Trzy organizacje zrzeszające firmy produkujące leki podpisały porozumienie, którego celem jest zwiększanie dostępności do leczenia biologicznego w Polsce. Zwracają one uwagę na wciąż niski poziom wykorzystania terapii biologicznych. Porozumienie jest jednocześnie apelem do Ministerstwa Zdrowia o wypracowanie rozwiązań, dzięki którym polscy pacjenci zyskają szerszy dostęp do tych terapii.
Porozumienie zostało podpisane podczas IV Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Leki Biologiczne – Aspekty Prawne”, zorganizowanej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Wspólne stanowisko kluczowych organizacji branżowych przemysłu farmaceutycznego – Izby Gospodarczej „FARMACJA POLSKA”, Związku Pracodawców Innowacyjnych Firm Farmaceutycznych INFARMA oraz Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego (PZPPF) – to pierwsze takie porozumienie całej branży lekowej.
„Jest to pierwsze w historii spójne stanowisko branży farmaceutycznej wobec tak ważnej grupy leków w naszym kraju. Wierzymy, że tylko wspólny głos w tej sprawie pomoże nam wypracować rozwiązania, które mogą zapewnić polskim pacjentom szerszy dostęp do leczenia biologicznego i jednocześnie dać szansę chorym na poprawę jakości ich życia” – podkreślają sygnatariusze porozumienia.
Dostępność do leków biologicznych w Polsce wciąż jest bardzo niska i plasuje nas na jednym z ostatnich miejsc w Unii Europejskiej. Sygnatariusze porozumienia uważają, że najważniejszym celem jest włączenie do leczenia biologicznego jak największej populacji pacjentów. Dyskusja o finansowaniu i dostępności powinna ich zdaniem opierać się na spójnym podejściu do grupy leków biologicznych, zarówno referencyjnych jak i biorównoważnych, natomiast Ministerstwo Zdrowia winno działać w celu zwiększania konkurencyjności i nie traktować polityki cenowej jako jedynego kryterium dostępu. Producenci leków uważają też, że wszelkie oszczędności uzyskiwane dzięki obniżkom cen powinny być przeznaczone na finansowanie szerszego dostępu do terapii biologicznych.
Treść porozumienia:
„Wspólne stanowisko branży farmaceutycznej w zakresie poszerzenia dostępu do leczenia biologicznego”
- Konieczne jest POSZERZENIE DOSTĘPU pacjentów do leczenia biologicznego. Obecnie dostęp pacjentów do leczenia biologicznego nadal jest znacząco niższy w porównaniu do innych państw członkowskich UE.
- LECZENIE OPARTE O WIEDZĘ MEDYCZNĄ. Dostęp do leczenia biologicznego powinien być zapewniony zgodnie z wytycznymi Europejskiej Agencji Leków (EMA) i Komisji Europejskiej oraz stanowiskami towarzystw naukowych. Poszerzenie dostępu do leczenia biologicznego powinno nastąpić w szczególności poprzez zapewnienie większej elastyczności kryteriów w programach lekowych oraz umożliwienie leczenia również poza programami lekowymi w ramach katalogów chemioterapii i lecznictwa otwartego.
- WYKORZYSTANIE OSZCZĘDNOŚCI. Oszczędności wygenerowane przez optymalizację kosztów terapii i cen leków biologicznych powinny być przeznaczone na finansowanie szerszego dostępu do terapii biologicznych.
- ZAPEWNIENIE KONKURENCYJNOŚCI. Polityka lekowa powinna zmierzać do zapewnienia konkurencyjności w zakresie dostępu do leków biologicznych, stwarzając tym samym szeroki dostęp i możliwości terapeutyczne dla pacjentów. Obecność jak największej liczby terapii na rynku zabezpiecza ciągłość dostaw leków w przeciwieństwie do polityki wywierania presji cenowej, co w dłuższym horyzoncie czasowym może prowadzić do braków leków biologicznych na polskim rynku i do obniżenia dostępności pacjentów do leczenia lekami biologicznymi.
- ELIMINACJA BARIER ADMINISTRACYJNYCH. Należy znosić bariery administracyjne oraz praktyki ograniczające dostęp do leczenia biologicznego, w tym w szczególności w zakresie procesu refundacji, zamówień publicznych oraz pozaprzetargowej presji cenowej. Jednocześnie należy eliminować bariery administracyjne ograniczające lekarzowi swobodę prowadzenia terapii biologicznej.
- ŚWIADOMY WYBÓR. Lekarz powinien dokonywać świadomego wyboru terapii pozwalających objąć leczeniem jak największą grupę pacjentów.
- REJESTRY MEDYCZNE. Powinny być stworzone rejestry medyczne, dzięki którym możliwe będzie pełne monitorowanie skuteczności i bezpieczeństwa leków biologicznych w warunkach polskich, pozwalające na ocenę skutków społeczno-ekonomicznych terapii.
Dostępność do terapii biologicznych w Polsce jest nadal bardzo niska
W wielu chorobach, w których terapie biologiczne są już dostępne, odsetek pacjentów korzystających w tych leków jest w Polsce znacznie niższy niż w innych krajach europejskich. Na przykład obejmuje ono 9,5 proc. polskich pacjentów leczonych z powodu choroby Leśniowskiego – Crohna, podczas gdy na Węgrzech jest to 19,1 proc., a we Francji ponad 30 proc. Jedynie 1,5 proc. chorych na reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) leczymy lekami biologicznymi, a w krajach Europy Zachodniej odsetek ten waha się od 15 proc. w Wielkiej Brytanii do 75 proc. w Irlandii. Zaledwie 0,1 proc. polskich pacjentów cierpiących na łuszczycę ma dostęp do leków biologicznych, podczas gdy w Europie Zachodniej 20 proc. jest tak leczonych.
Jesteśmy też jedynym krajem w Europie, w którym skuteczne leczenie biologiczne jest przerywane po wyznaczonym w programie czasie i wznawiane dopiero po nawrocie choroby. Takie są zapisy programów lekowych, które limitują dostęp do leczenia. W przypadku chorób zapalnych jelit czas refundacji w Polsce wynosi maksymalnie 24 miesiące, RZS – 18 miesięcy, a łuszczycy – 24 miesiące.
Producenci proponują odchodzenie od programów lekowych jako jedynej metody refundacji leków biologicznych. „Poza złagodzeniem zasad kwalifikacji do programów lekowych i zniesieniem ich ograniczeń czasowych należy też rozważyć udostępnienie tych leków w refundacji aptecznej lub katalogach chemioterapii. Obecnie w większości krajów UE, m.in. w Bułgarii, Danii, Słowacji, Rumunii leki biologiczne są dostępne w aptece na receptę. Warto też powołać zespół parlamentarny, który będzie pilnować, aby każda obniżka cen przekładała się na lepszy dostęp do leczenia biologicznego” proponuje Krzysztof Kopeć, prezes Polskiego Związku Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego.
