W ciągu niespełna 30 lat podwoił się w Polsce odsetek dzieci z nadwagą, a ponad połowa dorosłych z krajów należących do OECD jest zagrożona chorobami związanymi z otyłością
Nadwaga i otyłość są głównymi czynnikami ryzyka różnych chorób niezakaźnych, w tym cukrzycy, chorób sercowo-naczyniowe i niektórych nowotworów. Według szacunków, wysoki wskaźnik masy ciała (BMI równe lub wyższe od 25) jest przyczyną 4,7 miliona zgonów rocznie na całym świecie. Raport Health at a Glance 2019 ujawnia, że w 2017 r. na nadwagę lub otyłość cierpiało 58 proc. dorosłych z 23 krajów należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). W tym względzie Chile, Meksyk i Stany Zjednoczone są rekordzistami. BMI powyżej normy miało tam ponad 70 proc. dorosłej populacji. Natomiast w Japonii to jedynie 25,9 a Korei 33,7 proc. W pozostałych 13 krajach OECD procent osób z nadwagą i otyłością waha się od 42 w Szwajcarii do 65 w Islandii. Polska znalazła się nieco poniżej średniej – 53.3 proc. osób z nadwaga lub otyłością.
Zaobserwowano również związek przyrostu wagi z poziomem wykształcenia. We wszystkich zbadanych krajach OECD różnica w odsetkach osób dorosłych z wysokim BMI była największa w Luksemburgu, Hiszpanii i Francji. Oznacza to, że otyłych dorosłych z niższym wykształceniem było o 15 proc więcej niż badanych z wyższym wykształceniem.
Liczba osób z podwyższonym BMI wzrasta stopniowo od początku 2000 r. od 2,3 punktu procentowego w Kanadzie do 11,9 w Chile. Kampanie w środkach masowego przekazu promujące korzyści płynące ze zdrowego trybu życia, wyższe podatki od produktów żywnościowych i napojów o dużej zawartości energii oraz wiele innych działań mają zniechęcić do konsumpcji produktów sprzyjających nadwadze. Jednak epidemia otyłości rozwija się nadal.
Rosnąca waga ciała współczesnej populacji nie omija dzieci. Narażone są przez to na większe ryzyko rozwoju nadciśnienia i zaburzeń metabolizmu. Psychologicznie, otyłość może prowadzić do słabego poczucia własnej wartości, zaburzeń odżywiania i depresji. Ponadto nadwaga u dziecka może stanowić barierę dla uczestnictwa w edukacji i zajęciach rekreacyjnych, co pogłębia poczucie izolacji społecznej. Jest to też silny czynnik predykcyjny otyłości w wieku dorosłym, a co za tym idzie cukrzycy, chorób serca i niektórych typów nowotworów.
Na nadwagę i otyłość cierpi jedna trzecia (31,4 proc.) dzieci w wieku 5–9 lat, mieszkających w krajach należących do OECD. Podobnie jak w przypadku dorosłych, w Polsce wartość ta jest nieco poniżej średniej, czyli 29,5 proc. Powyżej 40 proc. dzieci z nadwagą i otyłością mieszka w USA, we Włoszech, Nowej Zelandii i Grecji. Najlepiej wypadają statystyki w Japonii, Estonii, na Litwie, Łotwie i w Szwajcarii (poniżej 25 proc.) We wszystkich krajach OECD na nadwagę i otyłość cierpi więcej chłopców niż dziewczynek. Największe różnice (ponad 10 proc.) między płciami odnotowano w Chinach, Korei, Polsce, Czechach i na Słowacji.
Problem rośnie razem z wagą ciała. Od 1990 roku liczba dzieci dotkniętych nadwagą i otyłością wzrosła z 20,5 do 31,4 proc. Jedynie w Belgii ten wskaźnik nieco zmalał. Gigantyczny skok, bo aż o 100 proc. odnotowano na Węgrzech, w Polsce, Turcji, Słowenii i na Słowacji. Na drugim biegunie znalazła się Szwecja, Izrael, Islandia, Japonia i Dania. W krajach nienależących do OECD proces ten jest jeszcze gwałtowniejszy. Odsetek nadwagi i otyłości u dzieci w Indonezji, Afryce Południowej i Indiach podskoczył aż sześciokrotnie. Przy czym wartości początkowe były bardzo niskie – od 1 do 2,4 proc.
Otyłość u dzieci jest złożonym, wieloaspektowym problemem. OECD apeluje do rządów krajów członkowskich o stworzenie i wdrożenie programów obejmujących wiele dziedzin życia społecznego i gospodarczego. Ważne jest między innymi zaostrzenie przepisów dotyczących reklam niezdrowej żywności i napojów przeznaczonych dla dzieci, lepszy dostęp do parków i placów zabaw, a także wsparcie finansowe zdrowego stylu życia.
Kraje należące do OECD: Australia, Austria, Belgia, Chile, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Izrael, Japonia, Kanada, Korea Południowa, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Niemcy, Norwegia, Nowa Zelandia, Meksyk, Polska, Portugalia, Słowacja, Słowenia, Stany Zjednoczone, Szwajcaria, Szwecja, Turcja, Wielka Brytania, Węgry, Włochy
© mZdrowie.pl