Apel o powołanie ministerialnego zespołu do spraw walki z sepsą

Prof. Andrzej Kübler, zaapelował do Ministerstwa Zdrowia o powołanie Zespołu ds. Przeciwdziałania Sepsie. Głównym zadaniem zespołu winno być opracowanie i wdrożenie w polskim systemie opieki zdrowotnej kompleksowego programu zwalczania sepsy, a także podniesienie skuteczności, rozpoznawania i poprawy wyników jej leczenia.

Obecni na XXXIII Konferencji „Postępy w Anestezjologii i Intensywnej Terapii” i Kongresu IV Kongresu „Pokonać Sepsę” eksperci zwrócili uwagę, że powołanie Zespołu ds. Przeciwdziałania Sepsie jest priorytetem. Ich zdaniem, powinny zostać wdrożone działania, które pozwolą skutecznie walczyć z sepsą:

• Powołanie Zespołu Eksperckiego przy Ministerstwie Zdrowia., który opracuje Narodową Strategię ds. Walki z Sepsą.
• Powołanie w szpitalach wielodyscyplinarnych zespołów, zajmujących się rozpoznawaniem i leczeniem sepsy. Aby zmniejszyć liczbę pacjentów, których dotyka sepsa, należy wdrożyć dobrze funkcjonujące zespoły szybkiego reagowania, monitorować i oceniać skuteczność działań profilaktycznych i leczniczych.
• Ustandaryzowanie procedur obligujących pobieranie krwi na posiew, jej przechowywania, transportu i właściwej interpretacji wyników w przypadku podejrzenia wystąpienia sepsy, co pozwoli w krótkim czasie postawić trafną diagnozę w stanie zagrożenia życia. Posiew krwi stanowi podstawową metodę diagnostyczną umożliwiającą prawidłowe rozpoznanie i leczenie sepsy.
• Wprowadzenie do systemu opieki zdrowotnej jedenastej rewizji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11), która zawiera odpowiednie kodowanie dla sepsy.
• Wprowadzenie Krajowego Rejestru Przypadków Sepsy, który pozwoli na skuteczne oszacowanie epidemiologiczne występowania sepsy i związanego z nią ryzyka.
• Włączenie edukacji na temat sepsy do wszystkich programów szkolenia medycznego, przeddyplomowego i podyplomowego, mającego na celu poprawę wiedzy na temat sepsy, jako globalnego zagrożenia zdrowotnego.
• Podnoszenie świadomości społeczeństwa na temat sepsy poprzez programy edukacyjne.

„Jestem przekonany, że takie wydarzenie, jakim jest IV Kongresu „Pokonać Sepsę”, które mówi o zagrożeniach i problematyce sepsy, to doskonały moment, aby wystosować apel do Ministerstwa Zdrowia i zwrócić uwagę, że powołanie Zespołu ds. Przeciwdziałania Sepsie jest kluczowe dla zapobiegania i leczenia sepsy. Niestety w Polsce nadal wiemy o sepsie zbyt mało, szczególnie, jeśli porównamy system i programy przeciwdziałania sepsie w innych krajach UE. U nas nadal nie jest wprowadzony powszechny program monitorowania zakażeń krwi. A problem ten jest bardzo poważny, ponieważ każdego roku z powodu sepsy umiera bardzo wiele osób. Aby móc zmniejszyć śmiertelność z powodu sepsy, potrzebujemy m.in. narzędzi do kontroli jakości, powinniśmy wdrożyć zespoły szybkiego reagowania, monitorować i oceniać skuteczność działań profilaktycznych i leczniczych., Należy pamiętać, że szybkie rozpoznanie sepsy i wdrożenie odpowiedniego leczenia obniża śmiertelność pacjentów” – powiedział prof. Andrzej Kübler, prezes Stowarzyszenia „Pokonać sepsę”

„Powinniśmy zwiększać świadomość walki z zakażeniami krwi w Polsce. Konieczne jest wyszkolenie w tym zakresie zarówno młodych lekarzy jak i całego personelu medycznego. Ważne abyśmy mogli w pełni monitorować sepsę w Polsce i znacznie wcześniej rozpoczynać jej leczenie na oddziałach szpitalnych” – podkreśla prof. Marzenna Bartoszewicz, konsultant wojewódzki w dziedzinie mikrobiologii lekarskiej, wiceprezes Zarządu Głównego Towarzystwa Mikrobiologii Klinicznej.

Sepsa stanowi duży problem zdrowotny

Sepsa stanowi jeden z największych problemów medycyny. Według aktualnych wyników badań epidemiologicznych, rocznie na świecie zapada na nią 48,8 mln osób, a śmierć w jej wyniku ponosi 11 mln osób. Szybkie diagnozowanie pacjentów z sepsą jest obecnie kwestią priorytetową. Te zatrważające dane pokazują jak bardzo potrzebne są rozwiązania systemowe, które pozwolą rozpoznawać ją we wczesnym stadium.

Sepsa jest zagrażającą życiu reakcją organizmu na zakażenie. Dochodzi wtedy do dysfunkcji ważnych dla życia narządów. Najczęściej przyczyną sepsy są zakażenia układu oddechowego, infekcje w obrębie jamy brzusznej, zapalenie opon mózgowych i infekcje układu moczowego, może ją jednak wywołać każde zakażenie. Sepsa – może wystąpić w każdym wieku, jednak są grupy, które są na nią najbardziej narażone. Należą do nich: noworodki, niemowlęta w pierwszych 6 miesiącach życia, osoby po 65 roku życia, pacjenci z upośledzoną odpornością oraz osoby chorujące przewlekle.

Dwa lata pandemii COVID-19 wpłynęły znacząco na wzrost liczby przypadków sepsy z powodu infekcji wirusowej. Pacjenci leczeni na OIT z zagrażającą życiu niewydolnością narządową z powodu koronawirusa mieli objawy sepsy i zmarli wśród objawów sepsy. Niedawna globalna analiza przypadków COVID-19 leczonych na Oddziałach Intensywnej Terapii wykazała że objawy sepsy występowały u 79 proc. leczonych. Obserwacje prowadzone w polskich OIT wskazują, że u ponad 90 proc. pacjentów leczonych z powodu COVID-19 występowały objawy sepsy.

Niezbędnym elementem pozwalającym na odwrócenie rosnącego trendu występowania zakażeń krwi, sepsy jest wprowadzenie rejestru przypadków sepsy. Pozwoli to wykazać, ilu pacjentów choruje rocznie na sepsę i ilu umiera. W Polsce pacjenci diagnozowani są często w momencie, kiedy choroba jest już zaawansowana, a szanse na wyleczenie są wówczas ograniczone. Objawy zakażenia są nieswoiste i stwarzają trudności diagnostyczne. W diagnostyce sepsy niezmiernie istotne jest jak najszybsze wykonanie badań mikrobiologicznych. W tym celu pobiera się materiały na tzw. posiew. Najważniejszym materiałem dla potwierdzenia sepsy jest krew. Niestety, zdaniem ekspertów, w Polsce posiewy krwi wykonywane są zbyt rzadko i nie zawsze prawidłowo.