Firma Biogen Inc. ogłosiła plany rozpoczęcia fazy 3b globalnego badania klinicznego ASCEND, które ma na celu ocenę wyników klinicznych i profilu bezpieczeństwa stosowania większej dawki leku nusinersen u dzieci, młodzieży i dorosłych z późną postacią rdzeniowego zaniku mięśni po leczeniu rysdyplamem. Pierwsi kwalifikujący się pacjenci zostaną przyjęci do badania jeszcze w 2021 roku.
Rdzeniowy zanik mięśni (SMA) dotyka dzieci i dorosłych. Spośród chorób genetycznych jest główną przyczyną śmierci niemowląt. Powoduje postępującą niepełnosprawność u nastolatków i dorosłych. Na tle innych chorób rzadkich, pacjenci mają sporo możliwości terapeutycznych. Polska jako jeden z pierwszych krajów w Europie rozpoczyna program badań przesiewowych u noworodków pod kątem rdzeniowego zaniku mięśni. Dzięki temu, rozpoczęcie leczenia w pierwszych dobach od urodzenia można wdrożyć leczenie, dzięki któremu dzieci będą rozwijały się podobnie do zdrowych rówieśników. Ponadto dotychczas zatwierdzono trzy leki przyczynowe: Nusinersenu (Spinraza), terapia genowa onasemnogen abeparwowek (Zolgensma), trzeci, który dopiero wkracza do Europy to rysdyplam (Evrysdi).
– W leczeniu SMA poczyniono znaczne postępy, jednak nadal nie możemy wyleczyć SMA i wciąż istnieją niezaspokojone potrzeby medyczne – powiedział prof. Tim Hagenacker kierujący oddziałem chorób nerwowo-mięśniowych na Uniwersytecie w Essen w Niemczech i członek komitetu sterującego badaniem ASCEND. – W ramach mojej praktyki klinicznej zaobserwowaliśmy możliwość dalszej poprawy wyników leczenia pacjentów. Dzięki badaniu z użyciem wyższej dawki leku nusinersen będziemy w stanie pogłębić zrozumienie co jeszcze jest możliwe.
Protokół badania ASCEND został złożony w Amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków. Czas trwania jest przewidziany na około 2,5 roku, Badanie obejmie do 135 osób z SMA (w wieku od 5 do 39 lat) o późniejszym początku i niechodzących. Wymogiem jest, aby wszyscy uczestnicy byli wcześniej leczeni lekiem rysdyplam w maksymalnej zalecanej dawce 5 mg i byli zdolni do zmiany schematu leczenia na większą dawkę leku nusinersen. Kandydaci do badania muszą również mieścić się w założonym protokole badania, przedziale punktowym w skali Revised Upper Limb Module (RULM). Osoby zakwalifikowane do badania ASCEND otrzymają dwie dawki nasycające leku nusinersen 50 mg w odstępie dwóch tygodni, a następnie dawkę podtrzymującą 28 mg co cztery miesiące. Skuteczność ma być oceniana na podstawie skali RULM. Dodatkowe wyniki kliniczne pozwolą ocenić bezpieczeństwo, wynik w skali ruchowej Hammersmith (HFMSE) oraz obciążenie opiekunów. Badanie będzie również oceniać funkcje motoryki kończyn górnych u uczestników w wieku 13 lat i starszych za pomocą aplikacji mobilnej Konectom™ oraz poziom neurofilamentów jako markera aktywności biologicznej choroby. Obydwa te elementy stanowią eksploracyjne punkty końcowe.
Dostępne dane sugerują, że ekspozycja na lek rysdyplam zmniejsza się wraz ze wzrostem wieku i masy ciała, przy czym stężenie leku u dorosłych – o około 40 procent w porównaniu z niemowlętami. Maksymalna dawka rysdyplamu to 5 miligramów. Jest ona podawana po osiągnięciu przez pacjentów masy ciała 20 kilogramów.
– Jesteśmy przekonani, że niższa ekspozycja na lek może przyczyniać się do suboptymalnych wyników leczenia u niektórych pacjentów, którym podawano lek rysdyplam. Badanie ASCEND ma na celu sprawdzenie, czy lek nusinersen może odpowiedzieć na tę niezaspokojoną potrzebę medyczną i przyczynić się do pogłębienia wiedzy na temat leczenia SMA. Jednocześnie mamy nadzieję na poprawę wyników u pacjentów w długookresowej perspektywie – twierdzi dr Maha Radhakrishnan, Chief Medical Officer w firmie Biogen.
Cały program rozwoju leku nusinersen obejmuje 10 badań klinicznych, do których włączono ponad 300 osób z różnych populacji pacjentów, w tym dwa randomizowane badania z grupą kontrolną (ENDEAR i CHERISH). Obecnie otwarte są badania SHINE i NURTURE, oceniające długoterminowy wpływ leku nusinersen.
