Szczepienia dorosłych przeciwko pneumokokom mają szansę na refundację

Agencja Technologii Medycznych i Taryfikacji wydała w czerwcu pozytywną rekomendację w sprawie objęcia refundacją skoniugowanej szczepionki przeciw pneumokokom we wskazaniu: profilaktyka osób powyżej 65 r.ż. ze zwiększonym (umiarkowanym do wysokiego) ryzykiem choroby pneumokokowej. Wniosek jest przedmiotem negocjacji.

Obecnie szczepienia przeciw pneumokokom u dorosłych są̨ refundowane w 45 państwach na świecie, w tym w 21 państwach europejskich. W Polsce szczepienia przeciw pneumokokom w grupie osób dorosłych szczególnie narażonych na zachorowanie na pneumokokowe zapalenie płuc nie jest jeszcze refundowane.

Firma HealthQuest opracowała raport „Pneumokokowe zapalenie płuc u osób dorosłych – sytuacja w Polsce”, którego partnerem jest Pfizer Polska a partnerem społecznym – jest Instytut Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej

Pozaszpitalne zapalenie płuc (PZP) jest jedną z najczęstszych przyczyn hospitalizacji osób dorosłych, dlatego też przyczynia się̨ do ponoszenia wysokich kosztów bezpośrednich związanych z leczeniem. Roczne wydatki w Europie ponoszone na hospitalizację osób z zapaleniem płuc/ostrym zakażeniem dolnych dróg oddechowych wynoszą ok. 2,5 mld euro.  W Polsce hospitalizacje osób dorosłych kosztują NFZ ok. 169 mln zł rocznie.

Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia w 2019 roku z powodu PZP 384,3 tys. osób dorosłych było leczonych ambulatoryjnie, a 54,9 tys. hospitalizowano. Niemal co 10. hospitalizowana osoba zmarła (7,5 tys.), z czego większość to były osoby po 65. roku życia. Hospitalizowani z powodu PZP dorośli byli najczęściej obciążeni innymi chorobami – układu krążenia (głównie nadciśnieniem tętniczym − 43%), cukrzycą (18,5%) oraz innymi chorobami płuc (16%). 

Profilaktyka zakażeń pneumokokowych w postaci szczepień ochronnych, u osób dorosłych powyżej 50. roku życia oraz w grupach o podwyższonym ryzyku zakażenia pneumokokami, jest rekomendowana przez liczne towarzystwa naukowe i ciała doradcze ds. szczepień, a także Program Szczepień Ochronnych na 2021 rok. Szczepienia przeciwko pneumokokom są̨ zalecane jako priorytetowe w grupach szczególnie podatnych na zachorowanie COVID-19, w tym wśród osób po 60. roku życia i przewlekle chorych.

Pozaszpitalne zapalenie płuc, w tym o etiologii pneumokokowej wiąże się z dużym ryzykiem powikłań́, a także stanowi ryzyko śmierci. Konsekwencje zdrowotne dla pacjentów mogą być zarówno przejściowe jak i długofalowe, a w niektórych przypadkach mogą utrzymywać się już do końca życia. U chorych, którzy przeszli przez PZP obserwuje się zwiększone ryzyko hospitalizacji, zaostrzenie choroby podstawowej, zwiększone ryzyko choroby sercowo-naczyniowej (zarówno wśród osób, które chorowały jak i osób u których choroba nie występowała wcześniej). Wysokie jest także prawdopodobieństwo wystąpienia ponownego epizodu PZP, a co za tym idzie także hospitalizacji i obniżonej jakości życia.

Najskuteczniejszą formą zapobiegania chorobom pneumokokowym są̨ szczepienia, które chronią przed inwazyjną chorobą pneumokokową oraz pneumokokowym zapaleniem płuc. Szczepionka polisacharydowa starszego typu wymaga powtarzania jej podania, szczepionka skoniugowana jest jednodawkowa.

Większość́ analiz ekonomicznych wskazuje, że szczepienie populacji dorosłych powyżej 65. roku życia oraz dorosłych z czynnikami ryzyka zakażenia S. pneumoniae, jakim są m.in. choroby przewlekłe jest opłacalne ekonomiczne.

W Polsce według danych GUS w 2018 roku zapalenie płuc było 4. najczęstszą przyczyną śmierci w populacji osób w wieku powyżej 65 roku życia (ok. 5% wszystkich zgonów). Główną przyczyną zachorowań na zapalenia płuc o ciężkim przebiegu są̨ pneumokoki.