Psychiatrzy i neurolodzy łączą siły w działaniach na rzecz zdrowia mózgu

Profesor Alina Kułakowska, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego oraz prof. Agata Szulc, prezes elekt Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego podkreślają, że oba środowiska medyczne są gotowe do budowania koalicji z pacjentami i ekspertami systemowymi w celu opracowania strategii dla zdrowia mózgu i uczynienia jej priorytetem polskiej polityki zdrowotnej.

Przedstawiciele towarzystw naukowych neurologii i psychiatrii wzięli udział we wspólnej konferencji prasowej pt. „Zdrowie mózgu niezbędnym priorytetem polskiej polityki zdrowotnej”. Doktor Małgorzata Gałązka-Sobotka z Instytutu Zarządzania w Ochronie Zdrowia Uczelni Łazarskiego przedstawiła wyniki badania “Postrzeganie oraz wiedza Polaków na temat zdrowia i chorób mózgu”. Świadczą one o powszechności chorób mózgu, jako że 48 proc. Polaków zadeklarowało, że osobiście zna osobę zmagającą się z chorobą mózgu, a 26 proc. ma takiego chorego w najbliższej rodzinie. Badanie pokazuje, że wiedza Polaków na temat zdrowia i chorób mózgu nie jest zbyt dobra, a co gorsze – w ostatnich latach nie poprawiła się.

Z badania wynika, że Polacy w przypadku zachorowania na chorobę mózgu najbardziej obawiają się utraty samodzielności lub niezależności (73 proc.). Ponad połowa ma obawy związane z brakiem dostępu do odpowiedniej opieki (57 proc.) oraz pogorszeniem się sytuacji finansowej w związku z kosztami leczenia (51 proc.). Według ekspertów takie wyniki nie powinny dziwić, ponieważ 75 proc. Polaków średnio lub słabo ocenia zarówno dostęp do publicznej specjalistycznej opieki neurologicznej jak i psychiatrycznej/psychologicznej. Większość respondentów negatywnie oceniła dostęp do specjalistów oraz czas oczekiwania na wizytę. 47 proc. Polaków uważa, że choroby mózgu są stygmatyzujące – najczęściej ze względu na: brak zrozumienia społecznego dla nietypowych zachowań osób chorych (67 proc.) oraz ich niesamodzielność (63 proc.).

Pełne wyniki badania są dostępne na stronach Fundacji Mental Power – https://dlazdrowiamozgu.pl/wp-content/uploads/2024/12/16.12.2024-ARC_dla_MentalPower-Fundacja-dla-Zdrowia-Mozgu_raport_FINAL.pdf

Uczestnicy spotkania zgodzili się, że wiedza społeczna na temat mózgu zdecydowanie wymaga poprawy, gdyż Polacy sami określają swój poziom wiedzy jako słaby lub bardzo słaby w przeciwieństwie do wiedzy na temat np. otyłości czy chorób nowotworowych. Eksperci podkreślili, że mózg człowieka rozwija się od poczęcia, ale już w wieku około 30 lat procesy związane ze starzeniem – jak choćby kurczenie się obszarów odpowiedzialnych za pamięć, percepcję, uczenie się i uważność – zaczynają przybierać na sile. Mechanizmy starzenia się mózgu mają swój początek już w dzieciństwie, stąd tak istotna jest wczesna edukacja i profilaktyka pierwotna. Sytuacja wymaga pilnych działań, aby temat zdrowia mózgu był zauważony na szczeblu polityki zdrowotnej, a nawet szerzej – ponieważ odpowiednia profilaktyka ma szansę opóźnić nadciągające „tsunami” chorób neurodegeneracyjnych, nerwic lękowych czy uzależnień od popularnych technologii i mediów cyfrowych, na co szczególną uwagę zwróciła prof. Agata Szulc z Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego.

Zdaniem Izabelli Dessoulavy-Gładysz, prezeski Fundacji Mental Power, która jest członkiem Europejskiej Rady ds. Mózgu, współdziałanie neurologów i psychiatrów jest zgodne z kierunkiem polityki zdrowotnej wyznaczonym przez Komisję Europejską oraz WHO, która w dokumencie „Intersectoral Global Action Plan on epilepsy and other neurological disorders (IGAP)” wzywa kraje do opracowania i wdrożenia do 2031 r. kompleksowego planu promocji zdrowia mózgu i zapobiegania zaburzeniom neurologicznym i psychicznym w całym okresie życia. Jak podkreśliła Izabella Dessoulavy-Gładysz, 90 proc. Polaków uważa, że profilaktyka mózgu powinna być równie ważna jak leczenie, a temat zdrowia mózgu wymaga większej uwagi i edukacji, aby zmniejszyć stygmatyzację chorób neurologicznych i psychicznych (88 proc). Polacy są także przekonani, że osoby cierpiące na choroby mózgu mogą prowadzić normalne życie, jeśli otrzymają właściwe leczenie i wsparcie (87 proc.).