Kancelaria prawna „Domański Zakrzewski Palinka” opublikowała raport dotyczący zwiększenia dostępności szczepień zalecanych. Autorzy raportu analizują możliwości stworzenia dodatkowych modeli wykonywania szczepień, które funkcjonowałyby obok modelu tradycyjnego, jako działania komplementarne lub usprawniające istniejące procedury.
Tradycyjny model szczepień wykonywanych przez podmioty lecznicze ma ograniczony potencjał wyszczepialności, który w stosunku do grypy określa się jako 75 proc osób starszych. Autorzy raportu analizują różne kierunki zmian legislacyjnych, które mogłyby zwiększyć zakres szczepień zalecanych. W raporcie zostały omówione aspekty przeprowadzania szczepień w podmiotach leczniczych oraz możliwości przeprowadzania szczepień w aptekach. W pierwszym obszarze omówiono przepisy regulujące obrót szczepionkami, finansowanie oraz uprawnienia personelu. Obejmowało to identyfikację wątpliwości prawnych oraz przedstawienie propozycji zmian legislacyjnych. Jednym z proponowanych rozwiązań jest także uprawnienie pielęgniarek do ordynowania szczepionek.
W obszarze przeprowadzania szczepień w aptekach analizie poddano istniejące otoczenie prawne, w szczególności w zakresie barier regulacyjnych. Pozwoliło to zidentyfikować, jakie zmiany prawne należałoby wprowadzić aby umożliwić przeprowadzanie szczepień w aptekach, w tym przez farmaceutów. Zdaniem autorów raportu takie rozwiązanie wpisuje się w postulowane w Polityce Lekowej na lata 2018-2022 wprowadzenie opieki farmaceutycznej.
Najważniejsze tezy raportu
Aby zwiększyć odsetek pacjentów szczepionych w praktykach lekarskich niezbędne jest usunięcie wątpliwości prawnych dotyczących możliwości dostarczenia pacjentowi szczepionki za opłatą i wliczania w koszty jej zakupu wydatków na transport i przechowywanie. Należy też poszerzyć kategorię leków, które praktyki lekarskie mogą nabywać z hurtowni farmaceutycznych.
Zwiększeniu dostępności szczepień pomoże efektywniejsze zaangażowanie pielęgniarek. Obecnie pielęgniarki nie mogą kupować szczepionek w hurtowniach farmaceutycznych. Należałoby zmienić odpowiednie rozporządzenia, aby zakup był możliwy i mógł być dokonywany na podstawie zapotrzebowania. Należałoby także umożliwić przeprowadzenie badania kwalifikacyjnego do szczepienia przez pielęgniarkę. Szczepionki zalecane powinny być też dodane do wykazu produktów leczniczych, które mogą ordynować pielęgniarki.
Doświadczenia innych państw europejskich wskazują, że szczepienia w aptekach są skutecznym kanałem szczepień osób dorosłych i starszych. Według autorów raportu obecne przepisy ustawy o działalności leczniczej pozwalają na przeprowadzanie szczepień w aptekach przez praktyki lekarskie lub pielęgniarskie. Dozwolone jest bowiem przeprowadzanie szczepień w miejscu pobytu pacjenta, czyli także w aptece jako miejscu wezwania. Potrzebne byłoby jednak wydzielenie w lokalu, w którym apteka prowadzi działalność, przestrzeni do przeprowadzania szczepień. Aby szczepienia dokonywane w aptece mogły być finansowane ze środków publicznych, trzeba zaktualizować zarządzenie Prezesa NFZ dotyczące wskazywania miejsca udzielania świadczeń.
Według obecnych przepisów farmaceuci nie mogą dokonywać kwalifikacji do szczepienia ani wykonywać szczepień. Aby to było możliwe, potrzebna byłaby kompleksowa zmiana regulacyjna dotycząca wielu ustaw, m.in. ustawy o chorobach zakaźnych, o izbach aptekarskich, prawa farmaceutycznego.
Większej dostępności szczepionek może sprzyjać także zmiana kategorii ich dostępności lub umożliwienie ich wydawania bez preskrypcji lekarskiej. W niektórych państwach członkowskich UE szczepionki są wydawane bez recepty, co oznacza także, iż pacjent nie ma konieczności odbycia wizyty kwalifikacyjnej.
Autorzy raportu rekomendują, aby szczepionki nie uzyskiwały statusu OTC, ponieważ powinny być stosowane pod nadzorem. W niektórych krajach funkcjonują za to rozwiązania, w których to farmaceuci w ramach opieki farmaceutycznej, bez recepty, mogą ordynować szczepionki określonym grupom osób, np. zdefiniowanym pod względem wieku.
/ mzdrowie
