• Kontakt
  • Reklama
  • Regulamin
  • Polityka prywatności
  • Login
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
NEWSLETTER
mzdrowie.pl
Radio mZdrowie.pl
  • FAKTY
    Celem reformy jest uszycie szpitala na miarę
    FAKTY

    Rząd przyjął projekt ustawy o zmianach w szpitalnictwie

    redakcja
    01/07/2025
    Przeniesienie produkcji leków do UE będzie gigantycznym wysiłkiem
    BRUKSELA

    Przeniesienie produkcji leków do UE będzie gigantycznym wysiłkiem

    redakcja
    01/07/2025
    Zlecenia na wyroby medyczne tylko w formie elektronicznej
    FAKTY

    NFZ wprowadza wyczekiwane zmiany dotyczące m.in. leczenia kobiet i POZ

    Krzysztof Jakubiak
    01/07/2025
    Czarny scenariusz ograniczenia wydatków na zdrowie raczej się nie ziści
    FAKTY

    Zapowiedziane 18 mld zł to nie są dodatkowe pieniądze w systemie

    redakcja
    26/06/2025
    Kiedy wszystkie placówki POZ wdrożą opiekę koordynowaną? – nie wiadomo
    FAKTY

    Strona związkowa odrzuciła propozycje zmian zasad waloryzacji wynagrodzeń

    redakcja
    25/06/2025
    In vitro, antykoncepcja awaryjna, onkopłodność – minister Leszczyna wskazuje największe osiągnięcia po roku pracy
    FAKTY

    Dotacja dla NFZ z budżetu sięgnie w tym roku już co najmniej 30 mld zł

    Krzysztof Jakubiak
    25/06/2025
    Składkę zdrowotną należy podnieść, nie obniżać
    FAKTY

    Szpitale powiatowe będą analizować propozycję finansowania podwyżek

    Krzysztof Jakubiak
    25/06/2025
  • TRENDY
    Debata: Finansowanie ścieżki pacjenta onkologicznego (cz. 2 – leczenie)
    TRENDY

    Ogromne problemy zdrowotne USA

    Zbigniew Wojtasiński
    04/07/2025
    Rekomendacje dotyczące wdrożenia Europejskiej Przestrzeni Danych Medycznych
    TRENDY

    Wdrożenie EHDS w Polsce nie będzie łatwe

    Katarzyna Dudek
    26/06/2025
    Priorytety nowego dyrektora FDA
    TRENDY

    Priorytety nowego dyrektora FDA

    Diana Mroczek
    26/06/2025
    FDA zatwierdziła nową terapię dla kobiet z zaburzeniami popędu seksualnego przed menopauzą
    TRENDY

    Nawet w razie problemów Polacy nie chcą korzystać ze wsparcia psychicznego

    Katarzyna Dudek
    24/06/2025
    Debata: Rozwój e-zdrowia w Polsce – wypowiedzi uczestników
    TRENDY

    Rejestry i kontrola jakości konieczne do dalszego rozwoju chirurgii robotowej

    Krzysztof Jakubiak
    16/06/2025
    NIK: szpitale nie zapewniają pacjentom prawa do prywatności
    TRENDY

    NIK alarmuje, że pogorszył się dostęp do diagnostyki i leczenia

    redakcja
    12/06/2025
    Roboty chirurgiczne trafiają do mniejszych szpitali i biedniejszych krajów
    TRENDY

    Roboty chirurgiczne trafiają do mniejszych szpitali i biedniejszych krajów

    Diana Mroczek
    10/06/2025
  • LEKI
    Poza szpitalem, elastycznie, dla pacjenta
    BRUKSELA

    Unijna ustawa o lekach krytycznych – czy rzeczywiście będzie działać

    Diana Mroczek
    01/07/2025
    Wdrażanie programu lekowego dla pacjentów z miastenią idzie bardzo opornie
    LEKI

    Wdrażanie programu lekowego dla pacjentów z miastenią idzie bardzo opornie

    redakcja
    01/07/2025
    Dostępność leków krytycznych jest filarem bezpieczeństwa
    LEKI

    Dostępność leków krytycznych jest filarem bezpieczeństwa

    Krzysztof Jakubiak
    30/06/2025
    Nowym szefem EMA będzie Emer Cooke
    BRUKSELA

    EMA działa coraz sprawniej

    Diana Mroczek
    27/06/2025
    Priorytety w polityce lekowej
    LEKI

    Priorytety w polityce lekowej

    redakcja
    17/06/2025
    52 nowe “cząsteczkowskazania” na liście refundacyjnej
    LEKI

    41 nowych cząsteczko-wskazań na liście leków refundowanych

    redakcja
    12/06/2025
    Bezpieczeństwo zdrowotne wśród priorytetów prezydencji Polski
    BRUKSELA

    Nie będzie większych zmian w europejskim prawie farmaceutycznym

    redakcja
    06/06/2025
  • MEDYCYNA
    Diabetolodzy wskazują, jak podnieść poziom leczenia cukrzycy w Polsce
    MEDYCYNA

    Diabetolodzy wskazują, jak podnieść poziom leczenia cukrzycy w Polsce

    Iwona Kazimierska
    02/07/2025
    Rak żołądka wciąż rozpoznawany za późno
    INNOWACJE

    Rak żołądka wciąż rozpoznawany za późno

    redakcja
    01/07/2025
    Gdzie chirurg nie może, tam robota pośle
    MEDYCYNA

    Gdzie chirurg nie może, tam robota pośle

    Ryszard Sterczyński
    30/06/2025
    NIO dołączył do kampanii “nie miej tego gdzieś”
    MEDYCYNA

    Rak jelita grubego: nowoczesne leczenie nie wystarczy bez koordynacji

    Katarzyna Dudek
    30/06/2025
    Otępienie jest zbyt późno rozpoznawane
    MEDYCYNA

    Potrzebujemy korepetycji z chorób otępiennych

    Iwona Kazimierska
    23/06/2025
    Histotrypsja czyli rozbijanie guzów falą dźwiękową zamiast skalpela
    INNOWACJE

    Histotrypsja czyli rozbijanie guzów falą dźwiękową zamiast skalpela

    Diana Mroczek
    17/06/2025
    Lepsza jakość w patomorfologii – rusza projekt standaryzacji
    MEDYCYNA

    Wyboista ścieżka chorych na raka płuca do badań genetycznych

    Iwona Kazimierska
    16/06/2025
  • PRAWO
    Lewica składa projekt ustawy: 7,2 proc. PKB na zdrowie
    PRAWO

    Od 13. roku życia pomoc psychologa bez zgody opiekuna

    redakcja
    26/06/2025
    Nowelizacja ustawy refundacyjnej wprowadzi unijne rozwiązania wspólnego HTA
    PRAWO

    Ustawa o refundacji będzie dostosowana do wspólnego HTA

    Krzysztof Jakubiak
    24/06/2025
    Apteka dla Aptekarza 2.0 niezgodna z konstytucją
    PRAWO

    Po wyroku TSUE trzeba określić, jak swoją działalność mogą promować apteki

    redakcja
    21/06/2025
    Eksperymentalny lek wydłuża kości
    PRAWO

    Jedzenie i napoje dostępne w szkołach będą mocniej regulowane

    redakcja
    18/06/2025
    NSA potwierdza decyzję Rzecznika Praw Pacjenta w sprawie leków biologicznych
    PRAWO

    RPP chce większych uprawnień do karania za praktyki pseudomedyczne

    Krzysztof Jakubiak
    17/06/2025
    Stosowanie aspiryny nie wpływa na wyniki leczenia raka gruczołu krokowego
    PRAWO

    Zaczęła obowiązywać nowa definicja pierwszej pomocy

    redakcja
    30/05/2025
    52 nowe “cząsteczkowskazania” na liście refundacyjnej
    PRAWO

    SZNUR jest długi na 59 stron

    Krzysztof Jakubiak
    22/05/2025
  • PACJENT

    Białystok/ BCO podsumowało pierwsze efekty tzw. pilotażu onkologicznego
    PACJENT

    Organizacje pacjenckie są wiarygodnym sojusznikiem dla onkologów

    redakcja
    18/06/2025
    Debata: Poszerzanie dostępu do leczenia biologicznego
    PACJENT

    Nowy przewodnik do odwoływania wizyt przez pacjentów

    Maciej Pawłowski
    14/06/2025
    Sytuacja pacjentów z ALS
    PACJENT

    Sytuacja pacjentów z ALS

    redakcja
    09/06/2025
    Hormonalna antykoncepcja może wywoływać depresję i skłonności samobójcze
    PACJENT

    Poradnik dla rodzin osób chorych na schizofrenię

    Krzysztof Jakubiak
    27/05/2025
    Organizacje pacjentów apelują o lepszą opiekę nad chorymi z rakiem pęcherza
    PACJENT

    Organizacje pacjentów apelują o lepszą opiekę nad chorymi z rakiem pęcherza

    Krzysztof Jakubiak
    07/05/2025
    Miejsce i rola organizacji pacjenckich – głosy w debacie mZdrowie
    PACJENT

    Przedstawiciele zawodów medycznych są coraz bardziej świadomi praw pacjenta

    Katarzyna Dudek
    05/05/2025
    Profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych pozostaje wyzwaniem
    PACJENT

    Profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych pozostaje wyzwaniem

    Marta Pietrzak
    24/04/2025

  • KADRY

    Porozumienie Zielonogórskie ma nowe-stare władze
    KADRY

    Porozumienie Zielonogórskie ma nowe-stare władze

    Krzysztof Jakubiak
    01/07/2025
    Systemowe wsparcie pacjentek z endometriozą coraz bardziej realne
    KADRY

    Powinna powstać nowa specjalizacja z zakresu uroginekologii

    Katarzyna Dudek
    01/07/2025
    Zaniedbywanie zdrowia psychicznego medyków zaczyna się już w czasie studiów
    KADRY

    Zaniedbywanie zdrowia psychicznego medyków zaczyna się już w czasie studiów

    Katarzyna Dudek
    02/06/2025
    Jesteśmy już niemal gotowi do zbierania danych w ramach EHDS
    KADRY

    Nowy skład Rady Agencji Badań Medycznych

    Maciej Pawłowski
    28/05/2025
    Szczery podcast o tym, co robot daje chirurgowi (cz.1)
    KADRY

    Szczery podcast o robotyce w urologii (cz. 2)

    Krzysztof Jakubiak
    27/05/2025
    Grupa LUX MED otwiera Wyższą Szkołę Nauk Medycznych
    KADRY

    Grupa LUX MED otwiera Wyższą Szkołę Nauk Medycznych

    redakcja
    20/05/2025
    Prof. Krzysztof Filipiak nowym dyrektorem CMKP
    KADRY

    Prof. Krzysztof Filipiak nowym dyrektorem CMKP

    redakcja
    15/05/2025

  • W BIZNESIE

    Operacja usunięcia żołądka wykonana przez chińskiego robota sterowanego zdalnie
    W BIZNESIE

    Chiński rynek MedTech, w tym robotów, ma duży potencjał

    Diana Mroczek
    04/07/2025
    Sektor MedTech wpływa na kształt systemów ochrony zdrowia
    W BIZNESIE

    Sektor MedTech wpływa na kształt systemów ochrony zdrowia

    redakcja
    02/07/2025
    Pierwszy robot chirurgiczny MP1000 pochodzący z Chin w polskim szpitalu
    W BIZNESIE

    Pierwszy robot chirurgiczny MP1000 pochodzący z Chin w polskim szpitalu

    Krzysztof Jakubiak
    30/06/2025
    W BIZNESIE

    Kompromis cieszy, ale część wątpliwości pozostaje

    Krzysztof Jakubiak
    26/06/2025
    Integracja robota ze stołem operacyjnym – czy Ottava znajdzie swoją niszę na rynku
    W BIZNESIE

    Integracja robota ze stołem operacyjnym – czy Ottava znajdzie swoją niszę na rynku

    Diana Mroczek
    18/06/2025
    Pierwsze posiedzenia komisji do spraw zdrowia w Europarlamencie
    W BIZNESIE

    UE chce odzyskać silną pozycję w innowacjach medycznych

    Diana Mroczek
    11/06/2025
    W BIZNESIE

    Bezpieczeństwo zdrowotne i lekowe Europy – jak je widzą firmy farmaceutyczne

    Iwona Kazimierska
    09/06/2025

  • RADIO

    Szczery podcast o tym, co robot daje chirurgowi (cz.1)
    RADIO

    Szczery podcast o tym, co robot daje chirurgowi (cz.1)

    Krzysztof Jakubiak
    24/05/2025
    Podcast: Rzadkie choroby neurologiczne coraz częściej możemy leczyć
    MEDYCYNA

    Podcast: Rzadkie choroby neurologiczne coraz częściej możemy leczyć

    Krzysztof Jakubiak
    14/10/2024
    Podcast o innowacjach w Europie Środkowej z punktu widzenia firmy Bayer 
    RADIO

    Podcast o innowacjach w Europie Środkowej z punktu widzenia firmy Bayer 

    Krzysztof Jakubiak
    24/09/2024
    Podcast: jak lepiej leczyć pacjentów z obrzękiem naczynioruchowym
    MEDYCYNA

    Podcast: jak lepiej leczyć pacjentów z obrzękiem naczynioruchowym

    Krzysztof Jakubiak
    30/08/2024
    Podcast o możliwym wykorzystaniu CAR-T do leczenia raka trzustki
    MEDYCYNA

    Podcast o możliwym wykorzystaniu CAR-T do leczenia raka trzustki

    Krzysztof Jakubiak
    02/05/2024
    Podcast: Badania nad dopasowaniem terapii w raku trzustki do indywidualnych reakcji pacjentów
    RADIO

    Podcast: Badania nad dopasowaniem terapii w raku trzustki do indywidualnych reakcji pacjentów

    Krzysztof Jakubiak
    17/04/2024
    Podcast na temat ostrej białaczki szpikowej
    RADIO

    Podcast na temat ostrej białaczki szpikowej

    Krzysztof Jakubiak
    14/02/2024

  • FAKTY
    Celem reformy jest uszycie szpitala na miarę
    FAKTY

    Rząd przyjął projekt ustawy o zmianach w szpitalnictwie

    redakcja
    01/07/2025
    Przeniesienie produkcji leków do UE będzie gigantycznym wysiłkiem
    BRUKSELA

    Przeniesienie produkcji leków do UE będzie gigantycznym wysiłkiem

    redakcja
    01/07/2025
    Zlecenia na wyroby medyczne tylko w formie elektronicznej
    FAKTY

    NFZ wprowadza wyczekiwane zmiany dotyczące m.in. leczenia kobiet i POZ

    Krzysztof Jakubiak
    01/07/2025
    Czarny scenariusz ograniczenia wydatków na zdrowie raczej się nie ziści
    FAKTY

    Zapowiedziane 18 mld zł to nie są dodatkowe pieniądze w systemie

    redakcja
    26/06/2025
    Kiedy wszystkie placówki POZ wdrożą opiekę koordynowaną? – nie wiadomo
    FAKTY

    Strona związkowa odrzuciła propozycje zmian zasad waloryzacji wynagrodzeń

    redakcja
    25/06/2025
    In vitro, antykoncepcja awaryjna, onkopłodność – minister Leszczyna wskazuje największe osiągnięcia po roku pracy
    FAKTY

    Dotacja dla NFZ z budżetu sięgnie w tym roku już co najmniej 30 mld zł

    Krzysztof Jakubiak
    25/06/2025
    Składkę zdrowotną należy podnieść, nie obniżać
    FAKTY

    Szpitale powiatowe będą analizować propozycję finansowania podwyżek

    Krzysztof Jakubiak
    25/06/2025
  • TRENDY
    Debata: Finansowanie ścieżki pacjenta onkologicznego (cz. 2 – leczenie)
    TRENDY

    Ogromne problemy zdrowotne USA

    Zbigniew Wojtasiński
    04/07/2025
    Rekomendacje dotyczące wdrożenia Europejskiej Przestrzeni Danych Medycznych
    TRENDY

    Wdrożenie EHDS w Polsce nie będzie łatwe

    Katarzyna Dudek
    26/06/2025
    Priorytety nowego dyrektora FDA
    TRENDY

    Priorytety nowego dyrektora FDA

    Diana Mroczek
    26/06/2025
    FDA zatwierdziła nową terapię dla kobiet z zaburzeniami popędu seksualnego przed menopauzą
    TRENDY

    Nawet w razie problemów Polacy nie chcą korzystać ze wsparcia psychicznego

    Katarzyna Dudek
    24/06/2025
    Debata: Rozwój e-zdrowia w Polsce – wypowiedzi uczestników
    TRENDY

    Rejestry i kontrola jakości konieczne do dalszego rozwoju chirurgii robotowej

    Krzysztof Jakubiak
    16/06/2025
    NIK: szpitale nie zapewniają pacjentom prawa do prywatności
    TRENDY

    NIK alarmuje, że pogorszył się dostęp do diagnostyki i leczenia

    redakcja
    12/06/2025
    Roboty chirurgiczne trafiają do mniejszych szpitali i biedniejszych krajów
    TRENDY

    Roboty chirurgiczne trafiają do mniejszych szpitali i biedniejszych krajów

    Diana Mroczek
    10/06/2025
  • LEKI
    Poza szpitalem, elastycznie, dla pacjenta
    BRUKSELA

    Unijna ustawa o lekach krytycznych – czy rzeczywiście będzie działać

    Diana Mroczek
    01/07/2025
    Wdrażanie programu lekowego dla pacjentów z miastenią idzie bardzo opornie
    LEKI

    Wdrażanie programu lekowego dla pacjentów z miastenią idzie bardzo opornie

    redakcja
    01/07/2025
    Dostępność leków krytycznych jest filarem bezpieczeństwa
    LEKI

    Dostępność leków krytycznych jest filarem bezpieczeństwa

    Krzysztof Jakubiak
    30/06/2025
    Nowym szefem EMA będzie Emer Cooke
    BRUKSELA

    EMA działa coraz sprawniej

    Diana Mroczek
    27/06/2025
    Priorytety w polityce lekowej
    LEKI

    Priorytety w polityce lekowej

    redakcja
    17/06/2025
    52 nowe “cząsteczkowskazania” na liście refundacyjnej
    LEKI

    41 nowych cząsteczko-wskazań na liście leków refundowanych

    redakcja
    12/06/2025
    Bezpieczeństwo zdrowotne wśród priorytetów prezydencji Polski
    BRUKSELA

    Nie będzie większych zmian w europejskim prawie farmaceutycznym

    redakcja
    06/06/2025
  • MEDYCYNA
    Diabetolodzy wskazują, jak podnieść poziom leczenia cukrzycy w Polsce
    MEDYCYNA

    Diabetolodzy wskazują, jak podnieść poziom leczenia cukrzycy w Polsce

    Iwona Kazimierska
    02/07/2025
    Rak żołądka wciąż rozpoznawany za późno
    INNOWACJE

    Rak żołądka wciąż rozpoznawany za późno

    redakcja
    01/07/2025
    Gdzie chirurg nie może, tam robota pośle
    MEDYCYNA

    Gdzie chirurg nie może, tam robota pośle

    Ryszard Sterczyński
    30/06/2025
    NIO dołączył do kampanii “nie miej tego gdzieś”
    MEDYCYNA

    Rak jelita grubego: nowoczesne leczenie nie wystarczy bez koordynacji

    Katarzyna Dudek
    30/06/2025
    Otępienie jest zbyt późno rozpoznawane
    MEDYCYNA

    Potrzebujemy korepetycji z chorób otępiennych

    Iwona Kazimierska
    23/06/2025
    Histotrypsja czyli rozbijanie guzów falą dźwiękową zamiast skalpela
    INNOWACJE

    Histotrypsja czyli rozbijanie guzów falą dźwiękową zamiast skalpela

    Diana Mroczek
    17/06/2025
    Lepsza jakość w patomorfologii – rusza projekt standaryzacji
    MEDYCYNA

    Wyboista ścieżka chorych na raka płuca do badań genetycznych

    Iwona Kazimierska
    16/06/2025
  • PRAWO
    Lewica składa projekt ustawy: 7,2 proc. PKB na zdrowie
    PRAWO

    Od 13. roku życia pomoc psychologa bez zgody opiekuna

    redakcja
    26/06/2025
    Nowelizacja ustawy refundacyjnej wprowadzi unijne rozwiązania wspólnego HTA
    PRAWO

    Ustawa o refundacji będzie dostosowana do wspólnego HTA

    Krzysztof Jakubiak
    24/06/2025
    Apteka dla Aptekarza 2.0 niezgodna z konstytucją
    PRAWO

    Po wyroku TSUE trzeba określić, jak swoją działalność mogą promować apteki

    redakcja
    21/06/2025
    Eksperymentalny lek wydłuża kości
    PRAWO

    Jedzenie i napoje dostępne w szkołach będą mocniej regulowane

    redakcja
    18/06/2025
    NSA potwierdza decyzję Rzecznika Praw Pacjenta w sprawie leków biologicznych
    PRAWO

    RPP chce większych uprawnień do karania za praktyki pseudomedyczne

    Krzysztof Jakubiak
    17/06/2025
    Stosowanie aspiryny nie wpływa na wyniki leczenia raka gruczołu krokowego
    PRAWO

    Zaczęła obowiązywać nowa definicja pierwszej pomocy

    redakcja
    30/05/2025
    52 nowe “cząsteczkowskazania” na liście refundacyjnej
    PRAWO

    SZNUR jest długi na 59 stron

    Krzysztof Jakubiak
    22/05/2025
  • PACJENT

    Białystok/ BCO podsumowało pierwsze efekty tzw. pilotażu onkologicznego
    PACJENT

    Organizacje pacjenckie są wiarygodnym sojusznikiem dla onkologów

    redakcja
    18/06/2025
    Debata: Poszerzanie dostępu do leczenia biologicznego
    PACJENT

    Nowy przewodnik do odwoływania wizyt przez pacjentów

    Maciej Pawłowski
    14/06/2025
    Sytuacja pacjentów z ALS
    PACJENT

    Sytuacja pacjentów z ALS

    redakcja
    09/06/2025
    Hormonalna antykoncepcja może wywoływać depresję i skłonności samobójcze
    PACJENT

    Poradnik dla rodzin osób chorych na schizofrenię

    Krzysztof Jakubiak
    27/05/2025
    Organizacje pacjentów apelują o lepszą opiekę nad chorymi z rakiem pęcherza
    PACJENT

    Organizacje pacjentów apelują o lepszą opiekę nad chorymi z rakiem pęcherza

    Krzysztof Jakubiak
    07/05/2025
    Miejsce i rola organizacji pacjenckich – głosy w debacie mZdrowie
    PACJENT

    Przedstawiciele zawodów medycznych są coraz bardziej świadomi praw pacjenta

    Katarzyna Dudek
    05/05/2025
    Profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych pozostaje wyzwaniem
    PACJENT

    Profilaktyka chorób sercowo-naczyniowych pozostaje wyzwaniem

    Marta Pietrzak
    24/04/2025

  • KADRY

    Porozumienie Zielonogórskie ma nowe-stare władze
    KADRY

    Porozumienie Zielonogórskie ma nowe-stare władze

    Krzysztof Jakubiak
    01/07/2025
    Systemowe wsparcie pacjentek z endometriozą coraz bardziej realne
    KADRY

    Powinna powstać nowa specjalizacja z zakresu uroginekologii

    Katarzyna Dudek
    01/07/2025
    Zaniedbywanie zdrowia psychicznego medyków zaczyna się już w czasie studiów
    KADRY

    Zaniedbywanie zdrowia psychicznego medyków zaczyna się już w czasie studiów

    Katarzyna Dudek
    02/06/2025
    Jesteśmy już niemal gotowi do zbierania danych w ramach EHDS
    KADRY

    Nowy skład Rady Agencji Badań Medycznych

    Maciej Pawłowski
    28/05/2025
    Szczery podcast o tym, co robot daje chirurgowi (cz.1)
    KADRY

    Szczery podcast o robotyce w urologii (cz. 2)

    Krzysztof Jakubiak
    27/05/2025
    Grupa LUX MED otwiera Wyższą Szkołę Nauk Medycznych
    KADRY

    Grupa LUX MED otwiera Wyższą Szkołę Nauk Medycznych

    redakcja
    20/05/2025
    Prof. Krzysztof Filipiak nowym dyrektorem CMKP
    KADRY

    Prof. Krzysztof Filipiak nowym dyrektorem CMKP

    redakcja
    15/05/2025

  • W BIZNESIE

    Operacja usunięcia żołądka wykonana przez chińskiego robota sterowanego zdalnie
    W BIZNESIE

    Chiński rynek MedTech, w tym robotów, ma duży potencjał

    Diana Mroczek
    04/07/2025
    Sektor MedTech wpływa na kształt systemów ochrony zdrowia
    W BIZNESIE

    Sektor MedTech wpływa na kształt systemów ochrony zdrowia

    redakcja
    02/07/2025
    Pierwszy robot chirurgiczny MP1000 pochodzący z Chin w polskim szpitalu
    W BIZNESIE

    Pierwszy robot chirurgiczny MP1000 pochodzący z Chin w polskim szpitalu

    Krzysztof Jakubiak
    30/06/2025
    W BIZNESIE

    Kompromis cieszy, ale część wątpliwości pozostaje

    Krzysztof Jakubiak
    26/06/2025
    Integracja robota ze stołem operacyjnym – czy Ottava znajdzie swoją niszę na rynku
    W BIZNESIE

    Integracja robota ze stołem operacyjnym – czy Ottava znajdzie swoją niszę na rynku

    Diana Mroczek
    18/06/2025
    Pierwsze posiedzenia komisji do spraw zdrowia w Europarlamencie
    W BIZNESIE

    UE chce odzyskać silną pozycję w innowacjach medycznych

    Diana Mroczek
    11/06/2025
    W BIZNESIE

    Bezpieczeństwo zdrowotne i lekowe Europy – jak je widzą firmy farmaceutyczne

    Iwona Kazimierska
    09/06/2025

  • RADIO

    Szczery podcast o tym, co robot daje chirurgowi (cz.1)
    RADIO

    Szczery podcast o tym, co robot daje chirurgowi (cz.1)

    Krzysztof Jakubiak
    24/05/2025
    Podcast: Rzadkie choroby neurologiczne coraz częściej możemy leczyć
    MEDYCYNA

    Podcast: Rzadkie choroby neurologiczne coraz częściej możemy leczyć

    Krzysztof Jakubiak
    14/10/2024
    Podcast o innowacjach w Europie Środkowej z punktu widzenia firmy Bayer 
    RADIO

    Podcast o innowacjach w Europie Środkowej z punktu widzenia firmy Bayer 

    Krzysztof Jakubiak
    24/09/2024
    Podcast: jak lepiej leczyć pacjentów z obrzękiem naczynioruchowym
    MEDYCYNA

    Podcast: jak lepiej leczyć pacjentów z obrzękiem naczynioruchowym

    Krzysztof Jakubiak
    30/08/2024
    Podcast o możliwym wykorzystaniu CAR-T do leczenia raka trzustki
    MEDYCYNA

    Podcast o możliwym wykorzystaniu CAR-T do leczenia raka trzustki

    Krzysztof Jakubiak
    02/05/2024
    Podcast: Badania nad dopasowaniem terapii w raku trzustki do indywidualnych reakcji pacjentów
    RADIO

    Podcast: Badania nad dopasowaniem terapii w raku trzustki do indywidualnych reakcji pacjentów

    Krzysztof Jakubiak
    17/04/2024
    Podcast na temat ostrej białaczki szpikowej
    RADIO

    Podcast na temat ostrej białaczki szpikowej

    Krzysztof Jakubiak
    14/02/2024

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Radio mZdrowie.pl
mzdrowie.pl
Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
Strona główna EKSPERCI

Organizacja systemu opieki diabetologicznej w Polsce: wady i zalety istniejących rozwiązań, kierunki zmian

redakcja redakcja
16/11/2022
w EKSPERCI, MEDYCYNA
Organizacja systemu opieki diabetologicznej w Polsce: wady i zalety istniejących rozwiązań, kierunki zmian

Przemysława Jarosz-Chobot

Polska opieka nad osobami z cukrzycą w wielu aspektach nie spełnia oczekiwań systemu i samych pacjentów, mimo że jej standardy są powszechnie dostępne. Szerokie i długofalowe spojrzenie na poważny problem zdrowotny, jakim jest cukrzyca, ze strony zarówno świadczeniodawców, jak i świadczeniobiorców jest konieczne i wymaga jak najszybszego dostosowania do obowiązujących zaleceń.

Cukrzyca jest uznaną chorobą cywilizacyjną i społeczną. Jest to choroba przewlekła, gdzie wpływ wielu czynników środowiskowych, metabolicznych i organizacji opieki medycznej ma zasadnicze znaczenie w prawidłowym modelowaniu postępów choroby i kosztów społecznych cukrzycy. Tym samym efektywność tego działania wymaga opieki holistycznej i personalizowanej. Jednym z priorytetów zdrowotnych ustalonych rozporządzeniem Ministra Zdrowia jest przeciwdziałanie, wczesne wykrywanie oraz leczenie cukrzycy.

Opieka diabetologiczna w Polsce

W ostatnich latach opublikowano kilka rządowych raportów (NFZ, NIK, MZ) odnoszących się do opieki diabetologicznej w Polsce. Aktualna struktura systemu opieki nad osobą z cukrzycą w Polsce wyróżnia opiekę pediatryczną (wiek 0-18 lat) oraz internistyczną (19 lat i więcej) i praktycznie nie uległa ona zmianom od wielu lat. Dzieci i młodzież z cukrzycą objęte są regionalną diabetologiczną opieką specjalistyczną. Pediatryczne poradnie diabetologiczne mają głównie lokalizacje przy szpitalach wojewódzkich, uniwersyteckich i w dużym stopniu są „połączone” z oddziałami diabetologicznymi, endokrynologii dziecięcej czy pediatrycznymi w tych jednostkach.

Aktualna struktura – centralizacja specjalistycznej opieki diabetologicznej dla dzieci, młodzieży i młodych dorosłych – jest najkorzystniejszym i najefektywniejszym rozwiązaniem, obecnie promowanym w wielu krajach. Wynika to z tego, że u dzieci i młodzieży dominuje cukrzyca typu 1 (około 96 proc. E10 według międzynarodowej klasyfikacji ICD-10), o istotnym, charakterystycznym chwiejnym przebiegu i dołączającymi się licznymi chorobami współistniejącymi w tym okresie życia. W terapii obowiązuje intensywna insulinoterapia, stale dostosowywana do rozwijającego się dziecka i samokontrola, z wykorzystywaniem nowoczesnej technologii. Wieloletnia opieka jest wysoce holistyczna, wielospecjalistyczna, a tym samym kosztowna.

Natomiast opiekę nad dorosłą osobą z cukrzycą sprawują specjalistyczne poradnie diabetologiczne i opieki podstawowej, oddziały internistyczne, diabetologiczne, endokrynologiczne, chirurgiczne i inne. W różnych regionach Polski struktura ta, chociaż podobna, jest różnie uwypuklona i niestety rozdrobniona – często bez wiodącego regionalnego ośrodka, który posiadałby dobre wyposażenie i rozwijał opiekę holistyczną nad dorosłą osobą z cukrzycą, w tym z późnymi jej powikłaniami. Dostępność do specjalistycznej opieki diabetologicznej zarówno ambulatoryjnej, jak i hospitalizacji w pediatrii jest znacząco łatwiejsza i szersza pod względem zakresu świadczeń niż w opiece internistycznej.

Corocznie publikowane Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) szczegółowo określają podstawowe wymogi zarówno organizacyjne, jak i wspólnych celów diagnostycznych oraz terapeutycznych dla specjalistycznej opieki diabetologicznej ambulatoryjnej i szpitalnej w tym zakresie. Oparte na dowodach naukowych, najważniejsze rekomendacje PTD mówią, że „współczesna opieka diabetologiczna wymaga kompetencji personelu lekarskiego, pielęgniarek prowadzących edukację lub edukatorów, oraz dietetyków. Opieka powinna być skoncentrowana na osobie z cukrzycą, z uwzględnieniem jej indywidualnej sytuacji, potrzeb i preferencji. Konieczne jest także współdziałanie specjalistów z pokrewnych dziedzin ze względu na multidyscyplinarny charakter późnych powikłań cukrzycy i schorzeń współistniejących. (…) Nowoczesne leczenie cukrzycy wymaga (…) monitorowania jego skuteczności oraz prowadzenia edukacji osób z cukrzycą w zakresie uzyskania odpowiedniej wiedzy i motywacji do realizacji zaleceń. Konieczna jest również współpraca lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) oraz lekarzy opieki specjalistycznej”.

Skuteczność opieki diabetologicznej determinuje jak najszybsze jej rozpoczęcie, najlepiej od momentu zachorowania. Polskie rekomendacje w pełni oddają wartość międzynarodowych zaleceń.

Cukrzyca na tle innych problemów zdrowotnych

Jak wcześniej wspomniano, już od wielu lat istnieją wypracowane krajowe i międzynarodowe cele terapeutyczne dla cukrzycy, które pozwalają na „mierzalność” wyników opieki oraz dokonywanie porównań zarówno krajowych, jak i międzynarodowych, także w obszarach międzynarodowego benchmarkingu (m.in. Mapy Potrzeb Zdrowotnych, SWEET-initiative). Jednym z takich projektów są Mapy Potrzeb Zdrowotnych MZ, czyli Baza Analiz Systemowych i Wdrożeniowych, w oparciu o rzeczywiste dane. Publikacja w sierpniu 2021 roku pierwszej mapy potrzeb zdrowotnych, zgodnej z nowymi zasadami po nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zawiera analizę porównawczą sytuacji w Polsce i Unii Europejskiej w zakresie problem.w zdrowotnych na 100 tys. ludności w 2019 r. Czytamy, że „W UE zbiór pięciu najważniejszych problemów zdrowotnych był podobny do zbioru dla Rzeczypospolitej Polskiej. Różnica dotyczyła cukrzycy, która w zestawieniu dla UE nie znalazła się wśród pięciu najważniejszych problemów.”

Cukrzyca jest zatem ostatnim z pięciu najbardziej dotkliwych problemów zdrowotnych w Polsce, choć w UE nie plasuje się tak wysoko w rankingu. Co więcej, na podstawie danych z lat 1999, 2010 i 2019 stwierdzono widoczny wzrost znaczenia cukrzycy (8. miejsce w 1999 r. i 5. miejsce w 2019 r.). Analiza porównawcza prognoz dla Polski i Unii Europejskiej pokazuje, że cukrzyca i choroby nerek oraz choroby narządów zmysłów odnotują największy wzrost chorobowości w Polsce w ciągu 9 lat, przy czym w UE będzie on mniej dynamiczny. W odniesieniu do cukrzycy prognozowany jest wzrost o 23,74 proc.

Należy pamiętać, że cukrzyca jest chorobą przewlekłą, dlatego wpływa przede wszystkim na długość życia w niesprawności. Przykładowo, wartość ta jest prawie trzykrotnie większa niż dla udarów, które z kolei powodują pięciokrotnie więcej zgonów niż cukrzyca (według Map Potrzeb Zdrowotnych MZ z 2021).

Wiele znanych czynników ryzyka chorób cywilizacyjnych ma również bardzo istotny wpływ na stan zdrowia osób z cukrzycą. Istnieje szereg powiązań pomiędzy różnymi rodzajami czynników, np. wysokim ciśnieniem krwi, wysokim BMI czy też czynnikami behawioralnymi, w tym zdrowym stylem życia, paleniem tytoniu, spożywaniem alkoholu. Popularyzacja zdrowego stylu życia, która należy do zadań podstawowej opieki zdrowotnej, stanowi prewencję chorób cywilizacyjnych, w tym cukrzycy.

Wyzwania dla polskiego systemu opieki

Wiadomo także, że cukrzyca – to przewlekła choroba wymagająca systematycznej kontroli dla zapewnienia efektywności terapii. Dlatego ważnym punktem, który znalazł odzwierciedlenie w omawianym raporcie, jest częstość zgłaszania się osób z cukrzycą na wizyty, dzięki którym możliwa jest ocena wpływu cukrzycy na rozwinięcie się powikłań oraz hospitalizację spowodowaną pogorszeniem stanu zdrowia. Analiza rozkładu liczby wizyt wśród pacjentów z cukrzycą i zależności pomiędzy liczbą wizyt odbywanych w POZ oraz lecznictwie zamkniętym potwierdziła widoczne różnice w leczeniu chorób przewlekłych w podstawowej opiece zdrowotnej. Prowadzenie pacjentów z cukrzycą w POZ nie odbywa się na wysokim poziomie. Szansa na to, że kolejna wizyta pacjenta z cukrzycą odbędzie się w POZ wynosi aktualnie niecałe 57 proc. wobec ponad 85 proc. takiego prawdopodobieństwa w kardiologii. Brakuje wypracowanej praktyki, która potrafiłaby tę szansę podnieść na wyższy poziom.

Polski system opieki zdrowotnej charakteryzuje się brakiem równowagi w strukturze świadczeń zdrowotnych: leczenie pacjent.w w nadmiernym stopniu opiera się na opiece stacjonarnej w stosunku do opieki ambulatoryjnej. Wskaźnik możliwych do uniknięcia hospitalizacji w przypadku chorób przewlekłych, w tym cukrzycy, odzwierciedlający dostępność i jakość podstawowej oraz specjalistycznej opieki zdrowotnej w Polsce, należy do najwyższych w Europie (3. miejsce wśród 24 krajów UE w 2017 r.). Wiadomo, również, że zwiększenie udziału AOS w strukturze świadczeń zdrowotnych jest korzystne, zarówno z ekonomicznego punktu widzenia (ze względu na wysokie koszty hospitalizacji), jak i z punktu widzenia bezpieczeństwa pacjenta.

Ostatnia dekada w diabetologii znacząco podniosła liczbę procedur diagnostycznych i zabiegowych wykonywanych w trybie ambulatoryjnym. Liczba ta nadal dynamicznie rośnie wraz z ogromnym postępem technologicznym w tej dziedzinie (odczyty z pamięci urządzeń dozujących insulinę, monitorujących glikemię i in.). Istotnym problemem, na który zwraca się uwagę, jest brak pełnej koordynacji pomiędzy AOS a POZ oraz opieką społeczną, która pozwoliłaby na właściwą kontynuację leczenia pacjent.w ze stabilnymi postaciami cukrzycy, głównie cukrzycy typu 2.

Innym dotkliwym problemem, wiążącym się z właściwą koordynacją pomiędzy AOS a POZ, jest długi czas oczekiwania na świadczenia diabetologiczne, co wynika z wielu czynników. Zbyt długie oczekiwanie na świadczenia AOS u osoby z cukrzycą powoduje odwlekanie właściwego leczenia, a przez to prowadzi do znaczącego pogorszenia stanu zdrowia i skrócenia życia. Ponadto, konieczność długiego oczekiwania na świadczenia zdrowotne realizowane w ramach NFZ często wymusza korzystanie z usług prywatnej opieki medycznej, co z kolei prowadzi do pogłębiania się różnic w dostępie do świadczeń zdrowotnych.

Szczególnie jaskrawe są przykłady ograniczenia w dostępie do opieki diabetologicznej, które szybko skutkują pogorszeniem stanu zdrowia. Między innymi dotyczą one cukrzycy u dzieci i młodzieży, kobiet ciężarnych, ciąży u kobiet z cukrzycą, osób dorosłych z cukrzycą typu 1 (insulinozależną E10), braku możliwości wprowadzenia zasad właściwego przejścia pacjenta nastoletniego od specjalistycznej opieki pediatrycznej do internistycznej diabetologicznej, czy pacjenta z cukrzycą typu 2, wymagającego intensyfikacji insulinoterapii, rozwijającego powikłania, z obrazem zespołu stopy cukrzycowej.

Kolejnym wyzwaniem dla organizacji polskiego systemu opieki zdrowotnej jest nierównomierny dostęp do sieci zakontraktowanych diabetologicznych poradni specjalistycznych w poszczególnych regionach kraju. W niektórych regionach brakuje dobrze wyposażonych poradni AOS, które zapewnią wielopoziomową opiekę holistyczną nad osobą z cukrzycą, obejmującą profesjonalną edukację diabetologiczną, wsparcie psychologiczne, zaawansowaną ocenę i możliwości leczenia powikłań oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii.

Najwięcej zaniedbań występuje w diabetologii internistycznej. Zgodnie z ostatnim raportem NIK, zadania systemu ochrony zdrowia związane z zapobieganiem, wczesnym wykrywaniem oraz leczeniem cukrzycy typu 2 nie były realizowane skutecznie.
W podsumowaniu raportu NIK czytamy, że „Pomimo uznania cukrzycy za chorobę cywilizacyjną oraz wskazania, że jednym z priorytetów zdrowotnych ustalonych rozporządzeniem Ministra Zdrowia jest przeciwdziałanie cukrzycy, działania Ministra, odpowiedzialnego za kształtowanie polityki zdrowotnej państwa, były niewystarczające. Nie opracowano ogólnokrajowej strategii ukierunkowanej na prewencję, leczenie oraz opiekę nad osobami chorymi na cukrzycę. Do opracowania krajowych programów przeciwdziałania cukrzycy wzywa kraje członkowskie Unii Europejskiej Rezolucja Parlamentu Europejskiego. Minister Zdrowia nie rozpoznał, w wystarczającym stopniu, potrzeb zdrowotnych ludności w badanym zakresie i nie określił liczby lekarzy diabetologów niezbędnych do sprawowania opieki nad populacją pacjentów chorych na cukrzycę. W ograniczonym zakresie upowszechniał również edukację diabetologiczną”.

Eksperci NIK stwierdzili również, że „lekarze nie stosowali zasad postępowania medycznego wobec osób zagrożonych cukrzycą i pacjentów chorych na cukrzycę typu 2, wskazanych w zaleceniach PTD lub nierzetelnie prowadzili dokumentację. W szczególności:

  • brakowało pełnego wywiadu o stanie zdrowia pacjenta oraz problemach medycznych istotnych przy diagnozowaniu cukrzycy;
  • nie wykonywano badań przesiewowych, które powinny być przeprowadzane zgodnie z zaleceniami PTD dla osób z grup ryzyka, bądź nie odnotowywano ich wyników;
  • brak było informacji o wykonywaniu, z określoną częstotliwością, wszystkich obowiązkowych badań diagnostycznych i kierowaniu pacjentów na konsultacje specjalistyczne.

Skutkiem niestosowania wspomnianych zasad przez część świadczeniodawców, ale także – jak wynika z wyjaśnień kadry medycznej – niestosowania się pacjentów do zaleceń lekarzy, były niedostateczne wyniki leczenia oraz wysokie koszty leczenia powikłań cukrzycy typu 2. Pomimo uznania cukrzycy za chorobę cywilizacyjną, a jej leczenia za jeden z priorytetów zdrowotnych, Minister Zdrowia nie opracował ogólnopolskiej strategii działań ukierunkowanych na prewencję i leczenie cukrzycy. Działania Ministra miały charakter doraźny,(…) Za ustaleniem wieloletniej strategii zapobiegania oraz wczesnego wykrywania tej choroby przemawiają wysokie koszty leczenia jej powikłań”.

Kolejny punkt raportu NIK mówi o „zakresie upowszechnienia edukacji diabetologicznej poprzez wydzielenie świadczenia edukacyjnego jako procedury odrębnie kontraktowanej”. Od 2021 roku odrębne kontraktowanie dla edukacji diabetologicznej jest już możliwe, niestety tylko w AOS dla dorosłych. Jednakże popularność kontraktowania tego rodzaju świadczenia jest stosunkowo niska i wymaga istotnej poprawy.

Bez wątpienia, cukrzyca jest chorobą, gdzie pacjent jest „współgraczem” procesu terapeutycznego. Zwraca się na to uwagę w raporcie NIK – „Edukacja zdrowotna jest więc procesem, który prowadzi do zmiany zachowań pacjenta oraz wpływa zarówno na wyniki leczenia, jak również na jakość jego życia. Na znaczenie edukacji zdrowotnej pacjenta wskazuje m.in. fakt, że w przypadku części pacjentów wczesne wykrycie choroby pozwala na zahamowanie postępów choroby jedynie w następstwie zmiany trybu życia, np. poprzez zwiększenie aktywności fizycznej lub zmianę diety, bez potrzeby podawania leków”.

Wnioski Najwyższej Izby Kontroli wskazują również, że konieczne są działania mające na celu włączenie lekarzy medycyny pracy do prowadzenia profilaktyki cukrzycy w ramach badań okresowych pracowników, powiększenie i równomierne rozmieszczenie zasobów kadrowych. Negatywnie wypadła również ocena świadczenia dla pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej w zakresie „kompleksowego leczenia ran przewlekłych”, realizowanego w warunkach ambulatoryjnych lub stacjonarnych oraz objętych leczeniem szpitalnym. Nadal utrzymuje się dramatyczny wzrost liczby amputacji, tragiczny w skutkach zdrowotnych i ekonomicznych z powodu nieefektywnego leczenia powikłań cukrzycy i zespołu stopy cukrzycowej.

Od wielu lat środowiska diabetologów i epidemiologów postulują wprowadzenie narodowego rejestru cukrzycy, co w sposób znaczący pozwoliłoby na właściwą analizę obecnej sytuacji diabetologicznej oraz benchmarking medyczny z dalszym wskazaniem właściwych kierunków reorganizacji opieki. Narodowe rejestry cukrzycy istnieją w wielu krajach i mają istotny wpływ na poprawę opieki nad osobami z cukrzycą. Opierają się na danych populacyjnych oraz mocnych podstawach naukowych standardów opieki diabetologicznej w każdej grupie wiekowej.

Opieka diabetologiczna nad dziećmi i młodzieżą z cukrzycą

Kluczowe zalecenia (kategoryzacja EBM, Evidence Based Medicine, tzn. medycyny opartej na dowodach naukowych) stanowią:

  • Od momentu postawienia diagnozy dziecko lub nastolatek z cukrzycą oraz ich opiekunowie winni otrzymywać edukację i opiekę ze strony wielodyscyplinarnego zespołu diabetologicznego, składającego się ze specjalistów, posiadających wiedzę zarówno w zakresie cukrzycy, jak i pediatrii, w tym rozwoju dzieci i młodzieży w regionalnych centrach, co może być ułatwione dzięki zastosowaniu telemedycyny. (B)
  • Zespół diabetologiczny – personel lekarski, pielęgniarki prowadzące edukację lub edukatorzy, dietetycy, psychologowie – powinien wdrożyć model opieki skoncentrowany na osobie, w którym młodzież z cukrzycą i ich rodziny są głównymi członkami zespołu opieki. (B)
  • W przypadku każdego nowego zachorowania na cukrzycę dziecko należy hospitalizować na specjalistycznym oddziale diabetologii dziecięcej, a następnie powinno ono wyłącznie pozostawać pod regularną, specjalistyczną opieką w poradniach diabetologicznych dla dzieci i młodzieży, do momentu przekazania pacjenta do poradni diabetologicznej dla dorosłych
  • Niezbędna jest jasna i spójna komunikacja wokół planów edukacji i leczenia. (C)
  • Wprowadzanie nowych terapii i technologii, odpowiednio do indywidualnych potrzeb dziecka/rodziny winno stanowić integralną część planu leczenia. (B)
  • Cel opieki ambulatoryjnej – to zapewnienie opieki, której efektem jest “prawidłowy” profil glikemii, dobra jakość życia, osiągnięcie normalnego wzrostu i rozwoju oraz najniższego możliwego do osiągnięcia ryzyka ostrych i długoterminowych powikłań cukrzycy. (E)
  • Wymagana jest specjalistyczna i kompleksowa szpitalna opieka medyczna oraz ambulatoryjna w zakresie cukrzycy i chorób towarzyszących. (E)
  • Wsparcie diabetologiczne dostępne 24 godziny na dobę dla młodych os.b z cukrzycą i ich rodzin. (C)
  • Prowadzenie badań przesiewowych pod kątem chorób współistniejących i powikłań oraz związanych z nimi czynników ryzyka. (B)
  • Wsparcie psychospołeczne dla wszystkich młodych osób z cukrzycą i ich rodzin. Szczególnej uwagi, w tym oceny i wsparcia psychospołecznego, wymagają dzieci z wysokim ryzykiem ostrych i/lub przewlekłych powikłań z powodu suboptymalnej kontroli glikemii, częstymi świadczeniami oddziałów ratunkowych/szpitala, innymi uwarunkowaniami społecznymi i/lub potrzebami związanymi ze zdrowiem psychicznym. (B)
  • Poradnictwo w zakresie opieki w szkole, na obozach i w innych miejscach, w których dzieci z cukrzycą wymagają opieki poza domem. (E)
  • Umożliwienie konsultacji telemedycznych w ramach wizyt w poradni diabetologicznej oraz poradnictwa psychospołecznego. (B)
  • Doradztwo i wsparcie dla lekarzy i pracowników służby zdrowia sprawujących opiekę nad chorymi na cukrzycę, w przypadku gdy natychmiastowy dostęp do specjalistycznego zespołu opieki diabetologicznej nie jest możliwy. (B)
  • Dostarczanie i aktualizowanie zespołowi (w tym dziecku z cukrzycą i rodzinie) aktualnych informacji na temat badań naukowych dotyczących cukrzycy. (E)
  • W opiece diabetologicznej konieczne jest sczytywanie danych z pamięci urządzeń do podaży insuliny oraz urządzeń monitorujących glikemię wraz z ich interpretacją podczas każdej hospitalizacji i porady diabetologicznej.(B)

Zalecenia PTD określają również podstawowe potrzeby organizacyjne świadczeniodawców. Wymagania w opiece szpitalnej są sformułowane w przeliczeniu na 10 łóżek pediatrycznych-diabetologicznych i obejmują:

  • lekarze (specjalista pediatra diabetolog, specjalista endokrynologii i diabetologii dziecięcej, a w przypadku ich braku: specjalista pediatrii/diabetologii/endokrynologii mający doświadczenie w zakresie diabetologii dziecięcej potwierdzone przez konsultanta wojewódzkiego w dziedzinie diabetologii lub w dziedzinie endokrynologii i diabetologii dziecięcej) – 2 etaty;
  • pielęgniarki zajmujące się wyłącznie edukacją diabetologiczną lub edukatorzy diabetologiczni – 2 etaty;
  • dietetyk i psycholog zatrudnieni na pełnych etatach;
  • pracownik socjalny – 1/4 etatu.

Na oddziałach diabetologicznych prowadzących intensywny nadzór metaboliczny konieczna jest także pielęgniarka dedykowana tej opiece.

Wymagania w opiece ambulatoryjnej, w odniesieniu do zespołu terapeutycznego, który obejmuje opieką 300 chorych, są sformułowane następująco:

  • lekarz specjalista pediatra diabetolog, specjalista endokrynologii i diabetologii dziecięcej (w przypadku ich braku specjalista pediatrii, diabetolog, endokrynolog mający doświadczenie w zakresie diabetologii dziecięcej potwierdzone przez konsultanta wojewódzkiego) — 1 etat,
  • pielęgniarki, których zakres obowiązków jest ograniczony wyłącznie do opieki diabetologicznej lub edukatorzy diabetologiczni — 1–2 etaty;
  • dietetyk — 1/2 etatu;
  • psycholog — 1/2 etatu.

Częstość wizyt diabetologicznych powinna być nielimitowana, rekomendowana co 6–8 tygodni, nie mniej niż 4 razy w roku (część wizyt ambulatoryjnych można zastąpić wideoporadami lub teleporadami pod warunkiem możliwości zdalnego odczytania danych i przesłania do poradni). Natomiast rekomendowany średni czas wizyty wynosi 20–30 minut dla porady specjalistycznej i 30–40 minut dla porady zabiegowo-diagnostycznej (terapia przy użyciu osobistej pompy insulinowej). Wizyty edukacyjne nie zawsze stanowią część porady lekarskiej i mogą być prowadzone również drogą elektroniczną.

Zgodnie z zaleceniami, do zadań zespołu terapeutycznego należą dodatkowo: organizacja edukacji dotyczącej opieki nad dziećmi z cukrzycą w placówkach oświatowych, organizacja obozów/warsztatów edukacyjnych oraz przygotowywanie materiałów informacyjnych. Podstawowe wyposażenie poradni i oddziału specjalistycznego jest szczegółowo wypunktowane.

Edukacja dzieci, młodzieży z cukrzycą i ich opiekunów jest wyjątkowo trudnym i ciągłym procesem. W pewnym sensie odpowiada za utrzymanie „w jak najlepszym zdrowiu jak tylko to jest możliwe” pacjenta z chorobą przewlekłą i jego rodziny w okresie najbardziej burzliwego rozwoju fizycznego i psychicznego, kształtowania i dojrzewania człowieka. Jedynie kompleksowa edukacja młodej osoby i jej opiekunów w zakresie codziennego zarządzania cukrzycą, w tym terapii insulinowych, monitorowania poziomu glukozy i odżywiania zapewnia realizację tego bezdyskusyjnego zadania.

Bieżąca edukacja w zakresie cukrzycy i jej samokontroli (m.in. postępowania w hipoglikemii, przy aktywności fizycznej, infekcji i innych wielu zdarzeń) oraz technologii cukrzycowej wraz z konsekwentnym formułowaniem celów glikemicznych jest niezbędna. Dotyczy to także innych celów i wydarzeń życiowych odpowiednich dla wieku i rozwoju (w tym antykoncepcji, bezpieczeństwa jazdy, używania alkoholu, tytoniu i innych substancji oraz innych zachowań ryzykownych) czy rutynowych szczepień.

Opieka diabetologiczna nad osobą dorosłą z cukrzycą

Najważniejsze zalecenia dotyczące opieki nad dorosłą osobą z cukrzycą są następujące:

  • Współczesna opieka diabetologiczna ambulatoryjna i w lecznictwie zamkniętym wymaga kompetencji personelu lekarskiego, pielęgniarek prowadzących edukację lub edukatorów, dietetyków. Opieka powinna być skoncentrowana na osobie z cukrzycą, z uwzględnieniem jej indywidualnej sytuacji, potrzeb i preferencji. (B)
  • Wymagane jest współdziałanie specjalistów z pokrewnych dziedzin ze względu na multidyscyplinarny charakter późnych powikłań cukrzycy i schorzeń współistniejących.(B)
  • Nowoczesne leczenie cukrzycy wymaga monitorowania jego skuteczności oraz prowadzenia edukacji osób z cukrzycą w zakresie uzyskania odpowiedniej wiedzy i motywacji do realizacji zaleceń.
  • Konieczna jest współpraca lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) oraz lekarzy opieki specjalistycznej.
  • Wskazaniami do kierowania do AOS – poradni diabetologicznej – są przypadki: cukrzycy typu 1 i innych specyficznych typ.w cukrzycy, każdego typu cukrzycy u dzieci i młodzieży oraz u kobiet planujących ciążę i kobiet w ciąży; do konsultacji diabetologicznej (rzadziej do przewlekłego leczenia) osób z cukrzycą typu 2: gdy cele terapeutyczne nie są osiągane, w celu intensyfikacji leczenia insuliną, wystąpienia chorób współistniejących, utrudniających leczenie, wystąpienia powikłań cukrzycy, wystąpienia powikłań farmakoterapii i innych szczególnych sytuacji.
  • Zadania AOS są następujące: weryfikacja efektów i ustalenie cel.w leczenia u osób z cukrzycą prowadzonych w POZ w ramach corocznej kontroli, prowadzenie osób z cukrzycą leczonych iniekcjami (insulina, agoniści receptora GLP-1), metodą ciągłego podskórnego wlewu insuliny (OPI), diagnostyka różnicowa typów cukrzycy, w tym cukrzycy monogenowej i skojarzonej z innymi chorobami, diagnostyka, prewencja i prowadzenie osób z cukrzycą w zakresie późnych powikłań, edukacja diabetologiczna, diagnostyka i prowadzenie cukrzycy u kobiet w okresie ciąży, diagnostyka i leczenie schorzeń współistniejących z cukrzycą, coroczna kontrola zgodnie z bieżącymi zaleceniami PTD.
  • Wskazaniami do specjalistycznej opieki szpitalnej są: nowo wykryta cukrzyca typu 1 oraz cukrzyca typu 2 z klinicznymi objawami hiperglikemii, przy braku możliwości zapewnienia leczenia w warunkach ambulatoryjnych, ostre powikłania i zaostrzenie przewlekłych powikłań, konieczna modyfikacja schematu terapii chorych, wdrożenie leczenia metodą intensywnej insulinoterapii z użyciem osobistej pompy insulinowej i/lub systemu ciągłego monitorowania glikemii; przy braku możliwości zapewnienia leczenia w warunkach ambulatoryjnych, trudności w uzyskaniu normoglikemii u ciężarnych kobiet z cukrzycą przedciążową.
  • Wymogi organizacyjne dla specjalistycznych oddziałów diabetologicznych i AOS obejmują personel lekarski – dwóch specjalistów z zakresu diabetologii zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin, ewentualnie oprócz jednego specjalisty diabetologa, specjalista z chorób wewnętrznych z minimum jednorocznym doświadczeniem z zakresu pracy na oddziale lub w poradni diabetologicznej lub lekarz w trakcie 2. roku stażu specjalizacyjnego w zakresie diabetologii; personel pielęgniarski – pielęgniarka ze specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa diabetologicznego lub pielęgniarstwa internistycznego, jedna pielęgniarka na 10 łóżek diabetologicznych, której zakres obowiązków jest ograniczony do edukacji i opieki nad chorymi na cukrzycę; dietetyk – 1 etat, z zakresem obowiązków ograniczonym do edukacji diabetologicznej; dostęp do konsultacji psychologicznych i innych specjalistycznych, w tym konsultacje chirurga, chirurga naczyniowego lub angiologa.

Zalecenia PTD szczegółowo omawiają również wyposażenie oddziału i AOS, z gabinetem stopy cukrzycowej. Podkreślono również, że każda poradnia diabetologiczna powinna być wyposażona w sprzęt potrzebny do przeprowadzenia efektywnej wizyty zdalnej (odczyty z pamięci urządzeń monitorujących glikemię, podających insulinę i in.).

Przejście młodzieży z cukrzycą z opieki pediatrycznej do internistycznej

Istotnym problemem systemowym, dotyczącym organizacji opieki jest przejście młodzieży z cukrzycą z opieki pediatrycznej do internistycznej. Odpowiednie procedury tej transmisji wydzielono we wszystkich rekomendacjach.
Okres transmisji winien się odbywać elastycznie i być w pełni zaplanowany według obowiązujących zaleceń, łącznie z opracowaną „check-listą” (załącznik w zaleceniach PTD). Dla ciężkiej choroby przewlekłej, jaką jest cukrzyca, ma to wybitne znaczenie rokownicze, gdyż większość 18-letnich pacjentów ma zwykle już za sobą kilkanaście lat życia z cukrzycą. Tym bardziej, że dla młodego człowieka jest to okres szczególny, często bardzo trudny, pełen zawirowań życiowych. Zwykle wiąże się z intensywną nauką (matura, studia), rozpoczęciem pracy zawodowej czy założeniem rodziny. W efekcie ciągłość opieki jest przerwana w ponad 70 proc. przypadków, co szybko skutkuje znaczącym pogorszeniem wyrównania glikemii i w jej następstwie wystąpieniem powikłań cukrzycy.

W wielu regionach Polski młody człowiek z cukrzycą nie ma możliwości prawidłowego kontynuowania specjalistycznej opieki diabetologicznej. Wśród przyczyn, dla których zalecenia dotyczące transmisji nie są realizowane, należy przede wszystkim wymienić ograniczony dostęp do poradni diabetologicznej dla dorosłych, w tym do diabetologów – brakuje poradni oferujących opiekę holistyczną, z doświadczeniem w pracy z nowoczesnymi technologami i osobami z cukrzycą typu 1. Brakuje również prawnych rozwiązań, które pozwalałaby pacjentowi na indywidualną decyzję, w jakim wieku jest gotów przejść ze specjalistycznej opieki pediatrycznej do internistycznej. Aktualnie wiek metrykalny (18 lat) stanowi sztywną granicę zakończenia opieki pediatrycznej, narzuconą przez płatnika. Nie uwzględnia ona kwestii dojrzałości pacjenta ani kompetencji zawodowych specjalisty diabetologa (obejmuje leczenie dzieci i dorosłych).

Brak personalizacji opieki specjalistycznej również można wykazać na przypadku ciąży niepełnoletniej dziewczyny z cukrzycą. Płatnik nie przewiduje zaistnienia takiej sytuacji, co nie pozwala na właściwe rozliczenie takiej hospitalizacji w pediatrycznym oddziale z kontraktem diabetologicznym (chociaż często jest ona bezwzględnie konieczna dla zachowania zdrowia i życia zarówno matki, jak i dziecka). W wielu krajach dopracowano reguły okresu transmisji, ustawowo poszukując rozwiązań między innymi poprzez wydłużenie lub niewskazywania granicy wieku dla pacjenta z cukrzycą, czy też przez łączenie opieki pediatrycznej i internistycznej w jednej jednostce, stosującej elastyczne przejmowanie pacjentów i wyznaczającej dni tylko dla opieki dla ciężarnych młodych dorosłych.

***

Prof. dr hab. n. med. Przemysława Jarosz-Chobot

Specjalista pediatrii, diabetologii, endokrynologii i diabetologii dziecięcej. Kierownik Katedry Pediatrii i Klinki Diabetologii Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Członek zarządu głównego sekcji pediatrycznej PTD i zarządu głównego PTD. Członek PAN – Komitetu Rozwoju Człowieka. Współautorka zaleceń opieki diabetologicznej dla dzieci i młodzieży (ISPAD, PTD), a także konsultant wojewódzki w dziedzinie endokrynologii i diabetologii dziecięcej.

Tekst pochodzi z raportu “Rozwój terapii w diabetologii“, wyd. Modern Healthcare Institute, Warszawa 2022, ISBN 978-83-962944-6-3

Tagi: cukrzycadiabetologiaJarosz-Chobotorganizacja leczenia

Podobne wpisy

Diabetolodzy wskazują, jak podnieść poziom leczenia cukrzycy w Polsce
MEDYCYNA

Diabetolodzy wskazują, jak podnieść poziom leczenia cukrzycy w Polsce

02/07/2025
Rak żołądka wciąż rozpoznawany za późno
INNOWACJE

Rak żołądka wciąż rozpoznawany za późno

01/07/2025

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Reklama
Reklama

Przeczytaj również:

Rak żołądka wciąż rozpoznawany za późno

Rak żołądka wciąż rozpoznawany za późno

2025
Gdzie chirurg nie może, tam robota pośle

Gdzie chirurg nie może, tam robota pośle

2025
NIO dołączył do kampanii “nie miej tego gdzieś”

Rak jelita grubego: nowoczesne leczenie nie wystarczy bez koordynacji

2025
Otępienie jest zbyt późno rozpoznawane

Potrzebujemy korepetycji z chorób otępiennych

2025
Histotrypsja czyli rozbijanie guzów falą dźwiękową zamiast skalpela

Histotrypsja czyli rozbijanie guzów falą dźwiękową zamiast skalpela

2025
Lepsza jakość w patomorfologii – rusza projekt standaryzacji

Wyboista ścieżka chorych na raka płuca do badań genetycznych

2025
Miejsce i rola organizacji pacjenckich – głosy w debacie mZdrowie

Wyzwaniem polskiej neurologii jest dostępność świadczeń

2025
Terapie skojarzone i określone w czasie są przyszłością onkologii

Lung Cancer Unity – blisko, coraz bliżej

2025
mzdrowie.pl

© 2019 | Modern Healthcare Institute sp. z o.o.

  • Kontakt
  • Reklama
  • Regulamin
  • Polityka prywatności

Social media

Brak wyników
Zobacz wszystkie wyniki
  • Home
  • Radio mZdrowie.pl

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Portal mZdrowie.pl korzysta z technologii takich jak cookies w celu personalizacji treści oraz reklamy, udostępniania funkcji mediów społecznościowych oraz analizowania ruchu w Internecie. Więcej OK
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are as essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT