W wyniku prac prowadzonych w Centrum Chorób Piersi (Breast Unit) Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu, we współpracy z Polskim Towarzystwem Onkologicznym, przy wsparciu inicjatywy All.Can Polska powstał dokument „Standardy obsługi pacjentów w ramach leczenia raka piersi”. Opisuje optymalny model działania placówki zajmującej się leczeniem raka piersi.
“Na podstawie rozporządzenia Ministerstwa Zdrowia z października 2019 roku, dotyczącego kompleksowej opieki nad pacjentkami z rakiem piersi w Polsce, kilka placówek podjęło się wyzwania tworzenia takich wyspecjalizowanych ośrodków. Z uwagi na wielodyscyplinarny charakter tzw. unitów oraz wysoko postawione kryteria jakościowe, niezbędne jest wdrożenie standardów organizacyjnych, które poprawią i usprawnią wszystkie procesy zachodzące wewnątrz tych unitów” – podkreślił Szymon Chrostowski, przewodniczący All.Can Polska, która wsparła realizację projektu.
Celem projektu było wypracowanie metod i standardów dotyczących wdrożenia, a następnie realizacji procesów obsługi, diagnostyki i leczenia pacjentek z rakiem piersi w ramach terapii skojarzonej, prowadzonej w Dolnośląskim Centrum Onkologii. Zespół projektowy skupił się na analizie lokalnych realiów leczenia chorób piersi i na tej podstawie wskazał optymalne metody doskonalenia procesów diagnostyki, leczenia i wsparcia pacjentów możliwe do wdrożenia także w innych polskich ośrodkach onkologicznych, nie tylko tym zajmującym się terapią raka piersi.
Nowoczesne narzędzia optymalizacji
Autorzy raportu zaproponowali nowoczesne podejście do udoskonalania organizacji pracy szpitala, z wykorzystaniem takich narzędzi jak m.in. mapa procesów czy diagram przepływu procesu. Opracowana mapa procesów szczegółowo przedstawia drogę pacjentki leczonej we wrocławskim Breast Unit oraz zależności pomiędzy poszczególnymi procesami. Drogę pacjentki analizowano pod kątem jej stanu zdrowia, wyników badań i etapu leczenia. Pacjentka przechodzi przez następujące etapy:
- rejestracja,
- weryfikacja lekarska – po tym procesie pojawiają się cztery możliwe ścieżki postępowania zależne od ośmiu zdefiniowanych sytuacji (np. pacjentka bez wykonanych badań – wtedy kolejnym procesem jest diagnostyka podstawowa, pacjentka z rozpoznanym rakiem – wtedy następuje diagnostyka pogłębiona),
- diagnostyka podstawowa po której, w zależności od wyników, może się pojawić diagnostyka pogłębiona lub follow-up,
- konsylium, gdzie pacjentka otrzymuje również wsparcie psychologiczne,
- leczenie podzielone na trzy formy: chirurgiczne, systemowe i radioterapię (ze wsparciem psychologicznym i rehabilitacją),
- follow-up z podziałem wynikającym z rodzaju przebytego leczenia.
Wypracowano nowe standardy i procesy, np.:
- standard przygotowania pacjenta i przepływu informacji,
- procedura identyfikacji i aktualizacji dwóch numerów telefonów (pacjenta i opiekuna),
- procedura oddzwonienia przy pacjentce na podany numer komórkowy celem jego weryfikacji,
- standard wyznaczenia lekarza – członka konsylium wielodyscyplinarnego, który prosi o konsultację badania histopatologicznego,
- standard notowania wypożyczeń historii choroby (tzw. zeszyt wypożyczeń),
- standard leczenia przeciwbólowego po wypisaniu pacjenta ze szpitala.
“Tworzenie wyspecjalizowanych unitów narządowych, zapewniających kompleksową i skoordynowaną opiekę jest jednym z elementów NSO. Jestem przekonany, że zastosowana w ramach projektu w DCO, metodyka i wypracowane standardy i procesy mogą być przykładem dla innych ośrodków onkologicznych w Polsce, które będą dążyć do stworzenia wyspecjalizowanych unitów narządowych” – zaznaczył prof. Piotr Rutkowski, NIO, przewodniczący zespołu do spraw Narodowej Strategii Onkologicznej.
“Upowszechnienie modelu kompleksowej i koordynowanej opieki onkologicznej, skoncentrowanej wokół potrzeb pacjenta – to jedno z najważniejszych wyzwań współczesnej onkologii. Nie ulega wątpliwości, że koncentracja procedur wysokospecjalistycznych w ośrodkach kompetencji (tzw. unitach) pozwala na poprawę wyników leczenia oraz zwiększa dostępność do nowoczesnych technologii i terapii medycznych. Warunkiem wprowadzenia kompleksowej i koordynowanej opieki onkologicznej jest nie tylko rozwój nowoczesnych metod leczenia nowotworów, ale przede wszystkim sprawna organizacja całego procesu diagnostyczno-terapeutycznego. Jako lekarz i dyrektor szpitala obserwuję od wielu lat system opieki onkologicznej i zauważam liczne problemy o charakterze organizacyjnym. Bardzo częstym problemem jest brak precyzyjnego podziału kompetencji oraz koordynacji zadań między poszczególnymi komórkami i osobami w ramach szpitala. Często zawodzi również komunikacja i wymiana informacji, która jest bardzo istotna w pracy interdyscyplinarnego zespołu medycznego i niemedycznego. Musimy zdać sobie sprawę, że docelowo preferowany model opieki wymusi lepszą i bardziej profesjonalną współpracę pomiędzy poszczególnymi członkami personelu medycznego” – powiedział dr Adam Maciejczyk, lider projektu, dyrektor Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu, prezes Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.
Leczenie chirurgiczne
Metodykę zastosowaną w DCO przedstawiono na przykładzie jednego z najważniejszych procesów, czyli leczenia chirurgicznego. Jej opracowywanie stało się okazją do ujednolicenia przebiegu procesu i czytelnego zaprezentowania jakie czynności i w jakiej kolejności w nim występują. Wypracowano m.in. standard doboru personelu chirurgicznego, standard przygotowania wymaganego sprzętu, standard doboru personelu niechirurgicznego czy standard komunikacji w pacjentem w przypadku odmowy przeprowadzenia leczenia oszczędzającego. Tworzenie mapy procesu „leczenie chirurgiczne” odbywało się w oparciu o wywiady indywidualne, które wykazały, że z punktu widzenia różnych osób, proces ten wyglądał różnie. Raport stał się wygodną podstawą do szkoleń pracowników. Mapa dała nie tylko czytelny i jednoznaczny obraz procesu, ale też bardzo konkretnie rozdziela odpowiedzialności poszczególnych pracowników, wyjaśniając wszelkie niejasności co do odpowiedzialności za poszczególne czynności.
