem, że aktualne warunki umieralności i utraty zdrowia populacji nie ulegną zmianie do końca życia tej osoby.
Różnica w trwaniu życia w zdrowiu w momencie urodzenia (HLY0) w 2023 r. między płciami wyniosła 3,3 roku na korzyść kobiet. Wartość ta zmniejsza się wraz z przeżytymi latami. Dla osób w wieku 50 lat wyniosła 2,1 roku, a dla osób w wieku 65 lat już tylko rok. Dla porównania różnica w przeciętnym trwaniu życia w momencie narodzin (e0) w tym samym roku wyniosła 7,3 roku. W analizie oczekiwanego trwania życia w zdrowiu HLYx ważne jest uwzględnienie również przeciętnego trwania życia ex. Pozwala to m.in. na określenie jaka część życia wolna jest od niepełnosprawności. Od 2009 r. do 2023 r. poziom HLY0 zmieniał się proporcjonalnie do wartości przeciętnego trwania życia (e0), dla mężczyzn stanowiąc od 79,9% do 82,3% e0, a dla kobiet od 76,2% do 79,2% e0. Oznacza to, iż mimo że dla mężczyzn przewiduje się krótsze trwanie życia, to większą jego część przeżyją bez niepełnosprawności.
Różnica między wartościami wskaźników HLY0 mieszkańców miast oraz wsi zmieniała się dynamicznie od 2009 roku. Największa była w latach 2009-2011 (na poziomie ok. 1,5 roku, przy czym najwyższa wyniosła 1,8 w 2010 r. dla mężczyzn), później gwałtownie się zmniejszyła (w latach 2012-2015). W 2023 r. współczynnik HLY0 dla mężczyzn w miastach wyniósł 61,3, a na wsi 61,1 roku, natomiast dla kobiet odpowiednio 64,6 oraz 64,4 roku. Zarówno dla osób mieszkających w miastach jak i na obszarach wiejskich stwierdzono wyraźny wzrost wskaźnika HLY (w przybliżeniu o jeden rok) w porównaniu do 2022 r.
W 2023 r. wskaźnik HLY0 najbardziej zwiększył się (przyrost powyżej 1 roku w porównaniu do 2022 r.) dla mężczyzn w województwach: opolskim (o 1,8 roku), mazowieckim (o 1,6 roku), dolnośląskim (o 1,5 roku), śląskim (o 1,3 roku), pomorskim (o 1,2 roku), warmińsko-mazurskim (o 1,2 roku), małopolskim (o 1,2 roku) oraz lubuskim (o 1,1 roku), a dla kobiet w województwach: dolnośląskim (o 1,4 roku), opolskim (o 1,3 roku), warmińsko-mazurskim (o 1,2 roku), mazowieckim (o 1,2 roku), kujawsko-pomorskim (o 1,2 roku), lubuskim (o 1,1 roku) oraz pomorskim (o 1,1 roku). Warto odnotować, że trwanie życia w zdrowiu wzrosło zarówno dla kobiet jak i dla mężczyzn we wszystkich województwach.
W Polsce występuje duże zróżnicowanie wskaźnika trwania życia w zdrowiu w przekroju wojewódzkim. W 2023 r. rozpiętość między skrajnymi wartościami tego wskaźnika dla mężczyzn wyniosła 3,6 roku. Najdłuższym trwaniem życia w zdrowiu mężczyzn charakteryzowały się województwa: wielkopolskie (62,9 roku), lubuskie (62,5 roku) oraz zachodniopomorskie (62,5 roku), natomiast najkrótszym: lubelskie (59,3 roku), podlaskie (59,4 roku) i łódzkie (60 lat). Dla kobiet występuje również duże zróżnicowanie wartości wskaźnika, a rozpiętość pomiędzy skrajnymi wartościami wyniosła 3,4 roku. W tym przypadku najdłuższe trwanie życia w zdrowiu wystąpiło w województwach: wielkopolskim (66,3 roku), lubuskim (66,2 roku), zachodniopomorskim (66,1 roku) oraz opolskim (66 lat), z kolei najkrótsze w województwach: lubelskim (62,9 roku), podlaskim (63 lata), łódzkim (63 lata) i podkarpackim (63,2 roku).
