Skuteczna, bezpieczna i racjonalna farmakoterapia jest jednym z fundamentów efektywnie działającego systemu ochrony zdrowia w każdym kraju. Polityka Lekowa Państwa jest dokumentem o charakterze strategicznym, który określa priorytety działań rządu w zakresie gospodarowania lekami w latach 2018-2022.
Dokument powstał w oparciu o założenia Światowej Organizacji Zdrowia dotyczące tworzenia i wdrażania polityki lekowej. Wyznacza on średnio- i długoterminowe cele stawiane uczestnikom i decydentom rynku farmaceutycznego oraz identyfikuje główne narzędzia ich osiągnięcia. Zapisy Polityki Lekowej były konsultowane ze wszystkimi zainteresowanymi stronami. Przyjęcie dokumentu nastąpiło w drodze konsensusu balansującego często sprzeczne cele i dążenia wielu środowisk.
W ujęciu krótkookresowym, Polityka poprzez wskazanie konkretnych rozwiązań, zwraca uwagę na potrzebne korekty działań systemu w ramach obowiązującego stanu prawnego. W ujęciu średnio i długo-okresowym dokument określa zmiany legislacyjne, konieczne do skutecznego wdrożenia opisywanych zmian kierunkowych.
Tak jak każdy dokument strategiczny Polityka Lekowa wymaga monitorowania zakresu jej realizacji w określonych okresach, implementacji korekt, redefinicji priorytetów.
Od akceptacji dokumentu mija właśnie 9 miesięcy, co jest dobrym momentem do pierwszego podsumowania.
Do skutecznych wdrożeń zapisów dokumentu można bezsprzecznie uznać powołanie Agencji Badań Medycznych wraz z wachlarzem potencjalnych zmian w systemie, które ta instytucja ze sobą niesie. Wydaje się również, że zmiany legislacyjne doprowadziły to zmniejszenia obciążeń biurokratycznych w planowaniu i realizacji badań klinicznych w Polsce. Zmiany prawa doprowadziły także do lepszych możliwości kontrolnych oraz szerszej współpracy powołanych do tego służb w zakresie ograniczenia eksportu równoległego leków, których brakuje w polskich aptekach. Cieszy również spadek poziomu współpłacenia pacjentów za leki w lecznictwie otwartym.
Do głównych, jeszcze nie zrealizowanych wyzwań należy nowelizacja ustawy refundacyjnej wraz z wieloma zmianami ułatwiającymi procesy podejmowania decyzji w refundacji i określaniu cen leków. Przyjęcie aktu przyczyniłoby się m. in. do bardziej skutecznej, profesjonalnej kontroli nad programami lekowymi i szerszego stosowanie instrumentów dzielenia ryzyka opartych o wyniki zdrowotne, co pozostaje w harmonii z założeniami opieki zdrowotnej opartej na wartościach (VBHC). Nowelizacja zwiększyłaby także przewidywalność finansowania leków, ułatwiła współpracę międzynarodową w zakresie obniżania cen leków, wprowadziła early advice w refundacji i wiele innych potrzebnych zmian.
Nie doszło także do uchwalenia ustawy o zawodzie farmaceuty, aktu od wielu lat oczekiwanego przez środowisko. Pozwoliłaby ona na redefinicję zadań farmaceuty jako zawodu oraz, wzorem innych krajów, pozytywnie wpłynęłaby na realokacje zasobów systemu ochrony zdrowia w Polsce, borykającego się m. in. z niedoborami lekarzy czy pielęgniarek.
Jedną z niezrealizowanych obietnic Polityki Lekowej, odzwierciedloną także w Planie Zrównoważonego Rozwoju Premiera RP, jest stworzenie zespołu zachęt dla przemysłu biotechnologicznego i farmaceutycznego, obejmującego nowe patenty, implementację projektów R&D, działalność produkcyjną i aktywności proeksportowe.
Prezentacja prof. Marcina Czecha dostępna jest tutaj
AUTOR: PROF. MARCIN CZECH