Pacjenci oceniający szpitale i przychodnie, ulgi podatkowe z tytułu prywatnych wydatków na zdrowie, dobrowolne ubezpieczenia dodatkowe czy możliwość dopłaty do technologii o wyższym niż gwarantowany standard – to niektóre z propozycji zmian systemowych, które poparła większość ekspertów tworzących społeczną radę rocznej debaty „Wspólnie dla Zdrowia” zorganizowanej przez Ministerstwo Zdrowia.
Zmiany systemowe w ochronie zdrowia
Ostatnia konferencja z tego cyklu odbyła się w Warszawie. Przewodniczący rady prof. Paweł Górski zaprezentował propozycję końcowych rekomendacji, które będą jeszcze w najbliższych dniach zmieniane i uzupełniane. Według zapowiedzi ministra Łukasza Szumowskiego na tej podstawie ma powstać program zmian w ochronie zdrowia, zaplanowanych na najbliższe lata.
Jako cele strategiczne zmian systemowych prof. Paweł Górski wymienił m.in. skuteczne i dostępne leczenie, ograniczenie nierówności w zdrowiu, stabilność finansową oraz skuteczne współdziałanie opieki zdrowotnej i społecznej. Imperatywem zmian ma być „zdrowy obywatel” oraz „bezpieczny i zadowolony pacjent”.
Minister zdrowia Łukasz Szumowski otwierając ostatnie spotkanie w Warszawie powiedział, że dokument, który powstał w wyniku pracy Rady Społecznej „Wspólnie dla Zdrowia” będzie podstawą dla wypracowania planu wieloletniego dla systemu ochrony zdrowia. „Ogromne znaczenie ma zwiększenie nakładów. Dzięki środkom finansowym możemy zainwestować w kadry – poprzez poprawę warunków pracy i płacy, dofinansowanie wszystkich poziomów lecznictwa. Ale jeśli nie zwiększymy liczby specjalistów, to nie będzie miał kto opiekować się pacjentami. Musimy zwiększyć liczbę studentów, poprawić sytuację w pielęgniarstwie, kształcić więcej fizjoterapeutów. To są wyzwania na kolejne lata” – mówił minister zdrowia. Podkreślił również, że zmiany w systemie trzeba wprowadzać sukcesywnie, a dzięki dodatkowym środkom będzie na to szansa.
Zmiana modelu organizacji i finansowania systemu ochrony zdrowia
Rada społeczna „Wspólnie dla Zdrowia” doszła do wniosku, że należy zmienić model organizacji i finansowania systemu ochrony zdrowia poprzez wprowadzenie mechanizmów opartych na jakości i gwarantujących zwiększenie bezpieczeństwa pacjentów. Należy zwiększyć odpowiedzialność województw za kształtowanie regionalnej polityki zdrowotnej. Należy dokonać zmiany w organizacji szpitali i lecznictwa ambulatoryjnego w Polsce, dostosowując je do rzeczywistych potrzeb zdrowotnych obywateli w celu zwiększenia dostępności świadczeń i poprawy opieki długoterminowej. Należy dokonać gruntownej zmiany w zakresie kompetencji obecnych profesjonalistów medycznych, a także utworzyć nowe zawody medyczne.
Należy kontynuować działania, które zbliżą nakłady na ochronę zdrowia do średniego europejskiego poziomu. W tym celu konieczne jest podjęcie decyzji o wprowadzeniu nowych mechanizmów finansowania systemu oraz przeznaczeniu dodatkowych środków, w szczególności na ambulatoryjną opiekę specjalistyczną, opiekę psychiatryczną, rehabilitację leczniczą, opiekę długoterminową. Należy też przypisać odpowiedzialność za koordynację wszystkich zadań z zakresu zdrowia publicznego jednej instytucji.
Bardziej szczegółowe wnioski i rekomendacje rady społecznej zdefiniowano w pięciu obszarach.
Badania profilaktyczne, programy prozdrowotne i zdrowie publiczne
Profilaktyka i zdrowie publiczne. Priorytetami powinny być:
- wzmacnianie świadomości i odpowiedzialności, zwłaszcza edukacja dzieci i młodzieży
- zapewnienie powszechnego dostępu do profilaktyki i promocji zdrowia
- uruchamianie długofalowych programów ogólnopolskich redukujących najważniejsze zagrożenia zdrowotne
- ustalenie minimalnego zakresu odpowiedzialności samorządów lokalnych oraz wsparcie merytoryczne dla samorządowych programów prozdrowotnych
- wykorzystanie POZ i medycyny pracy do wprowadzenia bilansów zdrowia osób dorosłych, czyli systematycznej oceny ryzyk zdrowotnych na poziomie indywidualnym
- wprowadzenie do szkół przedmiotu „zdrowie”, budującego wiedzę o zdrowiu i systemie opieki zdrowotnej oraz kształtującego umiejętności wdrażania zdrowego stylu życia
- rozszerzenie kompetencji medycyny pracy o obowiązki wczesnego wykrywania chorób cywilizacyjnych i przewlekłych
- system motywacyjny zachęcający do korzystania z badań profilaktycznych i szczepień finansowanych ze środków publicznych.
Bezpieczeństwo, jakość i efektywność świadczeń zdrowotnych
Bezpieczeństwo, jakość i efektywność. Rekomendacje w tym obszarze obejmują:
- wprowadzenie zmian nakierowanych na osiąganie wyników zdrowotnych
- premiowanie przez NFZ świadczeniodawców osiągających dobre efekty i wysoką jakość świadczeń
- wprowadzenie oceny podmiotów leczniczych przez pacjentów
- wprowadzenie mechanizmów finansowych ograniczających wydatki na leczenie szpitalne na rzecz leczenia ambulatoryjnego
- stworzenie ogólnopolskiego systemu monitorowania zdarzeń niepożądanych, brak sankcji wobec osób zgłaszających, przyznawanie odszkodowań bez orzekania o winie, stopniowe dopuszczanie pacjentów do systemu zgłaszania zdarzeń niepożądanych.
Wojewódzkie Rady Zdrowia i Podstawowe Zabezpieczenie Zdrowotne
Własność i odpowiedzialność. Proponowane zmiany zakładają m.in.:
- powołanie Wojewódzkich Rad Zdrowia, upoważnionych do planowania i współdecydowania o dystrybucji środków finansowych
- zintegrowanie systemu opieki zdrowotnej z systemem opieki społecznej nad osobami niesamodzielnymi, w tym osobami starszymi; rozwój opieki sąsiedzkiej, elastyczne modele opieki profesjonalnej, wykorzystanie w tym celu nowoczesnych technologii
- POZ: wydzielenie w stawce kapitacyjnej kwoty na badania diagnostyczne, w tym profilaktyczne; wprowadzenie elementów oceny jakości mających wpływ na finansowanie POZ
- AOS: rozdzielenie funkcji AOS przyszpitalnej (powinna się zajmować kwalifikacją i przygotowaniem chorych do hospitalizacji oraz ograniczoną w czasie opieką poszpitalną) oraz w lecznictwie otwartym; wydzielenie z ryczałtu szpitalnego oddzielnego budżetu na poradnie przyszpitalne z możliwością sumowania kosztów diagnostyki
- przekształcenie nadmiaru łóżek szpitalnych w nowotworzone oddziały opieki długoterminowej
- wprowadzenie PZZ – Podstawowego Zabezpieczenia Zdrowotnego, które polega na współpracy i wymianie informacji POZ, AOS i szpitali pierwszego poziomu sieci
- wprowadzenie skutecznych mechanizmów koordynacji działania szpitali na szczeblu województwa, aby wyeliminować nieefektywne wykorzystanie zasobów
- określenie zadań i uporządkowanie organizacji opieki wysokospecjalistycznej
- premiowanie działań uzależniających finansowanie od wyników leczenia (Value Based Healthcare).
Kadry w ochronie zdrowia
Kadry w ochronie zdrowia. Rada społeczna „Współnie dla Zdrowia” proponuje w tej sferze m.in.:
- zmniejszenie liczby specjalizacji lekarskich i wprowadzenie certyfikatów umiejętności
- utworzenie dwóch nowych zawodów medycznych: technika pielęgniarstwa oraz asystenta lekarza
- zwiększenie kompetencji magistrów farmacji, aby mogli świadczyć opiekę farmaceutyczną
- poprawianie efektywności pracy personelu medycznego – m.in. telemedycyna, robotyka i rzeczywistość wirtualna, modelowanie 3D w chirurgii, monitorujące urządzenia mobilne, obsługa administracyjna, gromadzenie danych z wywiadu.
Finansowanie ochrony zdrowia
Finansowanie ochrony zdrowia. Rada społeczna wskazuje, że należy podnosić nakłady na ochronę zdrowia w Polsce, tak aby je zbliżyć do średniego europejskiego poziomu. W tym celu należy zmienić model finansowania przez wprowadzenie mechanizmów opartych na jakości. Szczegółowe rekomendacje wskazują, że należy:
- wprowadzić ulgi podatkowe od prywatnych wydatków na świadczenia zdrowotne o udowodnionej skuteczności
- wprowadzić dobrowolne ubezpieczenia dodatkowe
- umożliwić dopłaty do technologii o standardzie wyższym niż gwarantowany
- zdefiniować uzupełniającą rolę sektora prywatnego w publicznym systemie ochorny zdrowia oraz ustalić warunki współpracy
- wprowadzić dodatkowe ubezpieczenie pielęgnacyjne
- opracować nowy algorytm podziału środków pomiędzy wojewódzkie oddziały NFZ, uwzględniający nowy model organizacji lecznictwa szpitalnego, prognozy demograficzne i dane z map potrzeb zdrowotnych
- rozszerzyć obowiązek sprawozdawczy prywatnych świadczeniodawców w najważniejszych obszarach (nowotwory, choroby zakaźne, szczepienia).
/ mzdrowie
