Domy pomocy opieki społecznej, szkoły i fundacje mają ogromne trudności z zakupem leków dla swych podopiecznych – alarmuje Rzecznik Praw Obywatelskich. Według znowelizowanego Prawa farmaceutycznego sprzedaż leku przez aptekę może odbywać się wyłącznie wobec podmiotów uprawnionych – pacjentów oraz podmiotów prowadzących działalność leczniczą.
Domy pomocy opieki społecznej, szkoły i fundacje nie mogą zakupić leku na fakturę
W przypadku podmiotów niewykonujących działalności leczniczej i niebędących uprawnionymi do prowadzenia obrotu produktami leczniczymi (co dotyczy np. fundacji, domów pomocy społecznej, domów dziecka) możliwa jest wyłącznie sprzedaż produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu w sklepach ogólnodostępnych, oraz w sklepach specjalistycznych zaopatrzenia medycznego. Dochodzi zatem do sytuacji, w której domy pomocy opieki społecznej, szkoły czy fundacje nie mogą zakupić leku w aptece na fakturę. Wówczas, zgodnie z art. 86a prawa farmaceutycznego, są traktowane jako podmiot nieuprawniony. Natomiast w obrocie pozaaptecznym posiadają ograniczony dostęp do produktów leczniczych. Oznacza to, że mają one obecnie ogromne trudności z zakupem leków dla swoich podopiecznych.
Kary za naruszenie przepisów znowelizowanego Prawa farmaceutycznego
Wątpliwości RPO budzą również regulacje co do kar za naruszenie tych przepisów. Stanowią one, że kto zbywa produkt leczniczy z naruszeniem ustawy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Może zatem dojść do sytuacji, w której farmaceuta może podlegać odpowiedzialności karnej za sprzedaż leku podmiotom nieuprawnionym np. dps-om czy fundacjom, który jest niezbędny do leczenia podopiecznego pacjenta. W myśl art. 68 Konstytucji obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Adam Bodnar wystąpił do ministra Łukasza Szumowskiego o pilne podjęcie inicjatywy ustawodawczej w celu nowelizacji prawa farmaceutycznego w tym zakresie.
Resort zdrowia wyjaśnia, że ostatnia nowelizacja art. 86a Prawa farmaceutycznego nie decyduje, że apteka może sprzedawać produkty lecznicze tylko osobom fizycznym. Wynika to wprost z przepisu, który określa podmioty (w tym inne niż osoby fizyczne), którym apteka może legalnie sprzedać produkty lecznicze. Ministerstwo informuje także, że nowe brzmienie art. 86a Prawa farmaceutycznego nie zabrania finansowania zakupu produktów leczniczych na rzecz pacjentów, którzy są pensjonariuszami DPS, podopiecznymi domów dziecka lub organizacji pożytku publicznego. Takie instytucje mogą zapłacić za produkty lecznicze nabywane w imieniu i na rzecz pacjenta, a transakcja taka może zostać udokumentowana prawidłowo wystawioną fakturą VAT.
Przepisy będą znowelizowane
Niedozwolona jest natomiast sytuacja, w której realizacja recepty polega na sprzedaży przepisanych na niej produktów na rzecz takie instytucji czy organizacji, a nie pacjenta wskazanego na recepcie. Według resortu schemat działania jest przejrzysty i prosty – leki są kupowane na rzecz konkretnego pacjenta i na tę osobę wystawiana jest faktura (jeżeli jest taka potrzeba). Natomiast jako płatnik może być wskazany ten podmiot, który faktycznie płaci. Aby doprecyzować te kwestię Ministerstwo Zdrowia podjęło decyzję, że przepis zostanie znowelizowany.
Z kolei Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny wyjaśnia, że ze znowelizowanych przepisów wynika, że apteka może zbywać produkty lecznicze do podmiotów nie będących uprawnionymi do prowadzenia działalności leczniczej. W tej kategorii mieszczą się m.in. przedszkola, szkoły oraz domy pomocy społecznej. Ważne jest jednak to, że przedmiotem takiej transakcji mogą być wyłącznie produkty lecznicze dopuszczone do obrotu w sklepach ogólnodostępnych (wybrane preparaty OTC).
/ mzdrowie
