• Kontakt
  • Reklama
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
NEWSLETTER
mzdrowie.pl
Radio mZdrowie.pl
  • FAKTY
    CAR-T w kolejnym ośrodku w Polsce
    FAKTY

    CAR-T w kolejnym ośrodku w Polsce

    Malwina Użarowska
    19/04/2021
    FAKTY

    Zapowiedź podwyżek dla personelu niemedycznego

    Krzysztof Jakubiak
    15/04/2021
    Usługi prozdrowotne w aptekach wesprą system opieki zdrowotnej
    FAKTY

    Usługi prozdrowotne w aptekach wesprą system opieki zdrowotnej

    redakcja
    14/04/2021
    Można korzystać ze szczepionek mimo że ich produkcja budzi sprzeciw moralny
    FAKTY

    Można korzystać ze szczepionek mimo że ich produkcja budzi sprzeciw moralny

    Marta Pietrzak
    14/04/2021
    Rajmund Miller: wybór Rafała Trzaskowskiego to szansa na lepszą ochronę zdrowia
    FAKTY

    Sejmowa komisja zdrowia przeciwko nowelizacji ustawy o mapach potrzeb zdrowotnych

    Marta Pietrzak
    14/04/2021
    Liczba aptek będzie spadać, ale dystrubucja leków będzie efektywniejsza kosztowo
    FAKTY

    Ministerialny raport zapowiada zmiany w opiece farmaceutycznej

    Apolonia Cichocka
    14/04/2021
    Wojciech Maksymowicz wiceministrem nauki
    FAKTY

    Ministerstwo Zdrowia ma wątpliwości czy w Olsztynie prowadzono eksperymenty na płodach

    Marta Pietrzak
    13/04/2021
  • TRENDY
    Czas na dyskusję o realnie lepszym dofinansowaniu systemu
    TRENDY

    Rośnie liczba chorób układu krążenia i spowodowanych przez nie zgonów

    redakcja
    19/04/2021
    WHO ogłasza stan wyjątkowy
    TRENDY

    Szczepionki: 272 projekty, 88 w fazie badań klinicznych, kilkanaście w użyciu

    Krzysztof Jakubiak
    16/04/2021
    Nadal czekamy na koncepcję centralizacji szpitalnictwa
    TRENDY

    Nadal czekamy na koncepcję centralizacji szpitalnictwa

    Apolonia Cichocka
    14/04/2021
    Cyfryzacja ochrony zdrowia przyspieszyła, ale brakuje pracowników medycznych
    TRENDY

    Cyfryzacja ochrony zdrowia przyspieszyła, ale brakuje pracowników medycznych

    Krzysztof Jakubiak
    12/04/2021
    Europa upomina się o dostęp do remdesiviru
    TRENDY

    Niemcy planują dwustronne rozmowy z Rosją o zakupie szczepionki Sputnik V

    Marta Pietrzak
    08/04/2021
    Hormonalna antykoncepcja może wywoływać depresję i skłonności samobójcze
    TRENDY

    Kondycja psychiczna uczniów coraz gorsza

    Marta Pietrzak
    07/04/2021
    Nowe metody przesiewowego wykrywania zagrożeń epidemicznych
    TRENDY

    Nowe metody przesiewowego wykrywania zagrożeń epidemicznych

    Krzysztof Jakubiak
    02/04/2021
  • LEKI
    LEKI

    Skraca się lista innowacyjnych leków dla Funduszu Medycznego

    Krzysztof Jakubiak
    16/04/2021
    Pozytywna rekomendacja dla niwolumabu w leczeniu czerniaka
    LEKI

    Rada Przejrzystości skraca listę innowacyjnych technologii dla Funduszu Medycznego

    redakcja
    14/04/2021
    Dorota Sands: Nie jeden COVID na świecie
    LEKI

    Nowe leki na mukowiscydozę zmieniają ją w chorobę przewlekłą

    Marta Pietrzak
    12/04/2021
    Amerykanie wstrzymują badania nad osoczem ozdrowieńców z powodu braku efektów
    LEKI

    Amerykanie rozpoczęli badania reakcji alergicznych na szczepionki przeciw COVID-19

    redakcja
    08/04/2021
    Raport o HCV: zdążyć przed „skrajnym spustoszeniem organizmu”
    LEKI

    Nowe zasady RDTL powinny zwiększać jego dostępność

    Krzysztof Jakubiak
    07/04/2021
    Andrzej Ryś o agendzie nowej Komisji Europejskiej
    BRUKSELA

    EMA ocenia trzy kolejne szczepionki na COVID-19

    Marta Pietrzak
    03/04/2021
    EMA zatwierdziła pierwszy doustny lek przeciw SMA
    LEKI

    EMA zatwierdziła pierwszy doustny lek przeciw SMA

    Krzysztof Jakubiak
    30/03/2021
  • MEDYCYNA
    Czym lekarze leczą COVID-19
    MEDYCYNA

    Od czego zależy odporność na choroby zakaźne

    Marta Pietrzak
    19/04/2021
    Parlamentarny zespół apeluje o zmiany w organizacji leczenia raka nerki
    MEDYCYNA

    Parlamentarny zespół apeluje o zmiany w organizacji leczenia raka nerki

    Krzysztof Jakubiak
    15/04/2021
    Debata: Finansowanie ścieżki pacjenta onkologicznego (cz. 1 – diagnostyka)
    MEDYCYNA

    Rozpoczyna się tworzenie sieci ośrodków leczenia nowotworu jelita grubego

    Krzysztof Jakubiak
    15/04/2021
    Waldemar Kraska wiceministrem odpowiedzialnym za ratownictwo medyczne
    MEDYCYNA

    Trzeba nadrobić zaniechania w opiece zdrowotnej nad seniorami

    Krzysztof Jakubiak
    14/04/2021
    Przyspieszyć terapię zawału serca
    MEDYCYNA

    Powstał model opieki kardioonkologicznej

    Marta Pietrzak
    12/04/2021
    Badanie kliniczne amantadyny rozpoczęło się w Górnośląskim Centrum Medycznym
    MEDYCYNA

    Badanie kliniczne amantadyny rozpoczęło się w Górnośląskim Centrum Medycznym

    Krzysztof Jakubiak
    09/04/2021
    Pandemia zwiększa zainteresowanie operacjami bariatrycznymi
    EKSPERCI

    Narasta problem otyłości wymagającej leczenia

    Apolonia Cichocka
    09/04/2021
  • PRAWO
    Olimpijczycy będą zaszczepieni
    PRAWO

    Olimpijczycy będą zaszczepieni

    Krzysztof Jakubiak
    14/04/2021
    Miejsce i rola organizacji pacjenckich – głosy w debacie mZdrowie
    PRAWO

    Projekt ustawy o Funduszu Kompensacyjnym trafił do konsultacji publicznych

    Krzysztof Jakubiak
    12/04/2021
    Farmaceuci będą szczepić przeciw COVID-19, potrzebne dostosowanie aptek
    PRAWO

    Farmaceuci wreszcie będą mogli szczepić

    Krzysztof Jakubiak
    01/04/2021
    Filip Nowak
    PRAWO

    Rozliczanie ubiegłorocznych kontraktów do końca 2021

    Krzysztof Jakubiak
    26/03/2021
    Senat daje miliard więcej na NFZ
    PRAWO

    Senat poparł ustawę o kwalifikowaniu do szczepień nie tylko przez lekarzy

    Marta Pietrzak
    26/03/2021
    Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi o zmianę prawa farmaceutycznego
    PRAWO

    Sąd Najwyższy unieważnia kary za łamanie zakazów epidemicznych

    Krzysztof Jakubiak
    16/03/2021
    PRAWO

    Minister ogranicza możliwości wykorzystania teleporad w POZ

    Krzysztof Jakubiak
    08/03/2021
  • PACJENT

    Wojciech Machajek
    PACJENT

    Światowy Dzień Parkinsona z lekkim optymizmem

    Krzysztof Jakubiak
    09/04/2021
    QALY o pięć procent w górę. Jak to się przełoży na wnioski refundacyjne?
    PACJENT

    Kampania społeczna do chorych z rakiem jelita grubego „Podpowiem Ci, jak …”

    Marta Pietrzak
    01/04/2021
    Efekt uboczny pandemii: duży spadek zachorowań na choroby zakaźne
    PACJENT

    Kleszczowe zapalenie mózgu w Polsce

    Marta Pietrzak
    24/03/2021
    Prawidłowe żywienie ważne jest również po zakończeniu terapii onkologicznej
    PACJENT

    Prawidłowe żywienie ważne jest również po zakończeniu terapii onkologicznej

    redakcja
    24/03/2021
    Pacjenci z dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym czekają na nowoczesne leczenie
    PACJENT

    Pacjenci z dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym czekają na nowoczesne leczenie

    Malwina Użarowska
    19/03/2021
    Miejsce i rola organizacji pacjenckich – głosy w debacie mZdrowie
    PACJENT

    Pandemia pogarsza dostęp do leczenia i wpływa na prawa i samopoczucie pacjentów

    Krzysztof Jakubiak
    19/03/2021
    Polscy Okuliści Kontra Jaskra
    PACJENT

    Polscy Okuliści Kontra Jaskra

    Krzysztof Jakubiak
    08/03/2021

  • KADRY

    Debata: Poszerzanie dostępu do leczenia biologicznego
    KADRY

    Personel niemedyczny także czeka na dodatki za pracę w pandemii

    Marta Pietrzak
    14/04/2021
    Iwona Maroszyńska dyrektorem Centrum Zdrowia Matki Polki
    KADRY

    Iwona Maroszyńska dyrektorem Centrum Zdrowia Matki Polki

    Krzysztof Jakubiak
    08/04/2021
    Rząd nie podejmuje dialogu, aby uporządkować sytuację pielęgniarek
    KADRY

    Rząd nie podejmuje dialogu, aby uporządkować sytuację pielęgniarek

    Marta Pietrzak
    08/04/2021
    Idziemy w stronę sztucznej inteligencji
    KADRY

    Maciej Banach zrezygnował z kierowania Centrum Zdrowia Matki Polki

    Krzysztof Jakubiak
    29/03/2021
    Apteki uchylają się od świadczenia nocnych dyżurów w czasie pandemii
    KADRY

    Związki i organizacje zawodowe apelują do prezydenta o interwencję w sprawie płacy minimalnej

    Krzysztof Jakubiak
    29/03/2021
    Pełnomocnik ministra będzie zarządzał Szpitalem Południowym
    KADRY

    Pełnomocnik ministra będzie zarządzał Szpitalem Południowym

    Krzysztof Jakubiak
    26/03/2021
    KADRY

    Wojewoda mazowiecki skierował już ponad 70 osób do pracy w Szpitalu Południowym

    Krzysztof Jakubiak
    20/03/2021

  • W BIZNESIE

    PharmaNET: za dużo uprawnień w ręce samorządu aptekarskiego
    W BIZNESIE

    Organizacje przedsiębiorców apelują o rozważne stosowanie ustawy o zawodzie farmaceuty

    Krzysztof Jakubiak
    16/04/2021
    Liczba aptek w Polsce powinna się zmniejszyć
    W BIZNESIE

    Większość krajów europejskich reguluje rynek apteczny przepisami antykoncentracyjnymi

    Krzysztof Jakubiak
    16/04/2021
    Gdzie znikają pieniądze w służbie zdrowia? – debata redakcyjna
    W BIZNESIE

    Powstał związek branżowy sektora biotechnologicznego BioForum

    Apolonia Cichocka
    01/04/2021
    Projekt ustawy o zgonach skierowany do konsultacji
    W BIZNESIE

    Francuski sąd uznał producenta leku na odchudzanie za winnego śmierci kilkuset osób

    Krzysztof Jakubiak
    29/03/2021
    Medicines for Europe apeluje o zniesienie ceł, restrykcji i barier handlowych
    W BIZNESIE

    Producenci leków generycznych proszą o unijny RTR

    Bartłomiej Leśniewski
    23/03/2021
    Celon Pharma zarejestrował Salmex na rynku francuskim
    W BIZNESIE

    Mabion będzie produkował szczepionki Novavax

    Krzysztof Jakubiak
    03/03/2021
    Polfa Tarchomin przygotowuje linię do rozlewu szczepionek
    W BIZNESIE

    Polfa Tarchomin przygotowuje linię do rozlewu szczepionek

    Krzysztof Jakubiak
    01/03/2021

  • RADIO

    PODCAST: o rotawirusach, czyli gdzie dwóch się bije…
    MEDYCYNA

    PODCAST: o rotawirusach, czyli gdzie dwóch się bije…

    Krzysztof Jakubiak
    21/10/2020
    PODCAST: co poszło nie tak w walce z pandemią
    FAKTY

    PODCAST: co poszło nie tak w walce z pandemią

    Krzysztof Jakubiak
    03/10/2020
    PODCAST: łuszczyca zmienia życie
    MEDYCYNA

    PODCAST: łuszczyca zmienia życie

    Krzysztof Jakubiak
    13/09/2020
    PODCAST: rekord świata w leczeniu SMA
    MEDYCYNA

    PODCAST: rekord świata w leczeniu SMA

    Krzysztof Jakubiak
    03/09/2020
    PODCAST: coraz lepiej leczymy łuszczycę, ale do ideału jeszcze trochę brakuje
    MEDYCYNA

    PODCAST: coraz lepiej leczymy łuszczycę, ale do ideału jeszcze trochę brakuje

    Krzysztof Jakubiak
    03/09/2020
    PODCAST: Politycy w pandemii, pandemia w polityce
    DEBATY

    PODCAST: Politycy w pandemii, pandemia w polityce

    Krzysztof Jakubiak
    11/08/2020
    PODCAST: Szybka diagnostyka i wydzielone ścieżki – albo Armagedon
    EKSPERCI

    PODCAST: Szybka diagnostyka i wydzielone ścieżki – albo Armagedon

    Krzysztof Jakubiak
    10/08/2020

  • FAKTY
    CAR-T w kolejnym ośrodku w Polsce
    FAKTY

    CAR-T w kolejnym ośrodku w Polsce

    Malwina Użarowska
    19/04/2021
    FAKTY

    Zapowiedź podwyżek dla personelu niemedycznego

    Krzysztof Jakubiak
    15/04/2021
    Usługi prozdrowotne w aptekach wesprą system opieki zdrowotnej
    FAKTY

    Usługi prozdrowotne w aptekach wesprą system opieki zdrowotnej

    redakcja
    14/04/2021
    Można korzystać ze szczepionek mimo że ich produkcja budzi sprzeciw moralny
    FAKTY

    Można korzystać ze szczepionek mimo że ich produkcja budzi sprzeciw moralny

    Marta Pietrzak
    14/04/2021
    Rajmund Miller: wybór Rafała Trzaskowskiego to szansa na lepszą ochronę zdrowia
    FAKTY

    Sejmowa komisja zdrowia przeciwko nowelizacji ustawy o mapach potrzeb zdrowotnych

    Marta Pietrzak
    14/04/2021
    Liczba aptek będzie spadać, ale dystrubucja leków będzie efektywniejsza kosztowo
    FAKTY

    Ministerialny raport zapowiada zmiany w opiece farmaceutycznej

    Apolonia Cichocka
    14/04/2021
    Wojciech Maksymowicz wiceministrem nauki
    FAKTY

    Ministerstwo Zdrowia ma wątpliwości czy w Olsztynie prowadzono eksperymenty na płodach

    Marta Pietrzak
    13/04/2021
  • TRENDY
    Czas na dyskusję o realnie lepszym dofinansowaniu systemu
    TRENDY

    Rośnie liczba chorób układu krążenia i spowodowanych przez nie zgonów

    redakcja
    19/04/2021
    WHO ogłasza stan wyjątkowy
    TRENDY

    Szczepionki: 272 projekty, 88 w fazie badań klinicznych, kilkanaście w użyciu

    Krzysztof Jakubiak
    16/04/2021
    Nadal czekamy na koncepcję centralizacji szpitalnictwa
    TRENDY

    Nadal czekamy na koncepcję centralizacji szpitalnictwa

    Apolonia Cichocka
    14/04/2021
    Cyfryzacja ochrony zdrowia przyspieszyła, ale brakuje pracowników medycznych
    TRENDY

    Cyfryzacja ochrony zdrowia przyspieszyła, ale brakuje pracowników medycznych

    Krzysztof Jakubiak
    12/04/2021
    Europa upomina się o dostęp do remdesiviru
    TRENDY

    Niemcy planują dwustronne rozmowy z Rosją o zakupie szczepionki Sputnik V

    Marta Pietrzak
    08/04/2021
    Hormonalna antykoncepcja może wywoływać depresję i skłonności samobójcze
    TRENDY

    Kondycja psychiczna uczniów coraz gorsza

    Marta Pietrzak
    07/04/2021
    Nowe metody przesiewowego wykrywania zagrożeń epidemicznych
    TRENDY

    Nowe metody przesiewowego wykrywania zagrożeń epidemicznych

    Krzysztof Jakubiak
    02/04/2021
  • LEKI
    LEKI

    Skraca się lista innowacyjnych leków dla Funduszu Medycznego

    Krzysztof Jakubiak
    16/04/2021
    Pozytywna rekomendacja dla niwolumabu w leczeniu czerniaka
    LEKI

    Rada Przejrzystości skraca listę innowacyjnych technologii dla Funduszu Medycznego

    redakcja
    14/04/2021
    Dorota Sands: Nie jeden COVID na świecie
    LEKI

    Nowe leki na mukowiscydozę zmieniają ją w chorobę przewlekłą

    Marta Pietrzak
    12/04/2021
    Amerykanie wstrzymują badania nad osoczem ozdrowieńców z powodu braku efektów
    LEKI

    Amerykanie rozpoczęli badania reakcji alergicznych na szczepionki przeciw COVID-19

    redakcja
    08/04/2021
    Raport o HCV: zdążyć przed „skrajnym spustoszeniem organizmu”
    LEKI

    Nowe zasady RDTL powinny zwiększać jego dostępność

    Krzysztof Jakubiak
    07/04/2021
    Andrzej Ryś o agendzie nowej Komisji Europejskiej
    BRUKSELA

    EMA ocenia trzy kolejne szczepionki na COVID-19

    Marta Pietrzak
    03/04/2021
    EMA zatwierdziła pierwszy doustny lek przeciw SMA
    LEKI

    EMA zatwierdziła pierwszy doustny lek przeciw SMA

    Krzysztof Jakubiak
    30/03/2021
  • MEDYCYNA
    Czym lekarze leczą COVID-19
    MEDYCYNA

    Od czego zależy odporność na choroby zakaźne

    Marta Pietrzak
    19/04/2021
    Parlamentarny zespół apeluje o zmiany w organizacji leczenia raka nerki
    MEDYCYNA

    Parlamentarny zespół apeluje o zmiany w organizacji leczenia raka nerki

    Krzysztof Jakubiak
    15/04/2021
    Debata: Finansowanie ścieżki pacjenta onkologicznego (cz. 1 – diagnostyka)
    MEDYCYNA

    Rozpoczyna się tworzenie sieci ośrodków leczenia nowotworu jelita grubego

    Krzysztof Jakubiak
    15/04/2021
    Waldemar Kraska wiceministrem odpowiedzialnym za ratownictwo medyczne
    MEDYCYNA

    Trzeba nadrobić zaniechania w opiece zdrowotnej nad seniorami

    Krzysztof Jakubiak
    14/04/2021
    Przyspieszyć terapię zawału serca
    MEDYCYNA

    Powstał model opieki kardioonkologicznej

    Marta Pietrzak
    12/04/2021
    Badanie kliniczne amantadyny rozpoczęło się w Górnośląskim Centrum Medycznym
    MEDYCYNA

    Badanie kliniczne amantadyny rozpoczęło się w Górnośląskim Centrum Medycznym

    Krzysztof Jakubiak
    09/04/2021
    Pandemia zwiększa zainteresowanie operacjami bariatrycznymi
    EKSPERCI

    Narasta problem otyłości wymagającej leczenia

    Apolonia Cichocka
    09/04/2021
  • PRAWO
    Olimpijczycy będą zaszczepieni
    PRAWO

    Olimpijczycy będą zaszczepieni

    Krzysztof Jakubiak
    14/04/2021
    Miejsce i rola organizacji pacjenckich – głosy w debacie mZdrowie
    PRAWO

    Projekt ustawy o Funduszu Kompensacyjnym trafił do konsultacji publicznych

    Krzysztof Jakubiak
    12/04/2021
    Farmaceuci będą szczepić przeciw COVID-19, potrzebne dostosowanie aptek
    PRAWO

    Farmaceuci wreszcie będą mogli szczepić

    Krzysztof Jakubiak
    01/04/2021
    Filip Nowak
    PRAWO

    Rozliczanie ubiegłorocznych kontraktów do końca 2021

    Krzysztof Jakubiak
    26/03/2021
    Senat daje miliard więcej na NFZ
    PRAWO

    Senat poparł ustawę o kwalifikowaniu do szczepień nie tylko przez lekarzy

    Marta Pietrzak
    26/03/2021
    Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi o zmianę prawa farmaceutycznego
    PRAWO

    Sąd Najwyższy unieważnia kary za łamanie zakazów epidemicznych

    Krzysztof Jakubiak
    16/03/2021
    PRAWO

    Minister ogranicza możliwości wykorzystania teleporad w POZ

    Krzysztof Jakubiak
    08/03/2021
  • PACJENT

    Wojciech Machajek
    PACJENT

    Światowy Dzień Parkinsona z lekkim optymizmem

    Krzysztof Jakubiak
    09/04/2021
    QALY o pięć procent w górę. Jak to się przełoży na wnioski refundacyjne?
    PACJENT

    Kampania społeczna do chorych z rakiem jelita grubego „Podpowiem Ci, jak …”

    Marta Pietrzak
    01/04/2021
    Efekt uboczny pandemii: duży spadek zachorowań na choroby zakaźne
    PACJENT

    Kleszczowe zapalenie mózgu w Polsce

    Marta Pietrzak
    24/03/2021
    Prawidłowe żywienie ważne jest również po zakończeniu terapii onkologicznej
    PACJENT

    Prawidłowe żywienie ważne jest również po zakończeniu terapii onkologicznej

    redakcja
    24/03/2021
    Pacjenci z dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym czekają na nowoczesne leczenie
    PACJENT

    Pacjenci z dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym czekają na nowoczesne leczenie

    Malwina Użarowska
    19/03/2021
    Miejsce i rola organizacji pacjenckich – głosy w debacie mZdrowie
    PACJENT

    Pandemia pogarsza dostęp do leczenia i wpływa na prawa i samopoczucie pacjentów

    Krzysztof Jakubiak
    19/03/2021
    Polscy Okuliści Kontra Jaskra
    PACJENT

    Polscy Okuliści Kontra Jaskra

    Krzysztof Jakubiak
    08/03/2021

  • KADRY

    Debata: Poszerzanie dostępu do leczenia biologicznego
    KADRY

    Personel niemedyczny także czeka na dodatki za pracę w pandemii

    Marta Pietrzak
    14/04/2021
    Iwona Maroszyńska dyrektorem Centrum Zdrowia Matki Polki
    KADRY

    Iwona Maroszyńska dyrektorem Centrum Zdrowia Matki Polki

    Krzysztof Jakubiak
    08/04/2021
    Rząd nie podejmuje dialogu, aby uporządkować sytuację pielęgniarek
    KADRY

    Rząd nie podejmuje dialogu, aby uporządkować sytuację pielęgniarek

    Marta Pietrzak
    08/04/2021
    Idziemy w stronę sztucznej inteligencji
    KADRY

    Maciej Banach zrezygnował z kierowania Centrum Zdrowia Matki Polki

    Krzysztof Jakubiak
    29/03/2021
    Apteki uchylają się od świadczenia nocnych dyżurów w czasie pandemii
    KADRY

    Związki i organizacje zawodowe apelują do prezydenta o interwencję w sprawie płacy minimalnej

    Krzysztof Jakubiak
    29/03/2021
    Pełnomocnik ministra będzie zarządzał Szpitalem Południowym
    KADRY

    Pełnomocnik ministra będzie zarządzał Szpitalem Południowym

    Krzysztof Jakubiak
    26/03/2021
    KADRY

    Wojewoda mazowiecki skierował już ponad 70 osób do pracy w Szpitalu Południowym

    Krzysztof Jakubiak
    20/03/2021

  • W BIZNESIE

    PharmaNET: za dużo uprawnień w ręce samorządu aptekarskiego
    W BIZNESIE

    Organizacje przedsiębiorców apelują o rozważne stosowanie ustawy o zawodzie farmaceuty

    Krzysztof Jakubiak
    16/04/2021
    Liczba aptek w Polsce powinna się zmniejszyć
    W BIZNESIE

    Większość krajów europejskich reguluje rynek apteczny przepisami antykoncentracyjnymi

    Krzysztof Jakubiak
    16/04/2021
    Gdzie znikają pieniądze w służbie zdrowia? – debata redakcyjna
    W BIZNESIE

    Powstał związek branżowy sektora biotechnologicznego BioForum

    Apolonia Cichocka
    01/04/2021
    Projekt ustawy o zgonach skierowany do konsultacji
    W BIZNESIE

    Francuski sąd uznał producenta leku na odchudzanie za winnego śmierci kilkuset osób

    Krzysztof Jakubiak
    29/03/2021
    Medicines for Europe apeluje o zniesienie ceł, restrykcji i barier handlowych
    W BIZNESIE

    Producenci leków generycznych proszą o unijny RTR

    Bartłomiej Leśniewski
    23/03/2021
    Celon Pharma zarejestrował Salmex na rynku francuskim
    W BIZNESIE

    Mabion będzie produkował szczepionki Novavax

    Krzysztof Jakubiak
    03/03/2021
    Polfa Tarchomin przygotowuje linię do rozlewu szczepionek
    W BIZNESIE

    Polfa Tarchomin przygotowuje linię do rozlewu szczepionek

    Krzysztof Jakubiak
    01/03/2021

  • RADIO

    PODCAST: o rotawirusach, czyli gdzie dwóch się bije…
    MEDYCYNA

    PODCAST: o rotawirusach, czyli gdzie dwóch się bije…

    Krzysztof Jakubiak
    21/10/2020
    PODCAST: co poszło nie tak w walce z pandemią
    FAKTY

    PODCAST: co poszło nie tak w walce z pandemią

    Krzysztof Jakubiak
    03/10/2020
    PODCAST: łuszczyca zmienia życie
    MEDYCYNA

    PODCAST: łuszczyca zmienia życie

    Krzysztof Jakubiak
    13/09/2020
    PODCAST: rekord świata w leczeniu SMA
    MEDYCYNA

    PODCAST: rekord świata w leczeniu SMA

    Krzysztof Jakubiak
    03/09/2020
    PODCAST: coraz lepiej leczymy łuszczycę, ale do ideału jeszcze trochę brakuje
    MEDYCYNA

    PODCAST: coraz lepiej leczymy łuszczycę, ale do ideału jeszcze trochę brakuje

    Krzysztof Jakubiak
    03/09/2020
    PODCAST: Politycy w pandemii, pandemia w polityce
    DEBATY

    PODCAST: Politycy w pandemii, pandemia w polityce

    Krzysztof Jakubiak
    11/08/2020
    PODCAST: Szybka diagnostyka i wydzielone ścieżki – albo Armagedon
    EKSPERCI

    PODCAST: Szybka diagnostyka i wydzielone ścieżki – albo Armagedon

    Krzysztof Jakubiak
    10/08/2020

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Radio mZdrowie.pl
mzdrowie.pl
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna INNOWACJE

Powiązania w mikrobiomie jelitowym

redakcja redakcja
22/03/2021
w INNOWACJE, MEDYCYNA
9 minut/y czytania
Powiązania w mikrobiomie jelitowym

Julia Herman-Iżycka

Odkrywamy powiązania w mikrobiomie jelitowym – wyniki sekwencjonowania w projekcie NANOBIOME

Kiedy przychodzimy na świat, nasz noworodkowy układ pokarmowy jest niemal sterylny. Poszczególne bakterie zaczynają kolonizować jelita w kontakcie ze środowiskiem zewnętrznym. Zwykle pierwsze bakterie pochodzą z kontaktu z drogami rodnymi oraz skórą matki. U dzieci, które przyszły na świat przez cesarskie cięcie, będą to inne bakterie, głównie związane ze skórą opiekunów oraz otoczeniem szpitalnym. Kolejni „przybysze” będą ściśle związani ze środowiskiem, w jakim dorasta dziecko. Badania naukowe wielokrotnie wykazywały, że członkowie danej rodziny, społeczności czy nawet narodowości mają podobny zestaw bakterii. Przypuszcza się, że proces zasiedlania układu pokarmowego przez bakterie trwa około 2 lata. Po tym czasie przyjmuje się, że kompozycja bakterii stabilizuje się. Oznacza to, że nowi przybysze będą traktowani jak intruzi. Jest to słuszna ewolucyjnie droga, która między innymi chroni nas przed bakteriami patogennymi. Ale co z bakteriami, które nie zdążyły zasiedlić się w ciągu tych 2. lat?

Badania naukowe sugerują, że proces kolonizacji układu pokarmowego w XX wieku został znacznie zaburzony. Wszystko za sprawą zwiększonej higieny. Kraje rozwinięte posiadające wysokie standardy higieny mają najniższy współczynnik umieralności wśród noworodków, ale też najwyższy współczynnik alergii i chorób o podłożu immunologicznym. Innymi słowy, sterylne warunki pozwalają przeżyć większej ilości noworodków, ale brak kontaktu z pewnymi, pożądanymi bakteriami powoduje zaburzenia w rozwoju układu immunologicznego prowadząc do alergii czy chorób takich jak cukrzyca, otyłość, astma, nieswoiste zapalenie jelita bądź łuszczyca.

Łatwo można sobie wyobrazić, że na ostateczny kształt naszego mikrobiomu będzie miała wpływ ogromna ilość czynników: zaczynając od porodu, przez sposób karmienia, ale też od tego czy na przykład raczkując wkładaliśmy do buzi „brudne” klocki, lub czy mamy w domu kota albo psa. Z uwagi na ogromną ilość zdarzeń losowych, które mogą ostatecznie wpłynąć na to jaką florę bakteryjną rozwiniemy, przyjmuje się, że nasza kompozycja bakterii jest unikalna dla każdego z nas. W badaniach nad bliźniętami jednojajowymi wykazano, że nie można ich odróżnić po profilowaniu genetycznym, jednak można ich rozróżnić na podstawie ich mikrobiomu! 

Od momentu gdy pierwsze badania naukowe udowodniły zależność pomiędzy mikrobiomem a stanem zdrowia, pojawiło się zasadnicze pytanie: jak zatem wygląda mikrobiom zdrowego człowieka? Niestety, póki co nauka nie znalazła jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Jest to głównie związane z wspomnianym wyżej faktem, że każdy mikrobiom jest na swój sposób unikalny, a więc niełatwo jest go zaszufladkować w proste odpowiedzi. 

Okazuje się jednak, że można określić parametry i pewne charakterystyki mikrobiomu, które najczęściej związane są z wystąpieniem chorób. Na przykład niska bioróżnorodność mikrobiomu najczęściej skorelowana jest ze stanami chorobowymi. W prostych słowach: im mniej różnych bakterii posiadamy, tym nasz układ odpornościowy jest najprawdopodobniej gorzej rozwinięty, a bakterie, z uwagi na okrojony potencjał genetyczny, są zdolne do podjęcia mniejszej ilości zadań. Dodatkowo, mając dostęp do precyzyjnych danych takich jak informacja na poziomie gatunku lub potencjał genetyczny naszych bakterii, jesteśmy w stanie sprawdzić między innymi, jak nasz mikrobiom radzi sobie z produkcją niezbędnych witamin czy metabolizmem określonych substratów.

Mając na uwadze wszystkie powyższe aspekty spółka genXone zdecydowała się na uruchomienie projektu NANOBIOME, którego celem jest budowanie pierwszej na świecie bazy danych pozwalającej na wyciąganie bardziej precyzyjnych wniosków na temat mikrobiomu jelitowego. Oczywiście jej tworzenie to długofalowy proces, który wymaga przeprowadzenia wielu analiz, a niektóre informacje będą możliwe do głębszej oceny dopiero w przyszłości, gdy nauka dostarczy więcej  wniosków i dowodów. Jednak już teraz, dysponując bazą pierwszych wyników sekwencjonowania próbek kału, które zebrane były w ramach realizowanego projektu NANOBIOME, eksperci z genXone znaleźli pierwsze zależności pomiędzy zidentyfikowanymi bakteriami, a stylem życia i odczuciami uczestników. Te pierwsze analizy wskazały kilka ciekawych wniosków, a to dopiero początek.

Próbki kału zbierane były w ubiegłym roku od zdrowych Polaków i poddane analizie sekwencjonowania całogenomowego w technologii Nanopore. Zaletą tej technologii jest duża dokładność w ocenie ilościowego składu próbki dzięki odczytom długich fragmentów DNA. Na podstawie bakterii zidentyfikowanych w próbkach wyłoniliśmy grupy o podobnych profilach mikrobiomu, czyli tzw. enterotypach. Zdecydowana większość próbek należy do enterotypu Bacteroides, który jest charakterystyczny u osób spożywających dużo mięsa i tłuszczy zwierzęcych, natomiast mniej węglowodanów i błonnika. Przeprowadzona analiza bioinformatyczna wskazała, że klasyfikacja enterotypów na 3 grupy: Bacteroides, Prevotella i Ruminococcus, która pojawia się często w literaturze[Arumugam 2011], wymaga pogłębienia. W ten sposób wyłoniliśmy enterotypy towarzyszące, które również należy rozpatrywać w ogólnej ocenie mikrobiomu.

Uczestnicy badania oprócz przekazania materiału do laboratorium genXone zostali również poproszeni o uzupełnienie ankiety dotyczącej stylu życia, odżywiania czy indywidualnej oceny własnej kondycji. Te informacje porównaliśmy z wynikami badania, co potwierdziło, że występuje związek między mikrobiomem jelitowym, a różnymi odczuciami czy objawami. Analiza potwierdza bowiem, że osoby zgłaszające słabsze zdrowie należą do tych z mniejszą różnorodnością bakterii w jelicie. Dodatkowo, osoby nie odczuwające żadnych dolegliwości jelitowych takich jak wzdęcia, zaparcia czy ból brzucha to również osoby o niższym zróżnicowaniu mikroflory, co może wynikać z mniejszej aktywności biologicznej, a więc mniejszej ilości procesów fermentacyjnych zachodzących w jelitach.

Kolejna widoczna zależność z pewnością nie będzie zaskoczeniem, bowiem dotyczy ona negatywnego wpływu posiłków typu fast-food oraz napojów gazowanych. Nasze analizy potwierdziły, że osoby deklarujące częste spożycie tego rodzaju pożywienia i napojów charakteryzują się znacznie niższą różnorodnością. Jednocześnie ciekawą rzeczą, którą zauważyliśmy, jest to, że bardzo zdrowa dieta niekoniecznie oznacza różnorodny mikrobiom. Ci uczestnicy, którzy ocenili swoją dietę jako „bardzo zdrową” nie należą do grupy 25% osób o najwyższej różnorodności bakterii jelitowych. Oczywiście nie można na tej podstawie stwierdzić, że dieta postrzegana jako „bardzo zdrowa” ma negatywny wpływ na różnorodność mikrobiomu, jednak można wnioskować, że wysoki poziom różnorodności pokarmów, nawet tych domniemanie niezdrowych (jak na przykład słodycze) ale spożywanych z odpowiednim ograniczeniem, może mieć wpływ na odpowiednio wysoką różnorodność bakterii zasiedlających jelita. Z drugiej strony warto krytycznie spojrzeć na niektóre wykluczenia z diety. Otóż te najbardziej restrykcyjne, jak dieta wegańska czy wegetariańska, również nie wykazały widocznie zwiększonego indeksu różnorodności. Najbogatsze zbiorowisko bakterii obserwujemy u osób, które spożywają mięso 2-5 razy w tygodniu.

Rys. 1. Różnorodność mikrobioty mierzona miarą InvSimpson, która daje wysokie wyniki dla próbek o różnorodnym składzie oraz równomiernych ilościach bakterii, w podziale na deklarowaną przez uczestników jakość własnej diety. 

Mimo wszystko już od dawna mówi się o tym, że podstawą diety powinny być warzywa i owoce – i rzeczywiście – niski indeks różnorodności wykazują te osoby, które rzadziej niż raz w tygodniu spożywają warzywa i owoce, ale także produkty zbożowe czy produkty bogate w tłuszcze nasycone (takie jak masło, ser). Co istotne, ci uczestnicy, którzy nie deklarowali spożywania produktów probiotycznych na przykład kefirów i kiszonek, na temat których pojawia się wiele publikacji, także w większości znajdują się w dolnej połowie wartości indeksu różnorodności.

Negatywny wpływ palenia papierosów na zdrowie chyba nie pozostawia żadnych wątpliwości, a nasze badania również potwierdzają jego związek z różnorodnością mikrobioty. Oczywiście nie możemy jednoznacznie wskazać czy wpływ ten jest bezpośredni, czy być może jest on związany z innymi zachowaniami i przyzwyczajeniami palaczy, jednak z pewnością osoby palące lub używające innych wyrobów nikotynowych mają większą szansę, że znajdą się wśród 25 proc. osób o najmniejszej różnorodności.

Ciekawą zależność zauważyliśmy u osób zgłaszających częste problemy z koncentracją i pamięcią. Otóż mają one relatywnie niską różnorodność gatunkową, a dodatkowo niektóre modele liniowe* przewidują, że jest to związane między innymi z niskim poziomem bakterii, które zaangażowane są w produkcję serotoniny, a wysokim poziomem bakterii produkujących neurotransmiter GABA. Podobnie jest wśród osób z problemami ze zdrowiem psychicznym (takimi jak depresja, zaburzenia odżywiania) – są one raczej w grupie osób o mniejszej różnorodności gatunkowej, a model liniowy przewidujący wystąpienie tych problemów wskazuje na wpływ bakterii produkujących witaminę K. Ich mniejsza liczba najlepiej przewiduje występowanie tych zaburzeń, chociaż oczywiście jest to pewien trend, a nie zero-jedynkowa zależność, szczególnie, że dotyczy obserwacji na stosunkowo niewielkiej liczbie uczestników. 

Modelowana cechaGrupy bakteriiZmiana
Problemy z koncentracjąZaangażowane w syntezę witaminy K–
Problemy z pamięciąSyntetyzujące GABA
Probiotyczne
Zaangażowane w produkcję serotoniny Produkujące kwas propionowy
+
+ –
–
Problemy ze zdrowiem psychicznymZaangażowane w syntezę witaminy K–

Rys. 2. Wykres obrazuje jak dużą część wszystkich bakterii stanowią bakterie mogące produkować witaminę K u osób z depresją i zaburzeniami odżywiania oraz bez tych problemów. Przedstawiona na osi Y wartość jest logarytmem częstości przesuniętym tak, aby mediana wynosiła 0. Krzywe przybliżają rozkład częstości tej wartości dla poszczególnych grup, a punkty pokazują dokładne wartości.

Badania nad mikrobiomem stanowią obecnie pasjonującą dziedzinę naukową, przynoszącą nieustannie nowe odkrycia i powiązania. Jako genXone staramy się poznać mikrobiotę bardzo dokładnie tak, aby jak najlepiej odpowiedzieć na kluczowe potrzeby współczesnego świata. Troska o te najmniejsze istoty zamieszkujące nasze jelita staje się dzisiaj punktem obowiązkowym przy tworzeniu diet i idealnie wpisuje się w zdrowy tryb życia. Z niecierpliwością oczekujemy kolejnych danych o mikrobiomie wypływających w ramach projektu NANOBIOME. Z pewnością przyniosą one kolejne interesujące wnioski.


Tabela podsumowująca obserwacje związane ze zmniejszeniem różnorodności:

CechaCharakterystyka osób zgłaszających daną cechęp-wartość **
Ogólna ocena zdrowia jako złaOsoby te częściej są w dolnej połowie pod względem różnorodności0.125
Brak dolegliwości brzusznychOsoby bez dolegliwości brzusznych istotnie częściej są w dolnej połowie pod względem różnorodności0.0085
Spożywanie fast-foodów częściej niż raz w tygodniuOsoby spożywające fast-foody istotnie częściej są w dolnej połowie pod względem różnorodności0.0096
Spożywanie napojów gazowanych częściej niż kilka razy w miesiącuOsoby spożywające napoje gazowane częściej znajdują się w dolnej połowie osób o najmniejszej różnorodności0.1142
Ogólna ocena diety jako bardzo zdrowaOsoby uznające swoją dietę za bardzo zdrową rzadziej znajdują się w grupie 25% osób o najwyższej różnorodności 0.06
Ogólna ocena diety jako niezdrowa lub bardzo niezdrowaOsoby uznające swoją dietę za niezdrową lub bardzo niezdrową rzadziej znajdują się w grupie 25% osób o najwyższej różnorodności0.28
Spożywanie raz w tygodniu lub rzadziej: – warzyw – owoców – produktów zbożowych  – produktów bogatych w tłuszcze nasycone (np. masło, ser) Osoby rzadko spożywające warzywa, owoce, produkty zbożowe rzadziej znajdują się w górnej połowie osób o najmniejszej różnorodności, a osoby rzadko spożywające tłuszcze nasycone w górnych 25%0.035 0.143 0.151 0.214
Niespożywanie produktów probiotycznych np. kefirów i kiszonekOsoby, które nie spożywają produktów probiotycznych istotnie częściej są w dolnej połowie pod względem różnorodności0.032
Palenie papierosówOsoby palące istotnie częściej są grupie 25% osób o najniższej różnorodności0.022
Zgłoszone dolegliwości częściej niż kilka razy w miesiącu: – problemy z koncentracją – problemy z pamięciąOsoby zgłaszające problemy z pamięcią czy koncentracją nieznacznie częściej są grupie 50% osób o najniższej różnorodności0.351 0.332
Zgłoszone problemy ze zdrowiem psychicznym (np. depresja, zaburzenia odżywiania) Osoby z problemami ze zdrowiem psychicznym nieznacznie częściej są w grupie 50% osób o najniższej różnorodności0.254

* Dwumianowe uogólnione modele liniowe (Generalized linear model) przewidujące występowanie danej cechy na podstawie logarytmów odchylenia od mediany zawartości bakterii z danej grupy w próbce.

** P-wartości wyliczone przy pomocy testu dwumianowego porównującego rozkład wartości różnorodności mikrobiomu osób deklarujących daną cechę większej, do różnorodności u wszystkich badanych. Wartość oznacza w jakim procencie obserwacja jest przypadkowa np. 0.05 oznacza szansę na przypadkowość 5%.

Autorzy:

Mgr Julia Herman-Iżycka – bioinformatyk genXone S.A.
Dr Maciej Sykulski – koordynator ds. naukowych genXone S.A.
Prof. Łukasz Krych – dyrektor działu badań i rozwoju genXone S.A.

Tagi: bakteriegastroenterologiamikrobiomNANOBIOMEsekwencjonowanie

Podobne wpisy

Czym lekarze leczą COVID-19
MEDYCYNA

Od czego zależy odporność na choroby zakaźne

19/04/2021
CAR-T w kolejnym ośrodku w Polsce
FAKTY

CAR-T w kolejnym ośrodku w Polsce

19/04/2021

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Reklama

Przeczytaj również:

Parlamentarny zespół apeluje o zmiany w organizacji leczenia raka nerki

Parlamentarny zespół apeluje o zmiany w organizacji leczenia raka nerki

15/04/2021
Debata: Finansowanie ścieżki pacjenta onkologicznego (cz. 1 – diagnostyka)

Rozpoczyna się tworzenie sieci ośrodków leczenia nowotworu jelita grubego

15/04/2021
Waldemar Kraska wiceministrem odpowiedzialnym za ratownictwo medyczne

Trzeba nadrobić zaniechania w opiece zdrowotnej nad seniorami

14/04/2021
Przyspieszyć terapię zawału serca

Powstał model opieki kardioonkologicznej

12/04/2021
Badanie kliniczne amantadyny rozpoczęło się w Górnośląskim Centrum Medycznym

Badanie kliniczne amantadyny rozpoczęło się w Górnośląskim Centrum Medycznym

09/04/2021
Pandemia zwiększa zainteresowanie operacjami bariatrycznymi

Narasta problem otyłości wymagającej leczenia

09/04/2021
Debata: Rozwój e-zdrowia w Polsce – wypowiedzi uczestników

Pilotaż sieci kardiologicznej ruszy na przełomie kwietnia i maja

07/04/2021
Niewydolność krążenia nie pogarsza przebiegu COVID-19, bardziej zagrożone osoby z udarem

Niewydolność krążenia nie pogarsza przebiegu COVID-19, bardziej zagrożone osoby z udarem

07/04/2021
mzdrowie.pl

© 2019 | Modern Healthcare Institute sp. z o.o.

  • Kontakt
  • Reklama
  • Regulamin
  • Polityka prywatności

Social media

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Home
  • Radio mZdrowie.pl

Login to your account below

Forgotten Password?

Fill the forms bellow to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Portal mZdrowie.pl korzysta z technologii takich jak cookies w celu personalizacji treści oraz reklamy, udostępniania funkcji mediów społecznościowych oraz analizowania ruchu w Internecie. Więcej OK
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are as essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary Always Enabled

Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.

Non-necessary

Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.