Jestem przekonany, że nie ma dobrej i nowoczesnej medycyny bez skutecznej komunikacji między personelem medycznym i pacjentem – mówi prof. Zbigniew Gaciong, rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Przekonuje do wszechstronnej debaty na ten temat w ochronie zdrowia oraz podnoszenia kompetencji komunikacyjnych wszystkich zawodów medycznych, na czele z lekarzami.
Warszawski Uniwersytet Medyczny uczestniczył w opracowaniu strategii „Dobre relacje personelu medycznego z pacjentami”, zawierającej rekomendacje dotyczące poprawy relacji chorych z personelem medycznym. Prof. Zbigniew Gaciong namawia do debaty na ten temat z udziałem najważniejszych przedstawicieli systemu ochrony zdrowia, a także podjęcia działań służących poprawie relacji personelu medycznego z pacjentami. Jak zaznacza, służy to dobru pacjentów, jak i wysokiej jakości opieki medycznej. Może też przyczynić się do zmniejszania liczby skarg zgłaszanych przez pacjentów do izb lekarskich, Rzecznika Praw Pacjenta, a nawet do sądów – „Bo często wynikają one z braku właściwej relacji i komunikacji”.
„Właściwa komunikacja jest ważna dla wszystkich stron procesu terapeutycznego” – zmówi prof. Gaciong. Nie chodzi w niej jedynie o większy komfort i lepsze samopoczucie pacjentów, jak też lekarzy, pielęgniarek i całego personelu medycznego. Rektor WUM podkreśla, że lepsza komunikacja poprawia skuteczność leczenia i jakość opieki, bo pacjent bardziej stosuje się do zaleceń lekarza i mocniej się angażuje skomplikowaną diagnostykę i terapię. Korzysta na tym również budżet państwa, gdyż bardziej skuteczne leczenie obniża koszty opieki medycznej.
Prof. Zbigniew Gaciong powołał się na badania wykazujące, że lekarze po szkoleniu w lepszej komunikacji z pacjentami lepiej leczą. Sprawdzono to na przykładzie nadciśnienia tętniczego krwi. W tej powszechnie występującej chorobie bardzo ważna jest współpraca pacjenta z lekarzem, ponieważ wymaga długotrwałego zażywania leków, do końca życia. A skutkiem źle leczonego nadciśnienia jest często zawał serca i udar mózgu.
Współautorka strategii „Dobre relacje personelu medycznego z pacjentami” dr Antonina Doroszewska z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego powiedziała, że na budowaniu lepszych relacji z pacjentem korzystają też lekarze – „Stwierdzono, że rzadziej zdarza się u nich wypalenie zawodowe”. W odpowiedniej komunikacji z pacjentem i leczeniu kluczowe znaczenie ma empatia personelu medycznego, jak również konkretne umiejętności w tym zakresie. Wielu umiejętności w komunikowaniu można jednak się na uczyć, zarówno na studiach medycznych, jak i w szkoleniu podyplomowym. „Empatii też można się nauczyć” – zapewnia dr Antonina Doroszewska.
W Warszawskim Uniwersytecie Medycznym od roku akademickiego 2018/2019 prowadzone jest szkolenie studentów w zakresie umiejętności komunikowania się od pierwszego roku studiów. Jak zapewniła dr Antonina Doroszewska, nie polega ono wyłącznie na wysłuchiwaniu wykładów. Prowadzone są także warsztaty praktyczne, na przykład symulacje różnego typu konsultacji lekarskich z udziałem osób pełniących rolę pacjentów. Studenci muszą nauczyć się trudnej sztuki komunikowania się z pacjentem w krótkim czasie. Według dostępnych w Polsce danych – poinformowano podczas spotkania – przeciętna wizyta lekarska trwa około 10 minut. W tym czasie lekarz musi zbadać i zdiagnozować pacjenta, przekazać mu informacje o jego stanie zdrowia, ustalić plan dalszego postępowania, wypełnić dokumentację medyczną i wystawić receptę. „Bardzo ważne jest zatem, by ten niewielki czas przeznaczony na rozmowę wykorzystać efektywnie” – tłumaczyła dr Antonina Doroszewska.
Według prof. Gacionga, dla pacjenta najważniejsze jest poczucie bezpieczeństwa. „Musi on wiedzieć gdzie się udać i czego może oczekiwać” – zaznaczył. Przyznał, że spada w naszym kraju zaufanie do lekarzy. „Polska pod tym względem jest w Europie na przedostatnim miejscu, tuż przed Rosją” – ostrzegał. Według ostatnich raportów, rośnie natomiast prestiż zawodu pielęgniarek.
