Średni czas oczekiwania kobiet na świadczenia medyczne wynosi 2,2 miesiąca. Są jednak też takie, gdy jest on wielokrotnie dłuższy – wynika z Barometru Watch Health Care, pokazującego dostęp do gwarantowanych świadczeń zdrowotnych w Polsce.
W najnowszym Barometrze WHC przeanalizowano dostęp do 75 świadczeń z 13 dziedzin medycyny. Wynika z niego, że średni czas oczekiwania kobiet, jeśli chodzi o wszystkie świadczenia, to 3 miesiące, w porównaniu z barometrem WHC z zeszłego roku, który obejmował wszystkich pacjentów bez względu na płeć, to o kilka, kilkanaście dni krócej (wówczas średni czas oczekiwania na wszystkie świadczenia wynosił 3,4 miesiąca). Jeśli zaś chodzi o świadczenia wykonywane wyłącznie u kobiet, czas oczekiwania wynosi 2,2 miesiąca. Jeżeli chodzi o wizytę u specjalisty, to czas oczekiwania dla kobiet wynosi 3,7 miesiąca. W ubiegłym roku dla wszystkich pacjentów bez względu na płeć wynosił 2,9 miesiąca. Czas oczekiwania dla kobiet na dostęp do badań diagnostycznych wynosi obecnie 2,4 miesiąca. W ubiegłym roku czas oczekiwania dla wszystkich pacjentów wynosił 1,9 miesiąca.
Po raz pierwszy Barometr WHC poświęcono wyłącznie kobietom – zmierzono kolejki do leczenia chorób, na które kobiety zapadają częściej oraz typowo kobiecych, jak rak piersi czy rak jajnika. Przeanalizowano też dostęp polskich pacjentek do innowacyjnych terapii. Barometr został pracowany został na podstawie danych zebranych w styczniu i lutym 2022 r. Kobiety w Polsce stanowią większość populacji – w 2019 r. było to 51 proc. – i choć w naszym kraju rodzi się więcej chłopców, to wśród starszych grup wiekowych jest zdecydowanie więcej kobiet. Kobiety najkrócej żyją w woj. łódzkim (79,6 lat), a najdłużej w woj. podlaskim i podkarpackim – dożywają tam przeciętnie 81,9 i 81,8 lat. W 2020 r. mężczyźni żyli w Polsce średnio 72,6 lat, a kobiety 80,7 lat. W porównaniu z rokiem poprzednim czas życia skrócił się odpowiednio o 1,5 i 1,1 lat w związku z epidemią COVID-19.
“Jak wynika z Narodowego Testu Zdrowia Polaków 2020, kobiety dbają o zdrowie bardziej niż mężczyźni. Stąd nasze pytanie: czy to jest tak, że w związku z tym w kolejkach stoją krócej, czy może dłużej, czy te świadczenia otrzymują szybciej, bo są bardziej świadomego tego, co potrzebują, czy może wręcz przeciwnie, są tak zachłanne, że stoją w tych kolejkach i czekają na to, co im się należy?” – mówiła Milena Kruszewska z Fundacji Watch Health Care. “Odpowiedź jest taka, jakiej mniej więcej się spodziewaliśmy: system ochrony zdrowia w Polsce jest równy dla wszystkich, czyli wszyscy mamy utrudniony dostęp do świadczeń” – powiedziała.
W przypadku poszczególnych świadczeń średni czas oczekiwania jest różny. Jeżeli chodzi o chirurgię plastyczną (w barometrze nie są uwzględniane zabiegi z zakresu tzw. medycyny estetycznej) wynosi 6,6 miesiąca, w przypadku rekonstrukcji piersi od 7 do 13 miesięcy. Jeśli chodzi o angiologię – 6,1 miesiąca (pierwsza wizyta u lekarza angiologa – 8,5 miesiąca, konsultacja z chirurgiem naczyniowym – 8 miesięcy), urologię/uroginekologię – 3,6 miesiąca (skierowanie na badanie urodynamiczne – 5,9 miesiąca), endokrynologię – 3,3 miesiąca (wizyta u endokrynologa – 7,3 miesiąca), neurologię – 3,3 miesiąca (wizyta u neurochirurga – 5,7 miesiąca), immunologię – 3,1 miesiąca (wizyta u immunologa – 5,2 miesiąca), radioterapię onkologiczną – 0,7 miesiąca.
Średni czas oczekiwania na świadczenia wykonywane wyłącznie u kobiet to 2,2 miesiąca, z czego na 31 zdefiniowany świadczeń przeznaczonych wyłącznie dla kobiet 7 przekracza średni czas oczekiwania. W przypadku rekonstrukcji piersi – wymiany ekspandera na endoprotezę piersiową średni czas oczekiwania wynosi 13,1 miesiąca. W przypadku rekonstrukcji piersi – wstawienia implantu typu ekspander wynosi 7 miesięcy. Czas oczekiwania na operacje wypadania macicy metodą podwieszania z dostępem laparoskopowym wynosi 5,3 miesiąca. Czas oczekiwania na operację nietrzymania moczu metodą TOT wynosi 4,7 miesiąca. Czas oczekiwania na waginoplastykę wynosi 2,4 miesiąca, na laparoskopię diagnostyczną – 3,6 miesiąca, na histeroskopię diagnostyczną 2,5 miesiąca.
Średni czas oczekiwania na badania diagnostyczne wynosi 2,4 miesiąca. Czas oczekiwania na USG Doppler kończyn dolnych – 7,6 miesiąca. Czas oczekiwania na badania w kierunku 5 najczęstszych mutacji w obrębie genu BRCA1 u pacjentki potencjalnie obciążonej ryzykiem rozwoju dziedzicznego raka piersi wynosi 7,4 miesiąca.
Dostępność do badań diagnostycznych jest szczególnie zła w przypadku kobiet cierpiących na nietrzymanie moczu, podczas gdy dolegliwość ta może dotyczyć nawet 25 proc. polskiego społeczeństwa, w szczególności kobiet. W sporej części przypadków w celu wykonania badania urodynamicznego, jeżeli skierowanie nie pochodzi od lekarza zatrudnionego w danej placówce konieczna jest najpierw wizyta konsultacyjna, na której podejmowana jest decyzja o wykonaniu badania i dopiero wtedy ustala się konkretny termin. W związku z tym czas oczekiwania, mimo oszacowanego okresu około 6 miesięcy, może się dodatkowo wydłużyć.
W trudnej sytuacji znajdują się kobiety, u których co najmniej dwukrotnie doszło do poronienia o nieustalonej przyczynie. Wtedy do podstawowych procedur diagnostycznych należą badania mające wykluczyć anatomiczne przyczyny niepowodzeń i badania genetyczne, w szczególności badanie kariotypu pacjentek i ich partnerów. Czas oczekiwania na konsultacje i ewentualne wykonanie testów w tym przypadku wynosi 5,7 miesiąca.
Średni czas oczekiwania na wizytę u lekarza specjalisty to 3,7 miesiąca, ale czas oczekiwania na konsultacje u angiologa to 8,5 miesiąca, chirurga naczyniowego – 8 miesięcy, endokrynologa – 7,3 miesiąca. Pacjentka mająca skierowanie od psychologa, niezależnie od przyczyny skierowania, musi spędzić bez dostępu do pomocy lekarza psychiatry średnio ponad miesiąc, przy czym dokładny czas oczekiwania w wybranych placówkach może wynosić od kilku do kilkuset dni.
W barometrze wzięto też pod uwagę etapowość leczenia niektórych schorzeń, czyli czas liczony od wizyty u lekarza rodzinnego poprzez czas oczekiwania na wizytę u specjalisty, oczekiwania na różne badania i na sam zabieg. W razie przewlekłej niewydolności żylnej czas do usunięcia żylaków metodą klasyczną wynosi średnio 911 dni, w przypadku hiperprolaktynemii i bólów głowy czas do usunięcia guza prolaktynowego – o średnio 551 dni. Czas od podejrzenia raka tarczycy do tyreidektomii radykalnej to średnio 536 dni, od niespecyficznych objawów raka jajnika do operacji metodą laparotomii pośrodkowej to 145 dni, od podejrzenia raka piersi w badaniu mammograficznym do mastektomii całkowitej – 77 dni.
Przez ostatnie trzy lata Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji analizowała 827 zleceń dotyczących różnych produktów leczniczych, 29 z nich stanowiły zlecenia dotyczące produktów leczniczych stosowanych w chorobach występujących częściej u kobiet, takich jak np.: rak piersi, stwardnienie rozsiane, RZS, migrena, toczeń rumieniowaty, zapalenie pęcherza moczowego. Większość przeanalizowanych technologii wykorzystywanych wśród kobiet uzyskało warunkowe bądź negatywne rekomendacje lub stanowiska.
Fundacja Watch Health Care (WHC) od ponad 10 lat m.in. mierzy kolejki do lekarzy i wskazuje palące problemy w systemie ochrony zdrowia.
