W tegorocznym sezonie jesienno-zimowym wirusy i bakterie atakują najmłodszych ze wzmożoną siłą po blisko dwuletniej przerwie. Do szpitali trafiają pacjenci z grypą, zakażeniem RSV, krztuścem, coraz częściej także z COVID-19 i z wieloma innymi chorobami zakaźnymi, które u dzieci mogą mieć ciężki przebieg. A to dopiero początek tzw. sezonu grypowego, gdy notuje się wzrost liczby zakażeń. “Więcej infekcji wśród dzieci – to powrót do normy po dwóch latach pandemii” – mówi prof. Leszek Szenborn, kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
„Podczas pandemii COVID-19 obserwowaliśmy zdecydowanie mniej typowych infekcji wśród dzieci, ale to nie znaczy, że zniknęły drobnoustroje, które je wywołują – tłumaczy prof. Leszek Szenborn, kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii i Chorób Infekcyjnych UMW, członek Rady ds. COVID-19 działającej przy Prezesie Rady Ministrów. – „One nie zniknęły, a tylko miały utrudnione warunki do przechodzenia z człowieka na człowieka. Dotyczy to szczególnie wirusów przenoszonych drogą oddechową. Noszenie maseczek, częste mycie rąk, zachowywanie dystansu i wszelkie środki ostrożności, związane z pandemią, okazały się skuteczną obroną przed zakażeniami. Tak skuteczną, że już niemal zapomnieliśmy o istnieniu takich chorób, jak choćby grypa czy krztusiec. Teraz, kiedy większość obostrzeń już nie działa, patogeny wychodzą z przymusowej kwarantanny, a my wracamy do normalności. Jej nieodłącznym elementem są właśnie choroby zakaźne, o czym warto pamiętać.”
Widoczny jest wzrost zakażeń RSV (respiratory syncytial virus). Wirus RS powoduje najczęściej zapalenie oskrzelików i płuc, które są szczególnie niebezpieczne u dzieci poniżej 2. roku życia. Atakuje sezonowo, w okresie jesienno-zimowym. W 2021 roku zakażenia RSV w całej Europie niemal zniknęły. Pojawiły się ponownie w niektórych krajach nietypowo już maju 2022 roku, a w Polsce – we wrześniu. Prof. Leszek Szenborn zaznacza, że od jesieni masowo zaczęły chorować dzieci z dwóch roczników. W tym roku lekarze notują ponadto więcej zakażeń adenowirusami, wywołującymi często poza objawami ze strony układu oddechowego zapalenie spojówek. Rośnie liczba zakażeń paciorkowcami, wywołującymi m.in. szkarlatynę. Stwierdza się kilkakrotnie więcej przypadków tej choroby niż w roku ubiegłym, co także jest efektem popandemicznego „odbicia”.
Niepokojąco brzmią doniesienia z Wielkiej Brytanii o ciężkich zakażeniach paciorkowcem, zakończonych śmiercią kilkanaściorga dzieci. W Polsce dotychczas nie stwierdzono takiego przypadku, co nie znaczy, że możemy się czuć bezpiecznie. „Nie wiemy jeszcze, czy nie jest to nowa choroba. Gdyby tak było, to dotrze także do nas, najprawdopodobniej po świętach, gdy wiele osób przyjedzie do swoich rodzin z Wielkiej Brytanii” – prognozuje prof. Leszek Szenborn.
„W 2022 roku ujawniła się zupełnie nowa choroba – nieznany wcześniej rodzaj zapalenia wątroby nie-A i nie-E. Dotyka głównie dzieci i młodzieży, a może przebiegać bardzo gwałtownie, w konsekwencji doprowadzając do ostrej niewydolności wątroby i konieczności przeszczepienia tego narządu. W szerszej perspektywie jednym z poważniejszych skutków trwającej dwa lata „infekcyjnej przerwy” jest ogólna większa podatność na zakażenia wśród noworodków” – podkreśla prof. Szenborn. Jak wyjaśnia, matka przekazuje odporność dziecku w ostatnich tygodniach ciąży. Ponieważ matki także nie chorowały i miały ograniczony kontakt z drobnoustrojami, nowonarodzone dzieci są gorzej wyposażone w specyficzne przeciwciała i łatwiej ulegają zakażeniom.
W ostatnich tygodniach do Kliniki Pediatrii i Chorób Infekcyjnych UMW trafia coraz więcej pacjentów z COVID-19, jednak obecnie rzadko choroba ma ciężką postać.„Choroby zakaźne nie znikną, a najskuteczniejszą metodą obrony są szczepienia. Jednak tak jak pandemia nie nauczyła nas na stałe noszenia maseczek w tłumie, także nie wpłynęła na zainteresowanie szczepieniami. Na grypę wciąż szczepią się nieliczni, mimo wprowadzania kolejnych ułatwień w dostępności” – podsumowuje prof. Leszek Szenborn.
