Z powodu grypy i powikłań pogrypowych w sezonie epidemicznym 2019/2020 zmarły w Polsce 64 osoby. Największą liczbę zgonów odnotowano wśród seniorów (66 proc.). Zdaniem ekspertów Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy ważne jest zwiększenie dostępności do szczepień przeciw grypie, w tym dla seniorów, by w przyszłości łatwiej było różnicować zachorowanie na grypę z COVID-19, których początkowe objawy są bardzo podobne.
Według danych NIZP-PZH w sezonie jesienno-zimowym (1.09.2019-30.04.2020) na grypę i choroby grypopodobne zachorowało 3 769 480 osób. W porównaniu z poprzednim sezonem o 5,8 proc. wzrosła liczba hospitalizacji – z powodu grypy do szpitala trafiło 16 684 osób.
Niedoszacowanie zachorowalności
W sezonie 2019/2020 za znakomitą większość zachorowań odpowiadał wirus typu A. Wirusy typu B był przyczyną jedynie 5 proc. zdiagnozowanych zachorowań. Odnotowano 64 zgony z powodu grypy i jej powikłań, jednak estymacje na podstawie europejskich danych wskazują, że w Polce co roku z powodu grypy umiera ok. 6500 osób powyżej 65. roku życia, co oznaczałoby bardzo duże niedoszacowanie danych publikowanych w naszym kraju.
Warto zaznaczyć, że pod koniec sezonu odnotowano znaczny spadek liczby zachorowań na grypę oraz choroby grypopodobne, co wiąże się przede wszystkim z wprowadzenia ograniczeń i izolacji społecznej z powodu epidemii COVID-19. Wprowadzone restrykcje niewątpliwie ograniczają rozprzestrzenianie się wszelkich wirusów, także grypy.
Seniorzy grupą największego ryzyka
Podeszły wiek zalicza się do najważniejszych czynników ryzyka powikłań i zgonów z powodu grypy. Prawdopodobieństwo ciężkich i wymagających hospitalizacji powikłań grypy u osób powyżej 65. r.ż. jest znacznie wyższe niż w młodszych populacjach. Aż 92,5 proc. seniorów powyżej 70. r.ż. choruje na choroby przewlekłe, które dodatkowo osłabiają ich odporność. Wśród seniorów, którzy byli hospitalizowani z powodu choroby o ostrym przebiegu, w tym grypy, u 35 proc. zaobserwowano pogorszenie funkcjonowania, czyli nową niepełnosprawność.
Rzecznik Praw Pacjenta ustanowił rok 2020 Rokiem Seniora. Jego działania skupią się na przekazywaniu istotnych informacji, edukacji i podnoszeniu świadomości polskiego seniora o prawach pacjenta i przysługujących mu świadczeń zdrowotnych.
„Nieuniknione zmiany strukturalne społeczeństwa oznaczają konieczność elastycznego dostosowania się do systemu opieki zdrowotnej. Osoby starsze wymagają innego rodzaju działań i nakładów związanych z opieką i ochroną zdrowia oraz należą do grupy podwyższonego ryzyka. Seniorzy ponoszą największe konsekwencje spowodowane zachorowaniem na grypę i jej powikłaniami. Dlatego warto tę najsłabszą grupę uchronić przed grypą i udostępnić im bezpłatne szczepienia, szczególnie pacjentom po 75. roku życia” – komentuje prof. dr hab. n. med. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.
Wyszczepialność wśród seniorów nadal niska
Seniorzy powyżej 65. roku życia już teraz mogą skorzystać z refundowanych w 50 proc. szczepionek przeciw grypie. Jednak w naszym kraju wyszczepialność wśród seniorów nadal jest niska. Z tego powodu eksperci z Ogólnopolskiego Programu Grypy apelują, by dla osób powyżej 75. r.ż. szczepienia były bezpłatne. Umieszczenie ich na liście leków dla seniorów 75+ kat. „S“ z pewnością przyczyniłoby się do poprawy wyszczepialności osób szczególnie narażonych na pogrypowe powikłania. Wpłynęłoby to na zmniejszenie śmiertelności z powodu powikłań pogrypowych, ale także na obniżenie wydatków na hospitalizacje. W Europie większość państw oferuje bezpłatne szczepienia przeciw grypie dla osób starszych, chorujących na choroby przewlekłe i kobiet w ciąży. Zgodnie z rekomendacjami WHO oraz Rady Unii Europejskiej, poziom wyszczepialności powinien wynosić 75 proc. dla osób powyżej 65. roku życia, w Polsce oscyluje on na poziomie 14,2 proc. i pozostaje jednym z najniższych w Europie.
W erze koronawirusa widoczne jest, jak ważną rolę odgrywa odporność i profilaktyka wśród osób starszych, które szczególnie są narażone na zachorowanie. Dlatego refundowane i odpowiednio udostępnione szczepienia przeciw grypie powinny być nowym standardem.
@mZdrowie