Rak płuca jest obecnie najczęstszą nowotworową przyczyną zgonów nie tylko wśród mężczyzn, ale i kobiet. Każdego dnia na nowotwory płuc umierają aż 63 osoby, 1 900 osób miesięcznie, czyli 23 tysiące rocznie. Chorują ludzie w różnym wieku, także młodzi, którzy nigdy nie palili papierosów. Palenie tytoniu odpowiada za około 22 proc. zgonów nowotworowych i 85 proc. zachorowań na raka płuca. W Polsce około 30 proc. dorosłych pali nałogowo, w tym od kilku lat wzrasta odsetek palących kobiet i młodzieży.
Niestety, w Polsce nawet 80 proc. przypadków choroby diagnozowanych jest dopiero w IV, zaawansowanym stadium choroby. Jest to konsekwencją niewystarczającej roli profilaktyki i wczesnej diagnostyki, szczególnie wśród osób z wysokich grup ryzyka. Jednakże, ostatnie kilka lat obfitowało w wiele pozytywnych rozwiązań w zakresie opieki nad chorymi na raka płuca, m.in. w obszarze diagnostyki molekularnej, refundacji nowych terapii czy rozpoczęcia prac nad ośrodkami kompleksowego leczenia nowotworów płuca tzw. „Lung Cancer Unit”. Wyzwaniem nadal pozostaje wysoka śmiertelność – pięcioletnie przeżycia uzyskuje się jedynie u 15% chorych. Dlatego tak ważna jest zarówno większa świadomość społeczna i unikanie czynników ryzyka, jak i rozwiązania systemowe w zakresie koordynacji opieki nad pacjentem oraz dostępu do badań molekularnych i leczenia zgodnego ze standardami klinicznymi.
Listopad tradycyjnie jest obchodzony na całym świecie jako miesiąc świadomości raka płuca. Rok 2020 miał być w Polsce szczególnie dedykowany walce z tym nowotworem, niestety okazał się być głównie w teorii, a nie w praktyce – pacjenci i środowiska medyczne wciąż walczą o dostęp do kompleksowej opieki onkologicznej, od wczesnej diagnostyki, przez spersonalizowane leczenie i rehabilitację. Dodatkowo w dobie pandemii wirusa SARS-CoV-2, chorzy doświadczają coraz większych opóźnień w dostępie do diagnostyki i terapii, spada liczba wystawianych kart DILO, a wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że może być chora.
W trosce o los pacjentów Polska Grupa Raka Płuca zaplanowała dedykowane aktywności w ramach Miesiąca Świadomości Raka Płuca (MŚRP). Celem wydarzenia jest zwrócenie uwagi na rosnący problem zdrowotny i społeczny jakim są nowotwory płuca. Co tydzień publikowane będą filmy edukacyjne z ekspertami Polskiej Grupy Raka Płuca poświęcone czynnikom ryzyka, skriningowi (badaniom profilaktycznym), wczesnej i wysokiej jakości diagnostyce, nowoczesnemu leczeniu oraz organizacji Lung Cancer Units. Świadome i wyedukowane społeczeństwo to pierwszy krok do poprawy sytuacji, któremu powinny towarzyszyć konsekwentne zmiany systemowe w zakresie koordynacji i skrócenia ścieżki pacjenta, poprawy wczesnej wykrywalności tego nowotworu oraz dostępu do aktualnych standardów leczenia.
@mZdrowie/PAP